ΗΠΑ και Τουρκία ετοιμάζονται για το μεγάλο παζάρι (αύριο και την Τετάρτη) στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, με επίκεντρο την ένταξη της Σουηδία στην Ατλαντική Συμμαχία. Χθες βράδι ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάντεν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ταγίπ Ερντογάν όπου αποφασίστηκε η συνάντησή τους στη Λιθουανία. Στο τηλεφώνημα αυτό, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες από την Ουάσιγκτον, συμφωνήθηκαν και τα θέματα της ατζέντας της διμερούς επαφής, που αφορούν άμεσα και την Ελλάδα.
- Και αυτό γιατί ψηλά στην ατζέντα των διμερών συζητήσεων είναι τα μαχητικά F-16, αφού ο Λευκός Οίκος έχει εγκλωβιστεί στην υπόσχεση να απελευθερώσει την Τουρκία από την Αμερικανική απαγόρευση προμηθείας σύγχρονων αυτών πολεμικών αεροσκαφών και επίσης συστημάτων εκσυγχρονισμού του παλαιωμένου αεροπορικού στόλου της, ως αντίδωρο της άρσης του βέτο από τον Ερντογάν για την ένταξη της Σουηδία στο ΝΑΤΟ.
Οι ΗΠΑ επιδιώκουν το μαξιμουμ
Ο Λευκός Οίκος, λένε όσοι στην Ουάσιγκτον γνωρίζουν καλά το θέμα, έχει την αντίληψη ότι στο Βίλνιους μπορορεί να πετύχει το μάξιμουμ του σχεδιασμού του:
- Καί η Σουηδία να μπει στο ΝΑΤΟ, που σημαίνει ότι σε συνδυασμό με την ένταξη και της Φινλανδίας, η Ατλαντική Συμμαχία θα ενισχύσει σημαντικά το βόρειο Ευρωπαϊκό μέτωπο με τη Ρωσία
- Και ο Ερντογάν να μείνει ευχαριστημένος αφού θα του δωθεί η Προεδρική διαβεβαίωση ότι “θα κάνει ότι πρέπει” (ΣΣ για να πείσει το Κογκρέσο) προκειμένου να του παραδοθούν τα πολυπόθητα νέα F-16 ( και τα κιτ εκσυγχρονισμού των παλαιών) κι έτσι θα επαναβεβαιώσει την πίστη του στη Συμμαχία.
Η εξέλιξη – εφόσον συμβεί – δεν είναι ό,τι καλύτερο για την Ελλάδα. Και ενώ ο κ. Μητσοτάκης δεν θα μπορούσε να έχει αντιρρήσεις για την υπόθεση της Σουηδίας, έχει κάθε λόγο να ανησυχεί για τα ανταλλάγματα προς την Άγκυρα, τα οποία επηρεάζουν δυνητικά τη σημερινή υπεροχή της αεροπορίας μας στο Αιγαίο.
Το τηλεφώνημα Μπλίνκεν στον Μητσοτάκη
Με την Ελληνική ανησυχία θα πρέπει να συνδέεται και το τηλεφώνημα του Αμερικάνου ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν στον πρωθυπουργό, το Σάββατο, με επίσημη αιτιολογία τα συγχαρίκια για την επανεκλογή του. (Επισημαίνουμε ωστόσο την υπερβολή της Αμερικανικής αβροφροσύνης καθότι το τιμητικό αυτό τηλεφώνημα το είχε κάνει στον κ. Μητσοτάκης, λίγες ημέρες πριν, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν).
- Δεν έγινε γνωστό – και δεν θα μπορούσε να γίνει – τι ακριβώς ειπώθηκε σε αυτή τη συνομιλία. Άνθρωποι όμως που γνωρίζουν στην Αμερικανική πρωτεύουσα το παρασκήνιο, έλεγαν στο economico ότι η πλέον πιθανή εκδοχή είναι “ο Μπλίνκεν να ενημέρωσε επισήμως τον κ. Μητσοτάκη για τις Αμερικανικές προθέσεις στο παζάρι με τον Ερντογάν και να του παρείχε διαβεβαιώσεις και εγγυήσεις ότι η εξέλιξη δεν θα δημιουργεί ζητήματα ασφαλείας για την Ελλάδα, αλλά θα εξασφαλίσει μάλιστα και ηρεμία στο Αιγαίο για όσο χρειαστόυν οι δύο χώρες να συζητήσουν τα προβλήματα τους με εκκίνηση τη συνάντηση Μητσοτάκης – Ερντογάν στο Βίλνιους”
Τι είπε ο Μπάιντεν για την … κοινοπραξία
Προς επίρρωση αυτών των εκτιμήσεων, προσθέτουμε και το γεγονός ότι ο Τζο Μπάιντεν, σε χθεσινή του συνέντευξη στο CNN, με αντικείμενο τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, αισθάνθηκε την ανάγκη να δηλώσει ότι επιχειρεί μια “κοινοπραξία” ασφαλείας με Τουρκία και Ελλάδα:
«Η Τουρκία επιθυμεί τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16. Και ο (Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος) Μητσοτάκης αναζητά επίσης κάποια βοήθεια στην Ελλάδα», είπε ο Μπάιντεν. «Λοιπόν, αυτό που προσπαθώ, ειλικρινά, να συνταιριάξω εδώ είναι μια μικρή κοινοπραξία, όπου ενισχύουμε το ΝΑΤΟ από άποψη στρατιωτικής ικανότητας τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας, και επιτρέπουμε στη Σουηδία να εισέλθει. Αλλά παίζεται αυτό. Δεν έχει γίνει».».
Η παρέμβαση της ομάδας ελληνικών θεμάτων στη Αμερικανική Βουλή
Πάντως το όλο θέμα μοιάζει “προχωρημένο”. Αυτό έχει ενεργοποιήσει τις φιλελληνικές δυνάμεις στο Κογκρέσο, που με επιστολή έξι βουλευτών (Κρις Πάπας, Γκας Μπιλιράκης, Φρανκ Παλόνε, Τζον Σαρμπάνης, Ντίνα Τάιτους, και Νικόλ Μαλλιωτάκη) ζητούν να δημιουργηθεί ένας εποπτικός μηχανισμός που θα διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα μαχητικά F-16 (εφόσον τα αποκτήσει) για την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.
Στην επιστολή τους, οι βουλευτές της ομάδας ελληνικών θεμάτων στη Βουλή των Αντιπροσώπων επισημαίνουν ότι ο εποπτικός μηχανισμός θα μπορεί να παγώσει, να καθυστερήσει ή ακόμη και να ακυρώσει τη μεταφορά των μαχητικών, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Επίσης, επισημαίνουν ότι με αυτόν τον τρόπο, η Άγκυρα δεν θα προβεί σε ενέργειες που υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
