Μια συνολική αποτίμηση της παρουσίας του -νεοεκλεγέντος- Τούρκου προέδρου στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ κάνει ο γερμανικός Τύπος και το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει είναι το εξής: ο Ερντογάν αλλάζει, στο πλαίσιο του πολιτικά εφικτού, ρότα, τόσο στις σχέσεις του με την Ελλάδα, όσο και γενικότερα με τη Δύση.
Προσπάθεια βελτίωσης σχέσεων
Σύμφωνα με την Deutsche Welle, στην πρώτη συνάντησή τους μετά από 16 μήνες, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συμφώνησαν να εξομαλύνουν τις διμερείς σχέσεις, ενώ το φθινόπωρο θα πραγματοποιηθεί κοινή συνεδρίαση των υπουργικών συμβουλίων Ελλάδας και Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη. Όπως σημειώνει η εφημερίδα Die Welt, «αμφότερες οι πλευρές τόνισαν ότι προσβλέπουν σε συχνότερες επαφές σε όλα τα επίπεδα για τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. (…) Η Αθήνα και η Άγκυρα βρίσκονται σε αντιπαράθεση, εδώ και πολλά χρόνια, για κυριαρχικά δικαιώματα και κοιτάσματα φυσικού αερίου στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο. Πέρυσι, ο Ερντογάν είχε επανειλημμένα απειλήσει να εισβάλει στα ελληνικά νησιά επειδή, όπως υποστηρίζει, η Ελλάδα τα είχε στρατιωτικοποιήσει κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών. Η Αθήνα, από την άλλη πλευρά, επέκρινε τις απειλές και εξέφραζε τη διαμαρτυρία της, μεταξύ άλλων, για τις πολυάριθμες παράνομες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικό έδαφος».
Μην υπερεκτιμούμε το σεισμό
Η Frankfurter Allgemeine Zeitung σχολιάζει πως «ήδη από τον σεισμό που έπληξε την Τουρκία τον Φεβρουάριο, οι δύο πλευρές απέφευγαν τις εντάσεις και τις προκλητικές χειρονομίες, μειώνοντας τους στρατιωτικούς τους ελιγμούς στο Αιγαίο. Έκτοτε, η Ελλάδα δεν έχει διαμαρτυρηθεί ξανά για πτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά.(…) Ωστόσο, ο Μουσταφά Αϊντίν, πολιτικός επιστήμων από την Κωνσταντινούπολη, τονίζει ότι “δεν πρέπει να υπερεκτιμούμε τον ρόλο του σεισμού”, ο οποίος μπορεί να συνεισέφερε σε ένα πιο ήπιο κλίμα, αλλά ακόμη και πριν από αυτόν οι δύο κυβερνήσεις είχαν συμφωνήσει να απέχουν από τη σκληρή ρητορική κατά τις προεκλογικές εκστρατείες. Ο πραγματικός λόγος πίσω από την επαναπροσέγγιση είναι “ότι η κατάσταση κρίσης κράτησε πολύ καιρό και άρχισε να πλήττει και τις δύο πλευρές”, λέει ο Αϊντίν».
Οι φόβοι της Άγκυρας
Πάντως, όσον αφορά τον τομέα των στρατιωτικών εξοπλισμών, το κόστος αγοράς οπλικών συστημάτων είναι αρκετά υψηλό, γι’ αυτό και φαίνεται ότι «η Τουρκία δύσκολα μπορεί να ανταγωνιστεί την Ελλάδα, κάτι το οποίο έχει παραδεχθεί εμμέσως και ο Ερντογάν.(…) Επιπλέον, η Άγκυρα φοβάται ότι η ολοένα και στενότερη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον επιβαρύνει τις δικές της σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες». Η εφημερίδα της Φρανκφούρτης καταλήγει υπογραμμίζοντας πως «το γεγονός ότι ο Ερντογάν προσεγγίζει την Ελλάδα αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης διόρθωσης πορείας στην εξωτερική πολιτική».
H Τουρκία έχει ανάγκη τη Δύση
Σχετικά, δε, με την απόφαση Ερντογάν να πει το «ναι» για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, όπως σχολιάζει η Süddeutsche Zeitung, «το γεγονός αυτό προκαλεί έκπληξη», καθώς «κατά την προεκλογική εκστρατεία ο Ερντογάν παρουσιάστηκε ως αντίπαλος των “ιμπεριαλιστών” από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α., σε πλήρη αντίθεση με την αντιπολίτευση. Όμως μετά τον προεκλογικό αγώνα, ο Τούρκος πρόεδρος έχει μετατραπεί και πάλι στον παλιό πραγματιστή, ως ένας πολιτικός στην εξουσία που ξέρει με ποιον πρέπει να διατηρεί καλές σχέσεις. Η Τουρκία χρειάζεται επειγόντως ξένα κεφάλαια. Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με νέα άνοδο του πληθωρισμού, λόγω της ήδη πτωτικής πορείας της λίρας, ενώ το έλλειμμα στο εξωτερικό εμπόριο φτάνει συνεχώς σε νέα επίπεδα ρεκόρ. Τα χρήματα από την Αραβική Χερσόνησο, που επιδιώκει να εξασφαλίσει ο Ερντογάν, δεν επαρκούν. Ακόμη και το φθηνό φυσικό αέριο από τη Ρωσία δεν θα σώσει την τουρκική οικονομία. Οικονομικά η Τουρκία εξακολουθεί να είναι στενότερα συνδεδεμένη με τη Δύση, καθώς την έχει ανάγκη».
Το στοίχημα του Ερντογάν
Από την πλευρά της, η εφημερίδα του Βερολίνου tageszeitung τονίζει πως «το μεγάλο στοίχημα για τον Ερντογάν ήταν να καταφέρει τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν να καθίσει στο τραπέζι μαζί του, τόσο για το ζήτημα των μαχητικών αεροσκαφών (σ.σ. το αίτημα της Τουρκίας για αγορά νέων και κιτ αναβάθμισης παλιότερων F-16), αλλά και γενικώς για την εδραίωση της Τουρκίας ως εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μετά την επανεκλογή του ο Ερντογάν θέλει να βγει από την απομόνωση και, λόγω και της οικονομικής κρίσης, πρέπει επειγόντως να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. Επομένως ήταν θέμα χρόνου να υποκύψει στο ζήτημα της Σουηδίας. Και θα είναι ευέλικτος και σε άλλα θέματα, εφ’ όσον κρίνει πως δεν απειλείται η εξουσία του και ότι από αυτό θα επωφεληθεί οικονομικά η Τουρκία».
