H οικονομία των ΗΠΑ κινδυνεύει για μία ακόμη φορά από τη διελκυστίνδα στην οποία έχουν εγκλωβιστεί ο Λευκός Οίκος και οι Ρεπουμπλικανοί και αφορά το ανώτατο όριο του χρέους της υπερδύναμης.
Τυχόν αποτυχία αύξησής του θα μπορούσε να οδηγήσει στην πρώτη στην ιστορία των ΗΠΑ στάση πληρωμών χρέους. Η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν έχει προειδοποιήσει πως οι ΗΠΑ θα βρεθούν χωρίς χρήματα για να μπορούν να πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους πολύ σύντομα έως την 1η Ιουνίου, σε περίπτωση που το Κογκρέσο δεν καταλήξει σε συμφωνία.
Το ανώτατο όριο του χρέους είναι το μέγιστο χρηματικό ποσό που επιτρέπει το Κογκρέσο στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να δανειστεί για να καλύψει τους λογαριασμούς της. Επειδή η κυβέρνηση συνήθως ξοδεύει περισσότερα χρήματα από όσα εισπράττει σε φόρους, πρέπει να αφαιρέσει χρέη για να πληρώσει τα έξοδά της. Σε αντίθεση με μια πιστωτική κάρτα, ωστόσο, τα έξοδα είχαν ήδη εγκριθεί από το Κογκρέσο, επομένως το ανώτατο όριο του χρέους δεν αφορά νέες δαπάνες.
Ο μηχανισμός δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε μια προσπάθεια να απλοποιηθεί ο δανεισμός. Πριν από το 1917, το Κογκρέσο χρειαζόταν να εγκρίνει πρόσθετο χρέος για κάθε νέο μέτρο δαπανών που περνούσε. Μέχρι πρόσφατα, ήταν μια αρκετά συνηθισμένη διαδικασία. Το Κογκρέσο έχει αποσύρει το όριο χρέους 78 φορές από το 1960. Το ανώτατο όριο χρέους αυξήθηκε τελευταία φορά τον Δεκέμβριο του 2021 κατά 2,5 τρισ. δολάρια, καθορίζοντας το όριο στα 31,381 τρισ. δολάρια.
Εάν το Κογκρέσο δεν συμφωνήσει να αυξήσει το ανώτατο όριο του χρέους, η κυβέρνηση δεν θα έχει χρήματα για να πληρώσει τους λογαριασμούς της και δεν θα εξυπηρετήσει το χρέος, θα προχωρήσει δηλαδή σε εξαναγκαστική στάση πληρωμών. Το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη αρχίσει να λαμβάνει έκτακτα μέτρα για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την κυβέρνηση, αλλά η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν είπε ότι αναμένει πως η χρηματοδότηση θα εξαντληθεί πλήρως στις αρχές Ιουνίου.
Αν το αμερικανικό κράτος κήρυττε στάση πληρωμών, θα προκαλούσε χάος στην οικονομία και στις αγορές σε ολόκληρο τον κόσμο. Η οικονομία των ΗΠΑ θα οδηγείτο σε αδιέξοδο. Την τελευταία φορά που οι Ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου απείλησαν με χρεοκοπία, το 2011, η Standard & Poor’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ για πρώτη φορά σε AA+ από AAA.
Σύμφωνα με τη Moody’s Analytics, αν οι ΗΠΑ χρεοκοπούσαν, το ΑΕΠ τους θα μειωνόταν κατά 4% και περισσότεροι από 7 εκατομμύρια εργαζόμενοι θα έχαναν τις δουλειές τους. Ακόμη και μια προσωρινή χρεοκοπία θα οδηγούσε σε απώλεια 2 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας. Στην περίπτωση αυτή, θα υποβαθμιζόταν η πιστοληπτική αξιολόγηση των ΗΠΑ όπως και τα ομόλογα των ΗΠΑ, και θα αυξανόταν ραγδαία το κόστος του δανεισμού της υπερδύναμης. Παράλληλα, θα σήμαινε παύση πληρωμών δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σύμφωνα με το Bipartisan Policy Center, μέχρι τον Ιούνιο πρόκειται να διανεμηθούν 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε παροχές κοινωνικής ασφάλισης, 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε πληρωμές εταιρειών υγειονομικής περίθαλψης, 12 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδόματα βετεράνων και 6 δισεκατομμύρια δολάρια σε μισθούς υπαλλήλων του ομοσπονδιακού κράτους.
Οι Ρεπουμπλικανοί φέρνουν αντιρρήσεις στην αύξηση του ορίου του δανεισμού επικαλούμενοι το αυξανόμενο εθνικό χρέος, το οποίο έχει αυξηθεί από λιγότερο του 1 τρισ. δολ. τη δεκαετία του 1980 σε περισσότερα από 3 τρισ. δολάρια σήμερα. Προκειμένου να συναινέσουν στην αύξηση του ορίου του χρέους, απαιτούν να συνοδευτεί με περικοπές δαπανών. Τον περασμένο μήνα, οι Ρεπουμπλικανοί της Βουλής των Αντιπροσώπων ψήφισαν νομοσχέδιο που προβλέπει σαρωτικές περικοπές στις ομοσπονδιακές δαπάνες, νέες προϋποθέσεις για τους αποδέκτες κοινωνικής πρόνοιας και επέκταση των εργασιών εξόρυξης και της παραγωγής ορυκτών καυσίμων, όλα με αντάλλαγμα την αύξηση του ορίου χρέους για περίπου ένα χρόνο.
