Του καθηγητή Γεωργίου Ι. Δουκίδη*
Μέσα από κάθε κρίση αναδεικνύονται νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, νέες διοικητικές πρακτικές και νέες καταναλωτικές συνήθειες. Στην συγκεκριμένη κρίση λόγω της πανδημίας, οι ψηφιακές τεχνολογίες και υπηρεσίες αξιοποιήθηκαν ως η κυρία απάντηση της πλειοψηφίας των επιχειρήσεων να ξεπεράσουν τα προβλήματα στην καθημερινή λειτουργία τους. Το ζητούμενο είναι αν θα μπορέσουν να τις μεταμορφώσουν σε παραγωγικό εργαλείο και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επόμενη ημέρα.
Τις τελευταίες εβδομάδες είδαμε πληθώρα περιπτώσεων όπου η τηλεδιάσκεψη είναι η κύρια πλατφόρμα επικοινωνίας και συνεργασίας, η ηλεκτρονική μάθηση αξιοποιείται μαζικά για κατάρτιση/εκπαίδευση από απόσταση, το διαδίκτυο για την ψηφιακή διεκπεραίωση των εμπορικών συναλλαγών, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση για ένα φιλικό και προδραστικό δημόσιο, το ψηφιακό μάρκετιγκ για προσωποποιημένες υπηρεσίες, το ηλεκτρονικό εμπόριο για αγορές από απόσταση, ενώ τα call-centers προσφέρουν ουσιαστική εξυπηρέτηση όλο το εικοσιτετράωρο. Υπάρχουν μάλιστα και κάποια μεμονωμένα παραδείγματα μεγάλων επιχειρήσεων/οργανισμών για την αξιοποίηση των δεδομένων στην λήψη αποφάσεων, την ρομποτική για αυτοματοποίηση της χειρονακτικής εργασίας στην παραγωγή και την τηλεϊατρική για την ασφαλή διάγνωση ασθενειών.
Βέβαια ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι ένα καθαρά τεχνικό θέμα αλλά απαιτεί ξεκάθαρη στρατηγική και οργανωσιακή ετοιμότητα. Η επιχειρηματική επιτυχία της επόμενης ημέρας θα ‘επιβάλει’ πέρα της απλής αξιοποίησης των τεχνολογιών για επικοινωνία, την εδραίωση αποκεντρωμένων διοικητικών δομών, την παραγωγή και προσφορά των ίδιων υπηρεσιών με περιορισμένους πόρους, την εμφάνιση καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων και διαδικασιών, την αξιοποίηση ευέλικτων μορφών εργασίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και την επικράτηση των ψηφιακών καναλιών στην διανομή και εξυπηρέτηση. Άρα οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προσαρμοσθούν άμεσα σε ένα πιο αποδοτικό εργασιακό περιβάλλον, λιτές οργανωσιακες δομές, βιώσιμες καινοτομίες και υψηλότερη παραγωγικότητα.
Λόγω της πανδημίας δημιουργείται ένα τεράστιο κύμα ψηφιακών καινοτομιών που σε μεγάλο βαθμό θα προσδιορίσει κάπως βίαια την επιχειρηματική επιτυχία και την οικονομική ανάπτυξη της επόμενης ημέρας. Το ερώτημα είναι, πόσες τυπικές Ελληνικές επιχειρήσεις θα ξεπεράσουν την μεγάλη ύφεση του 2020-21 με τα μειωμένα οικογενειακά εισοδήματα και την περιορισμένη ρευστότητα, το κατά πόσο η τοπική προβεβλημένη επιχειρηματική κοινότητα θα μπορέσει να προσαρμοσθεί γρήγορα στην νέα πιό απαιτητική οικονομική πραγματικότητα, και τέλος αν υπάρχουν δυναμικές Ελληνικές επιχειρήσεις που θα προσφέρουν της υψηλής ζήτησης καινοτόμες τεχνολογίες/υπηρεσίες σε διεθνές επίπεδο προσελκύοντας παράλληλα σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια.
Δεν αρκούν μόνο τα μέτρα υποστήριξης της κυβέρνησης. Απαιτείται ένα πιο παραγωγικό, αποτελεσματικό, καινοτόμο και εξωστρεφές επιχειρηματικό υπόδειγμα. Θα υπάρχουν απώλειες αλλά και μεγάλες ευκαιρίες.
(*) Ο Γεώργιος Ι. Δουκίδης είναι καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
