Η Κίνα εξαπέλυσε την περασμένη εβδομάδα μερικές από τις πιο έντονες επικρίσεις της κατά της Ρωσίας από τότε που ο Βλαντιμίρ Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία. Ωστόσο, κάθε υπόνοια ότι ο Σι Τζινπίνγκ αλλάζει την άποψή του για τον πόλεμο ισοδυναμεί με ευσεβή πόθο.
Η σπάνια επίπληξη έλαβε χώρα την Παρασκευή με αφορμή ένα περιστατικό με Κινέζους πολίτες -μεταξύ των οποίων και ένας δημοφιλής βίντεο-μπλόγκερ- στους οποίους δεν επετράπη η είσοδος από το Καζακστάν στη Ρωσία σε συνοριακό σημείο ελέγχου. Βίντεο που κυκλοφόρησε ευρέως στις κινεζικές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης το Σαββατοκύριακο έδειχνε Ρώσους συνοριακούς υπαλλήλους να ψάχνουν τις βαλίτσες, με έναν από τους ταξιδιώτες να λέει ότι ένιωθε σαν να τον αντιμετώπιζαν ως εγκληματία.
“Οι βίαιες και υπερβολικές δραστηριότητες της Ρωσίας για την επιβολή του νόμου σε αυτό το περιστατικό έχουν παραβιάσει σοβαρά τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα των Κινέζων πολιτών“, ανέφερε η κινεζική πρεσβεία στη Μόσχα σε ανάρτηση στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης WeChat. Ωστόσο, ενώ η γλώσσα ήταν ασυνήθιστα σκληρή, δύσκολα σηματοδοτεί μια ευρύτερη στροφή από το Πεκίνο.
Όρια
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Κίνα έχει επανειλημμένα προσπαθήσει να δημιουργήσει κάποιο χώρο με τη Μόσχα σε θέματα όπως η χρήση πυρηνικών όπλων και οι επιθέσεις εναντίον αμάχων, ακόμη και όταν ο Σι υποστηρίζει σταθερά τους λόγους του Πούτιν για να πάει στον πόλεμο – και όχι μόνο επειδή το Πεκίνο βλέπει τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να ενισχύουν τους δεσμούς με την Ταϊβάν.
Το περιστατικό δείχνει στον κόσμο ότι οι σχέσεις μεταξύ Κίνας και Ρωσίας είναι πιο πολυεπίπεδες και διαφοροποιημένες από ό,τι κατανοούν πολλοί στη Δύση, σύμφωνα με τον Henry Wang Huiyao, ιδρυτή της ερευνητικής ομάδας Center for China and Globalization με έδρα το Πεκίνο. “Η Κίνα πρέπει να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη Ρωσία“, δήλωσε. “Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι υπέρ όλων όσων κάνει η Ρωσία“.
Το παιχνίδι του Σι
Ο Σι, ο οποίος συνομολόγησε μια φιλία “χωρίς όρια” με τον Πούτιν, προσπάθησε να παρουσιάσει την Κίνα ως ουδέτερο διαμεσολαβητή στην Ουκρανία, κυκλοφορώντας ένα σχέδιο 12 σημείων για την επίτευξη ειρήνης που περιελάμβανε εκκλήσεις για σεβασμό της κυριαρχίας, διευκόλυνση των εξαγωγών σιτηρών και διακοπή όλων των εχθροπραξιών. Ενώ ο οδικός χάρτης έχει αποδοκιμαστεί ευρέως από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της, έχει δώσει αξιοπιστία στον Σι μεταξύ του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου και κέρδισε στην Κίνα μια θέση στις συνομιλίες για την Ουκρανία που φιλοξένησε η Σαουδική Αραβία το Σαββατοκύριακο.
Η Κίνα έστειλε αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον βετεράνο διπλωμάτη Li Hui στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, για να συμμετάσχει σε περισσότερες από 40 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών κρατών – αλλά όχι της Ρωσίας. Αν και οι συζητήσεις έφεραν λίγα συγκεκριμένα βήματα για να σταματήσει ο πόλεμος ή να ανατραπούν τα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας, έδειξαν την επιτυχία του Σι να αντιμετωπίσει τις προσπάθειες των ΗΠΑ να απομονώσουν το Πεκίνο λόγω της σχέσης του με τη Ρωσία.
Ενόχληση
Παρόλα αυτά, η Κίνα έχει αρκετούς λόγους να είναι ενοχλημένη με τον Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της κίνησής του να τερματίσει μια συμφωνία που επέτρεπε τις εξαγωγές σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, οδηγώντας σε προβλήματα εφοδιασμού τροφίμων που επηρεάζουν και την Κίνα. Και αυτό είναι μόνο ένα μέρος του προβλήματος, σύμφωνα με τον Raffaello Pantucci, ανώτερο συνεργάτη στη Σχολή Διεθνών Σπουδών S. Rajaratnam στη Σιγκαπούρη.
“Το κύριο ζήτημα παραμένει το απρόβλεπτο της μακροπρόθεσμης φύσης της σύγκρουσης“, δήλωσε. “Ο πόλεμος αποσταθεροποιεί τον κόσμο, και αυτό είναι κακό για την πλευρά του Πεκίνου, όσο κι αν τους αρέσει η απόσπαση της προσοχής προς την εστίαση της Δύσης στην Κίνα“. Η Κίνα έχει επίσης κάνει κάποια οικονομικά ανοίγματα προς την Ουκρανία, αν και όχι σε βαθμό που να πλησιάζει τους εμπορικούς δεσμούς της με τη Ρωσία.
Εμπόριο
Τον περασμένο μήνα, ο αναπληρωτής υπουργός Εμπορίου της Κίνας συναντήθηκε με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας της Ουκρανίας στο Πεκίνο, δεσμευόμενος να εισάγει περισσότερα προϊόντα από την Ουκρανία και να αναπτύξει αμοιβαία επωφελή οικονομική και εμπορική συνεργασία με τη χώρα, σύμφωνα με κινεζικό κείμενο της συνάντησης. Οι εξαγωγές της Κίνας προς την Ουκρανία ανήλθαν σε σχεδόν 233 εκατομμύρια δολάρια τον Ιούνιο, μειωμένες από το υψηλό των 1,2 δισ. δολαρίων του περασμένου Ιανουαρίου.
Αντίθετα, οι εξαγωγές της Κίνας προς τη Ρωσία έφθασαν σε νέο ιστορικό μηνιαίο υψηλό των 69 δισ. γιουάν (9,6 δισ. δολάρια) τον Ιούνιο. Οι εισαγωγές αργού πετρελαίου από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 8,2% σε μηνιαία βάση και ανήλθαν σε 10,50 εκατομμύρια τόνους τον Ιούνιο, σύμφωνα με τα τελωνειακά στοιχεία, ενώ η συνεργασία των δύο χωρών επεκτείνεται και σε άλλους εμπορικούς τομείς, με τις σχέσεις Πεκίνου και Μόσχας να βρίσκονται στο καλύτερο σημείο τους εδώ και πολλά χρόνια.
Στρατιωτική συνεργασία
Η Κίνα και η Ρωσία εμβαθύνουν επίσης τη στρατιωτική συνεργασία. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, οι δύο χώρες έστειλαν 11 περιπολικά πλοία του πολεμικού ναυτικού κοντά στην Αλάσκα, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, την έβδομη διμερή στρατιωτική άσκηση μεταξύ των δύο πυρηνικών εθνών φέτος. Επίσης, έθεσε ένα νέο ορόσημο στη συνεργασία, σηματοδοτώντας τον υψηλότερο αριθμό κοινών στρατιωτικών ασκήσεων τις τελευταίες δύο δεκαετίες μεταξύ των γειτόνων, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Εθνικό Πανεπιστήμιο Άμυνας των ΗΠΑ και το Bloomberg News.
Ταυτόχρονα, ο Σι δεν φοβάται να αντεπιτεθεί στη Ρωσία – ιδίως εάν οι ενέργειές της θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή για την εγχώρια θέση του ή να τον κάνουν να φανεί αδύναμος. Το περιστατικό στα σύνορα έδειξε ότι πολλοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα παραμένουν δύσπιστοι ότι η Ρωσία αξίζει όλη τη θλίψη που δέχεται το Πεκίνο από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της.
Πολλά νεύρα
Ένα hashtag σχετικά με την αντίδραση της Κίνας στο περιστατικό είχε σχεδόν 50 εκατομμύρια προβολές στην πλατφόρμα Weibo που μοιάζει με το Twitter, ενώ κάποια στιγμή κατατάχθηκε μεταξύ των δέκα πιο δημοφιλών θεμάτων που αναζητήθηκαν. Τα βίντεο που αναρτήθηκαν από λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διαχειρίζονται μέσα που υποστηρίζονται από το κόμμα, όπως η Beijing Youth Daily, επικεντρώθηκαν κυρίως στην κακομεταχείριση των ταξιδιωτών, απηχώντας τμήματα της δήλωσης της πρεσβείας ότι μια τέτοια συμπεριφορά δεν συνάδει με την “τρέχουσα φιλική κατάσταση” της Κίνας και της Ρωσίας και “την τάση για όλο και πιο στενές ανταλλαγές μεταξύ των λαών“.
Ορισμένα από τα σχόλια με τις περισσότερες ψήφους στο Weibo αμφισβήτησαν αν οι ταξιδιώτες είχαν αποτύχει να δώσουν δωροδοκία, ενώ άλλοι προειδοποίησαν για τις βαθιές διπλωματικές σχέσεις με τη Μόσχα. “Είναι αυτονόητο ότι κανείς δεν μπορεί να έχει βαθιά φιλία με τη Ρωσία“, δήλωσε ο χρήστης του Weibo “Wall-E_22”, σε μια ανάρτηση που έλαβε σχεδόν 1.000 likes. Η Ρωσία εξετάζει το θέμα για να αποφύγει παρόμοια ζητήματα στο μέλλον, μετέδωσε το Σάββατο το TASS, επικαλούμενο πρόσωπο που γνωρίζει το θέμα.
Το μήνυμα του Πεκίνου
Το περιστατικό δεν θα βλάψει τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, ανέφερε το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο, προσθέτοντας ότι τα δυτικά μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιούν το θέμα για να προσπαθήσουν να υπονομεύσουν τις σχέσεις μεταξύ των χωρών. Ενώ η σχέση με τη Ρωσία είναι “πολύ σημαντική για την Κίνα ώστε να πετάξει τον Βλαντιμίρ Πούτιν κάτω από το λεωφορείο“, ο Σι πρέπει επίσης να δείξει στον λαό του ότι θα υπερασπιστεί τα συμφέροντά του, δήλωσε ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Κέντρου Ευρασίας Carnegie Russia.
“Η έντονα διατυπωμένη δήλωση δεν είναι ένα μήνυμα προς τις ίδιες τις ρωσικές αρχές, αλλά μάλλον μια αντίδραση και ένα μήνυμα προς το κινεζικό εγχώριο διαδικτυακό κοινό για να πει ότι η κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ και το ΥΠΕΞ προστατεύει δυναμικά τα δικαιώματα των Κινέζων, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι οι παραβάτες“, δήλωσε ο Γκαμπούεφ, αναφερόμενος στο υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας. “Είτε πρόκειται για εχθρούς όπως η Δύση είτε για φίλους όπως η Ρωσία“.
