Του Κώστα Μποτόπουλου
Με τα εμβόλια, τον Μπάιντεν και την διαρκή επιφυλακή να αναλαμβάνουν σιγα-σιγά τα ηνία, αρχίζουν να διαμορφώνονται σιγά-σιγά οι συνθήκες για μια ομαλοποίηση, ή, σε κάθε περίπτωση, μιας νέας κατάστασης, της οποίας τα χαρακτηριστικά θα φανούν … του χρόνου.
Στο εσωτερικό μέτωπο, ξεκίνησε η διαδικασία του νέου προϋπολογισμού, με τις πρώτες αψιμαχίες να φορούν τα κονδύλια για την υγεία:
- Όλοι νιώσαμε στο πετσί μας τη σημασία της δημόσιας υγείας, όλοι ξέρουμε ότι οι δαπάνες δεν μειώθηκαν εν μέσω πανδημίας, όλοι πρέπει να επαγρυπνούμε ώστε να συνεχίσουν να αυξάνονται, ώστε να βελτιωθούν σε βάθος χρόνου οι δομές ενός συστήματος που, προς το παρόν, οριακά άντεξε, αλλά που πρέπει να μεταμορφωθεί. Φλυαρίες και αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση δεν χωρούν στο θέμα αυτό.
Ανακοινώθηκε επίσης το σχέδιο στήριξης της μόνης απομείνασας ελληνικής αεροπορικής εταιρίας, με κεφάλαια 120 εκατομμυρίων από το κράτος και 60 εκατομμυρίων από τους μετόχους. Ποσά σημαντικά, αλλά πρώτον απολύτως απαραίτητα και δεύτερον πολύ μικρότερα από αυτά που χρειάστηκαν αντίστοιχες εταιρίες άλλων χωρών.
- Κρίσιμο εδώ είναι όχι μόνο να επιβιώσει αλλά να (ξανα)στηριχτεί στα πόδια της μια ως πριν την πανδημία υγιής και απολύτως απαραίτητη για την εθνική οικονομία εταιρία. Από αυτή την άποψη, η εξέλιξη στο υγειονομικό μέτωπο και ο τρόπος χρήσης από το Κράτος των δικαιωμάτων που αποκτά επί της εταιρίας θα παίξουν καθοριστικό ρόλο.
Καιρός να αρχίσει η αναπτυξιακή προσπάθεια
Καιρός να ξεκινήσει πλέον, στην πράξη, και η αναπτυξιακή προσπάθεια, που πατάει σε δύο κύριες βάσεις:
Τους πόρους από το Ευρωπαϊκό «πακέτο ανόρθωσης» και τις κατευθυντήριες γραμμές της «Επιτροπής Πισσαρίδη». Τώρα που έχουμε το τελικό κείμενο της Επιτροπής, μπορούμε άφοβα να πούμε ότι:
- αποτελεί έναν αρκετά καλό, αν και όχι πρωτότυπο, μπούσουλα, αλλά επ’ ουδενί μέτρα πολιτικής,
- δεν έχει τίποτα το «νεοφιλελεύθερο», όπως κατηγορήθηκε από μια αντιπολίτευση που είτε δεν την διάβασε είτε δεν γνωρίζει τι συνεπάγεται ο όρος, μάλλον προς μια ήπια «σοσιαλ-ρεφορμιστική» γερμανικού τύπου παρέμβαση, με ισχυρό ρόλο του κράτους και αναζήτηση συναινέσεων, μπορεί να θεωρηθεί ότι τείνει,
- καλεί, πάντως, ξεκάθαρα, σε αλλαγές ουσίας, και νοοτροπίας, τις οποίες η κυβέρνηση δεν έχει πλέον άλλο περιθώριο να αγνοήσει ή να καθυστερήσει.
Ευρωπαίκή ανάπτυξη και κράτος δικαίου
Δεν ήταν αναγκαία, αλλά μπορεί να αποβεί ικανή πολιτική συνθήκη: το παιχνίδι της ευρωπαϊκής ανάπτυξης φαίνεται ότι θα παιχτεί στο γήπεδο του κράτους δικαίου και, γενικότερα, η αυριανή μέρα της παγκόσμιας οικονομίας και πολιτικής θα διαμορφωθεί ως αποτέλεσμα (και) της πάλης μεταξύ των πραγματικών δημοκρατών και των λαϊκιστών.
Το ευρωπαϊκό «πακέτο στήριξης» κρέμεται από μία μόνο πλέον κλωστή: τη σύνδεση άντλησης των πόρων με τις επιδόσεις στο πεδίο του κράτους δικαίου. Ουγγαρία και Πολωνία, αξεδιάλυτα δεμένες αλλά μάλλον απομονωμένες (προς το παρόν διστάζουν να διαβούν το Ρουβίκωνα ακόμα και οι παραδοσιακοί τους σύμμαχοι, όπως η Τσεχία, η Σλοβακία, η Σλοβενία) απειλούν με βέτο, έστω, λένε, κι αν αυτό σημαίνει ότι και οι ίδιες δεν θα πάρουν χρήματα.
Η ΕΕ δεν πρόκειται να πάρει πίσω το «πακέτο στήριξης»
Το βέβαιο είναι ότι η ΕΕ δεν πρόκειται να πάρει πίσω το μέτρο, που είχε επί της αρχής συμφωνηθεί από το Συμβούλιο στην καλοκαιρινή σύνοδο κορυφής, που αποτελεί λόγο ύπαρξης για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και που το στηρίζουν οι κοινωνικές πλειοψηφίες σε όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που ανθίστανται.
- Πιθανό είναι τελικά να βρουν κάποια αφορμή να «υποχωρήσουν χωρίς να ταπεινωθούν» οι δυο αντάρτες, όχι μόνο γιατί τα λεφτά είναι πολλά και η απειλή μπροστά μας, αλλά και γιατί, αν οδηγήσουν τη σύγκρουση στα άκρα, ουσιαστικά θα τεθούν, από μόνες τους αλλά και από τους υπόλοιπους, με το ένα πόδι εκτός ΕΕ.
Αυτό το σχήμα «πολλών ταχυτήτων» δεν ευνοεί κανέναν, κυρίως δε αυτούς που θα μείνουν απέξω. Τουλάχιστον υπάρχει κι ένα μικρό δείγμα «δικαιοσύνης»: χώρες σαν τη Λιθουανία και τη Λετονία που ήταν από τις χειρότερα χτυπημένες στην προηγούμενη χρηματοοικονομική κρίση, ανήκουν σήμερα στις λιγότερο επηρεασμένες από την πανδημία -και δεν θα αφήσουν καμία Βουδαπέστη και καμία Βαρσοβία να τις γυρίσουν πίσω.
Ο Τραμπ το πήρε πιά απόφαση…
Έξω από τα ευρωπαϊκά σύνορα, ο Τραμπ το πήρε πιά απόφαση, με το δικό του τρόπο, και με τη βούληση καταστροφής του ανέπαφη, και μας αδειάζει τη γωνιά.
Η ομάδα Μπάιντεν, ιδίως στην οικονομία αλλά όχι μόνο στην οικονομία, ακτινοβολεί στροφή προς τη λογική και προς τον Ομπάμα … αλλά τα προβλήματα είναι τεράστια, τα περιθώρια μικρά, ο λαός διχασμένος και ο κόσμος χωρίς πυξίδα.
Ο Τζόνσον αρχίζει κι αυτός να το παίρνει απόφαση – ότι το Μπρέξιτ έφτασε και θα είναι σκληρό -, μόνο που κανείς, με πρώτον τον ίδιο, δεν ξέρει, και δεν θα ξέρει ως το τελευταίο δευτερόλεπτο, ποια θα είναι αυτή η απόφαση, με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν κάθε μέρα οι πιθανότητες το αποτέλεσμα να είναι το χειρότερο δυνατό. Το ότι έχει, ήδη, βάλει γερά θεμέλια για την εκλογική του ήττα στην επόμενη αναμέτρηση, λίγη παρηγοριά προσφέρει αυτή τη στιγμή.
Ο Ερντογάν βυθίζεται βυθίζοντας την οικονομία του
Ο Ερντογάν βυθίζεται βυθίζοντας την οικονομία του, οι εκπρόσωποι του Μπολσονάρο έχασαν σε όλες τις τοπικές αναμετρήσεις στη Βραζιλία. Ο Πούτιν περιμένει, προς το παρόν σιωπηλός αλλά πάντα επικίνδυνος, στη γωνία, η κινεζική υπερδύναμη δεν έχει ακόμα αποτινάξει, κι ούτε θα αποτινάξει εύκολα, τη σπίθα ελευθερίας που έρχεται από το Χονγκ Κονγκ και προς την οποία η ανθρωπότητα θα ξαναστρέψει τα μάτια μόλις πάρει ανάσα.
Ο κόσμος μας παραμένει δύσκολος, αλλά η οικονομική λόγω της πανδημίας κρίση είναι πιθανό να σηματοδοτήσει το γύρισμα του κύκλου σε βάρος των λαϊκιστών. Αρκεί οι μη λαϊκιστές να τολμήσουν στις δικές τους χώρες και να συνεργαστούν στο διεθνή στίβο.
