Με καζίνο παρομοιάζει ο θρυλικός Γουόρεν Μπάφετ, ιδρυτής της Berkshire Hathaway, τις χρηματιστηριακές αγορές στις μέρες μας προειδοποιώντας ότι συνιστούν ένα παγκόσμιο κίνδυνο.
Ειδικότερα, στον φόρο τιμής στον εκλιπόντα φίλο και δεξί του χέρι Charlie Munger στην ετήσια επιστολή προς τους μετόχους, ο Μπάφετ επαίνεσε τον Munger χαρακτηρίζοντάς τον «αρχιτέκτονα» της επιτυχίας της Berkshire.
Ο Μπάφετ θυμήθηκε ορισμένες από τις αγαπημένες του ρήσεις του άλλοτε πιο σημαντικού συνεργάτη του, όπως αυτή που χαρακτήριζε τα σύγχρονα χρηματιστήρια καζίνο.
«Για κάποιον λόγο, οι αγορές επιδεικνύουν συμπεριφορά καζίνο πολύ περισσότερο από ό,τι όταν ήμουν νέος» έγραψε ο Μπάφετ, συμπληρώνοντας ότι «αν και η χρηματιστηριακή αγορά είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι ήταν στο παρελθόν οι σημερινοί ενεργοί συμμετέχοντες δεν είναι ούτε περισσότεροι, ούτε συναισθηματικά σταθεροί, ούτε γνωρίζουν περισσότερα».
Τα λόγια του Μπάφετ συνιστούν μια αναδρομή σε μερικές από τις αγαπημένες ατάκες του Munger. Κατά τη διάρκεια της 75χρονης καριέρας του, ο Munger υποστήριξε ότι υπήρχαν δύο τύποι ανθρώπων που αγοράζουν μετοχές στο χρηματιστήριο: Οι επενδυτές και οι κερδοσκόποι.
Οι επενδυτές, είναι πειθαρχημένοι, σκληρά εργαζόμενοι και προσεκτικοί όταν αγοράζουν περιουσιακά στοιχεία, ήταν πάντα οι άνθρωποι του Munger.
Από την άλλη οι κερδοσκόποι, αυτοί που δεν αναζητούν τίποτα περισσότερο από ένα γρήγορο κέρδος χωρίς να νοιάζονται για την εγγενή αξία αυτού που αγοράζουν, δεν ήταν της αρεσκείας του Munger.
«Τους αρέσει ο τζόγος και το πρόβλημα είναι ότι επενδύουν σαν να παίρνουν ηρωίνη» είπε σε συνέντευξή του τον Απρίλιο του 2022 με τον υπεύθυνο επενδύσεων της Berkshire Hathaway, Todd Combs.
«Ένα ποσοστό ανθρώπων έχει αρχίσει να το παρακάνει. Είναι εθισμένοι. Είναι απολύτως τρελό, έχουν τρελαθεί. Ο πολιτισμός θα ήταν πολύ καλύτερος χωρίς αυτούς».
Όπως ο Munger, έτσι και ο Μπάφετ φοβάται ότι πολλοί σύγχρονοι επενδυτές έχουν ενθουσιαστεί από τις κερδοσκοπικές επενδύσεις.
Αντί να ψάχνουν τα αρχεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) για να βρουν την καλύτερη δυνατή επιχείρηση για επένδυση, πολλοί απλώς αγοράζουν μετοχές που είναι μοντέρνες, ελπίζοντας ότι κάποιος άλλος θα πληρώσει περισσότερα για αυτές σε λίγους μήνες, μέρες, ή ακόμα και ώρες στην ίδια συνεδρίαση.
Όμως σε τί ή σε ποιον επιρρίπτει ευθύνες ο Μπάφετ;
Σίγουρα ο εκδημοκρατισμός και η παιχνιδοποίηση των συναλλαγών δεν βοηθά.
Όπως είπε ο δισεκατομμυριούχος: «Το καζίνο κατοικεί πλέον σε πολλά σπίτια και καθημερινά δελεάζει τους ενοίκους».
Χρηματιστήριο καζίνο
O λόγος που τα χρηματιστήρια θυμίζουν πια «καζίνο», σύμφωνα με τον Μπάφετ, είναι ότι η αγορά και η πώληση μετοχών δεν ήταν ποτέ ευκολότερη λόγω της αύξησης των διαδικτυακών εφαρμογών.
Και η ίδια η αμερικανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς έχει διαπιστώσει ότι οι συναλλαγές έχουν παιχνιδοποιηθεί.
«Αν και αυτές οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν ευκολότερη πρόσβαση και επιλογές προϊόντων, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με το εάν εμείς ως επενδυτές προστατευόμαστε κατάλληλα όταν πραγματοποιούμε συναλλαγές και λαμβάνουμε οικονομικές συμβουλές… Σε πολλές περιπτώσεις, αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να ενθαρρύνουν τους επενδυτές να συναλλάσσονται πιο συχνά, να επενδύουν σε διαφορετικά προϊόντα ή να αλλάξουν την επενδυτική τους στρατηγική», σημειώνεται.
Ο Γουόρεν Μπάφετ ανησυχεί ότι η παιχνιδιοποίηση των συναλλαγών οδηγεί σε αύξηση των κερδοσκόπων, κάτι το οποίο εντείνει τον κίνδυνο δημιουργίας καταστάσεων «πανικού».
«Η ταχύτητα της επικοινωνίας και τα θαύματα της τεχνολογίας διευκολύνουν την παγκόσμια παράλυση» προειδοποίησε ο Μπάφετ και συμπλήρωσε: «Τέτοιοι στιγμιαίοι πανικοί δεν θα συμβαίνουν συχνά — αλλά θα συμβούν».
Στους κερδοσκόπους που χρησιμοποιούν το χρηματιστήριο σαν καζίνο, ο Μπάφετ στέλνει μια βασική συμβουλή: Θυμηθείτε ποιος κερδίζει πραγματικά χρήματα από τον τζόγο σας, οι χρηματιστηριακές.
Οι χρηματιστηριακές εταιρείες κατά περιόδους δελεάζουν τους επενδυτές με μετοχές ή περίπλοκα παράγωγα. Όμως δεν το κάνουν για να βοηθήσουν τον μέσο επενδυτή, το κάνουν επειδή βγάζουν χρήματα από προμήθειες. Δηλαδή, όσο περισσότερες συναλλαγές, τόσο καλύτερα είναι για αυτούς, ακόμα κι αν αυτό δεν ισχύει για τους επενδυτές.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Berkshire εκτίμησε ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν και οι κερδοσκόποι αρχίσουν να χάνουν χρήματα, δεν θα έχουν χείρα βοήθειας. «Οι πολιτικοί τότε υποκριτικά θα εξοργιστούν, αλλά τα αρπακτικά θα έχουν ξεγλιστρήσει, πλούσιοι και ατιμώρητοι. Και ο φίλος σου της διπλανής πόρτας θα μείνει σαστισμένος, φτωχότερος και μερικές φορές γεμάτος οργή», τονίζει.
Υπερ-αποδόσεις με 26 άτομα προσωπικό
Η φετινή επιστολή του Γουόρεν Μπάφετ προς τους μετόχους της εταιρείας του, της Berkshire Hathaway, ήταν 152 σελίδες, γεμάτη με τις σοφίες του μεγαλοεπενδυτή για το χρήμα και τη ζωή, αλλά και με στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι είναι ο καλύτερος επενδυτής που έζησε ποτέ.
Η μετοχή της Berkshire Hathaway έχει ενισχυθεί κατά 16% από τις αρχές του έτους, ξεπερνώντας την άνοδο του 7% που έχει σημειώσει ο S&P 500 στο ίδιο διάστημα. Όμως, οι αποδόσεις της από το 1965, όταν και αυτή η προβληματική κλωστοϋφαντουργία εξαγοράστηκε από τον Μπάφετ και έγινε το όχημα για τις επενδύσεις του, αγγίζουν το 4.400.000%. Πρόκειται για επίδοση 140 φορές καλύτερη από το +31.000% του S&P 500 στο ίδιο διάστημα και για ένα μέσο ετήσιο κέρδος 19,8%, έναντι 10,2% του S&P 500.
Στην πράξη, εάν κάποιος είχε επενδύσει 100 δολάρια στην Berkshire όταν την ανέλαβε ο Μπάφετ, θα είχε σήμερα πολύ πάνω από 400 εκατ. δολάρια, σημειώνει το Business Insider.
Σήμερα η Berkshire διαθέτει καθαρό ενεργητικό 561 δισ. δολαρίων, αυξημένο κατά 19% σε σχέση με πριν από ένα χρόνο.
Το συνολικό ενεργητικό της περιλαμβάνει 354 δισ. δολάρια σε μετοχές, 178 δισ. δολάρια σε ακίνητα και εξοπλισμό, 130 δισ. δολάρια σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα και 24 δισ. δολάρια σε αποθέματα.
Οι υποχρεώσεις των σχεδόν 500 δισ. δολαρίων αφορούν ζημιές που δεν έχουν πληρωθεί ακόμα, ασφάλιστρα που δεν έχουν εισπραχθεί κ.λπ.
Η Berkshire διαθέτει 168 δισ. δολάρια σε μετρητά και βραχυπρόθεσμες επενδύσεις, περισσότερα από ποτέ. Στην πράξη έχει προς επένδυση ένα ποσό που είναι μεγαλύτερο από την αξία ολόκληρης της General Electric (167 δισ. δολάρια), της Uber (162 δισ. δολάρια), της Nike (160 δισ. δολάρια), της Walmart (159 δισ. δολάρια), της American Express (156 δισ. δολάρια) ή της Pfizer (155 δισ. δολάρια).
Όμως, τόσο ο Μπάφετ όσο και οι συνεργάτες του δυσκολεύονται να βρουν επενδυτικές ευκαιρίες τα τελευταία χρόνια, καθώς τα χρηματιστήρια έχουν αναρριχηθεί σε ιστορικά υψηλά και ο έντονος ανταγωνισμός από τα private equities κάνει τις εξαγορές ακριβότερες.
Μέσω των επενδύσεων και των εξαγορών της, η Berkshire σήμερα είναι εργοδότης για σχεδόν 400.000 άτομα. Και όμως, μόνο 26 από αυτά δουλεύουν στα κεντρικά γραφεία της στην Όμαχα της Νεμπράσκα.
Στην πράξη, όλες οι εταιρείες που εξαγοράζονται από την Berkshire λειτουργούν ανεξάρτητα και στέλνουν τα κέρδη τους στην Όμαχα.
Ο Μπάφετ εφαρμόζει ένα σύστημα που του επιτρέπει να κάνει αυτό που γνωρίζει καλύτερα. Δηλαδή, να επενδύει τα κεφάλαια της Berkshire και να αφήνει την καθημερινή διοίκηση των επιχειρήσεών του σε άλλους.
