Στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν μπει Έλληνες και Κύπριοι εφοπλιστές που σπάνε το εμπάργκο της Δύσης και μεταφέρουν Ρωσικό πετρέλαιο έξω από το πλαίσιο και τους όρους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με ένα προσχέδιο του, μη εγκεκριμένου προς το παρόν, 11ου πακέτου κυρώσεων που σκοπεύει να επιβάλει η ΕΕ στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, το οποίο επικαλείται το Politico η Επιτροπή προτείνει σοβαρές κυρώσεις σε όσα τάνκερ είναι ύποπτα για παράνομη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου από ευρωπαϊκά λιμάνια, πολλά από τα οποία είναι ελληνικά και κυπριακά.
Στο μεταξύ, οι Βρυξέλλες παραμένουν διχασμένες. Όταν ξεκίνησαν να ετοιμάζουν τον τελευταίο γύρο κυρώσεων, ήταν σίγουροι ότι θα λάμβαναν ομόφωνη υποστήριξη από τα κράτη – μέλη, όμως αυτό δεν συνέβη. Χώρες με μεγάλους εμπορικούς στόλους, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα, ήταν αρνητικές στην εξέλιξη αυτή, αποκάλυψαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Καμία από τις χώρες δεν απάντησε σε αίτημα του Politico να σχολιάσουν αυτές τις πληροφορίες.
Όπως δήλωσε όμως ο Byron McKinney, διευθυντής της S&P Global Market Intelligence, «οι περισσότεροι από τους εμπορικούς στόλους των τριών αυτών χωρών λειτουργούν με τον κανονικό τρόπο, αλλά ορισμένα από τα πλοία εμπλέκονται σε ύποπτες δραστηριότητες».
- Ο ίδιος εκτίμησε ότι υπάρχουν περίπου 443 τάνκερ που λειτουργούν παρανόμως και μεταφέρουν ρωσικό αργό, τα περισσότερα από τα οποία είναι ελληνικής ιδιοκτησίας.
Απαντώντας σε ερώτηση του Politico σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη Πέμπτη στο Βερολίνο, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης – υπερασπιζόμενος τον εφοπλισμό – πρότεινε οι Βρυξέλλες να επιβαρύνονται για τυχόν χαμένα έσοδα (των εφοπλιστών) που προκύπτουν από νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, εάν θέλουν τη στήριξη της χώρας του.
«Όπου έχουμε κόστος για την ευρωπαϊκή οικονομία (από ενδεχόμενες κυρώσεις κατά της Ρωσίας) η ΕΕ πρέπει να παρέμβει για να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε τους τομείς που πλήττονται», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η επιβολή των κυρώσεων αποτελεί επίσης σοβαρό ζήτημα για συζήτηση «επειδή ορισμένες χώρες επιλέγουν να μην τις εφαρμόσουν».
Τι προβλέπει η συμφωνία
Σημειώνεται ότι η νομιμότητα της μεταφοράς ρωσικού αργού ορίζεται από ένα ανώτατο όριο τιμής που επιβλήθηκε από την G7 τον Δεκέμβριο. Οι αγοραστές πρέπει να αποδείξουν ότι συμμορφώνονται με το όριο τιμής των 60 δολαρίων το βαρέλι προτού μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τη δυτική ναυτιλία και τις αντίστοιχες ασφαλιστικές ρήτρες. Η ΕΕ έχει επιβάλει ξεχωριστές κυρώσεις που απαγορεύουν όλες τις εισαγωγές ρωσικού θαλάσσιου αργού στην Ένωση.
«Εάν κάποιος εφοπλιστής έχει δεξαμενόπλοιο που βασίζεται σε οποιονδήποτε μεγάλο ευρωπαίο ασφαλιστή ή ασφαλιστή της G7, πρέπει να συμμορφωθεί με το ανώτατο όριο τιμής ( διαφορετικά παρανομεί)», δήλωσε ο Κρεγκ Κένεντι, ερευνητής στο Κέντρο Ρωσικών και Ευρασιατικών Σπουδών Davis του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. «Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ελληνικά πλοία που έρχονται καθημερινά από τη Ρωσία, πάνω από τα μισά είναι ασφαλισμένα και πιθανότατα χρηματοδοτούνται από δυτικές τράπεζες και ασφαλιστικούς ομίλους. Αλλά όλοι εξασφαλίζουν αυτό το κομμάτι χαρτί που λέει (αναληθώς) ότι το φορτίο τους είναι με τιμή κάτω από 60 δολάρια. Στις περισσότερες περιπτώσεις σήμερα, αλλά όχι σε όλες, αυτό είναι μάλλον ακριβές».
Ο στόχος του ανώτατου ορίου τιμών είναι να τιμωρήσει τη Ρωσία οικονομικά χωρίς να διαταραχθούν οι παγκόσμιες αγορές πετρελαίου. Οι θαλάσσιες εξαγωγές αργού πετρελαίου της χώρας σημείωσαν ρεκόρ αυτόν τον μήνα, αυξάνοντας κατά 10% από τις αρχές Απριλίου, φτάνοντας κατά μέσο όρο τα 3,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους ήταν 45% χαμηλότερα από το ίδιο τρίμηνο του 2022. Αλλά υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι προμήθειες Ρωσικού πετρελαίου πωλούνται πάνω από το όριο.
Τα «γερασμένα» δεξαμενόπλοια
Ορισμένοι εφοπλιστές, σύμφωνα με το δημοσίευμα, εκμεταλλεύονται τις νέες συνθήκες στην αγορά για να αγοράσουν φθηνά δεξαμενόπλοια ηλικίας άνω των 15 ετών και να τα χρησιμοποιούν “πειρατικά” αγνοώντας το ανώτατο όριο της ρωσικής τιμής πετρελαίου.
Οι δυτικές χώρες ανησυχούν επίσης γιατί πολλά δεξαμενόπλοια απενεργοποιούν τα συστήματα αυτόματης αναγνώρισης (AIS) για να κρύψουν την πραγματική προέλευση του φορτίου τους. Αυτό τους επιτρέπει να πλέουν χωρίς να παρακολουθούνται. Υπάρχουν επίσης αναφορές για δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν αργό σε άλλα τάνκερ στη μέση της θάλασσας για να δυσκολέψουν την παρακολούθηση της προέλευσης του πετρελαίου.
Όμως, πέραν των χωρών με τους μεγάλους εμπορικούς στόλους (Ελλάδα, Κύπρος και Μάλτα) και άλλα μέλη της ΕΕ όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν εκφράσει επιφυλάξεις κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τις κυρώσεις, όπως δήλωσε στο διεθνές ΜΜΕ ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης από τρίτη χώρα, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Είναι πολλά τα λεφτά»…
- Με πληροφορίες από το Politico
