Η καινοτομία επιστρέφει στη Ρωσία
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποφάσισε να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στον τομέα της τεχνολογίας και διαβεβαίωσε ότι η καινοτομία αποτελεί πλέον μία από τις κορυφαίες εθνικές προτεραιότητες της Ρωσίας. Η χώρα επιδιώκει να ανακτήσει την πλούσια κληρονομιά της σοβιετικής εποχής, όταν η επιστήμη και η τεχνολογία γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη και στήριξη. Ήδη υπάρχουν σαφή σημάδια ότι η «αρκούδα» της ρωσικής επιστήμης και έρευνας έχει ήδη ξυπνήσει ξανά, διεκδικώντας -με εξωστρέφεια πλέον- μια αναβαθμισμένη θέση στη διεθνή σκηνή.
Γιατί υπήρχε κλειστοφοβία
O καθηγητής Μιχαήλ Φιλόνοφ, αντιπρύτανης του Εθνικού Πανεπιστημίου Eπιστήμης και Tεχνολογίας NUST MISIS της Μόσχας, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «τα σοβιετικά πανεπιστήμια ήσαν κλειστά στον έξω κόσμο και συχνά μυστικοπαθή, λόγω και των δραστηριοτήτων τους στον τομέα της άμυνας. Επειδή η Ρωσία ήταν κλειστή έως πρόσφατα, δεν νοιαζόταν να κάνει επιστημονικές δημοσιεύσεις σε ξένα περιοδικά, που επηρεάζουν θετικά τις θέσεις των πανεπιστημίων στις διεθνείς κατατάξεις, κάτι που όμως πλέον αλλάζει».
Επεσήμανε επίσης ότι «ο στόχος μας δεν είναι να φέρνουμε ολοένα περισσότερους ξένους φοιτητές στη Ρωσία, αλλά τους καλύτερους. Το ίδιο ισχύει και για την προσέλκυση ξένων ερευνητών υψηλού επιπέδου».
Η Ρωσία δαπανά όσο και η Ελλάδα
Σήμερα η Ρωσία δαπανά ετησίως για Έρευνα και Ανάπτυξη (R & D) περίπου το 1% του ΑΕΠ της, δηλαδή όσο και η μικρή Ελλάδα. Όμως σταδιακά η κυβέρνηση αυξάνει τις σχετικές επενδύσεις και για το 2018 έχει δεσμευθεί ότι θα διαθέσει 170 δισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 3 δισ. δολάρια) για βασική έρευνα, 25% περισσότερα από ό,τι το 2017.
Το βασικό εργαλείο κρατικής χρηματοδότησης είναι τα ομοσπονδιακά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης (FCPIR) που ξεκίνησαν το 2002 και σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη το τρίτο από αυτά (2014-2020). H χρηματοδότηση ενός ερευνητικού προγράμματος κυμαίνεται από 15 έως 100 εκατομμύρια ρούβλια (200.000 έως 1,35 εκατ. ευρώ περίπου) για διάστημα δύο έως τριών ετών.
[more]
Επιχορηγήσεις στους επιστήμονες
Ξεχωριστές επιχορηγήσεις δίνει στους ερευνητές το Ρωσικό Ίδρυμα Επιστημών, από πέντε έως 50 εκατ. ρούβλια ετησίως, ενώ υπάρχουν και άλλα προγράμματα με τα οποία το κράτος ενισχύει τους ερευνητές να φέρουν στην αγορά καινοτόμα προϊόντα, όπως το πρόγραμμα START για τη δημιουργία μικρών καινοτόμων επιχειρήσεων. Η κρατική επιχορήγηση στους πετυχημένους καινοτόμους ερευνητές-επιχειρηματίες μπορεί να φθάσει έως τα 300 εκατ. ρούβλια (4 εκατ. ευρώ).
Συνεργασία με τις επιχειρήσεις
Σύμφωνα με τον Μ.Φιλόνοφ, «το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι έως το τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ού αιώνα η Ρωσία έχει καταφέρει να δημιουργήσει παγκοσμίου επιπέδου ερευνητικές υποδομές, ενώ το πρόγραμμα ανάπτυξής τους συνεχίζεται. Τώρα πια η κυβέρνηση όλο και περισσότερο προσανατολίζεται στη συγχρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας από τον ‘καταναλωτή’, συχνά κάποια ιδιωτική εταιρεία, και την ίδια στιγμή ο καταναλωτής των ερευνητικών αποτελεσμάτων εγγυάται στο κράτος ότι θα υλοποιηθούν τα αποτελέσματα αυτά».
Όχι πια διαρροή εγκεφάλων
Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, όπως τόσοι άλλοι τομείς, οι υποδομές και το ανθρώπινο δυναμικό του τομέα επιστήμης και έρευνας υπέστησαν σοβαρό πλήγμα στη δεκαετία του 1990. Η κρατική χρηματοδότηση στέρεψε και χιλιάδες ρώσοι επιστήμονες έφυγαν στο εξωτερικό σε αναζήτηση καλύτερης τύχης. Φαίνεται πάντως πως η εκροή «εγκεφάλων» (brain drain) από τα ρωσικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, ένα πρόβλημα παρόμοιο με της Ελλάδας τα προηγούμενα χρόνια, εμφανίζει τάση αναστροφής, καθώς ολοένα περισσότεροι ρώσοι επιστήμονες επιστρέφουν στην πατρίδα τους.
Με δυό λόγια
Η Ρωσία του Πούτιν δίνει προτεραιότητα στην καινοτομία επιδιώκοντας να κλείσει σταδιακά την ψαλίδα που τη χωρίζει από τους μεγάλους ανταγωνιστές της στο δυτικό κόσμο αλλά και από την Κίνα.
[/more]
