Και νέα μείωση του πληθωρισμού στην Ελλάδα καταγράφηκε τον Ιανουάριο του 2023 σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, το μέγεθος του πληθωρισμού διαμορφώθηκε τον περασμένο μήνα στο 7,2%, από 7,6% το Δεκέμβριο και από το υψηλό 12,1% του Σεπτεμβρίου του 2022, διατηρούμενος, μεν, σε υψηλά επίπεδα, αλλά διατηρώντας, ταυτόχρονα την τάση αποκλιμάκωσής του. Τον ίδιο μήνα, ο υψηλότερος πληθωρισμός στην ΕΕ καταγράφηκε στις χώρες της Βαλτικής (Λετονία 21,6%, Εσθονία 18,8% και Λιθουανία 18,4%), ενώ για πολλές χώρες της Ένωσης ακόμα δεν υπάρχουν προκαταρκτικά στοιχεία.
Σύμφωνα με την επιμέρους ανάλυση της Eurostat για τα μεγέθη του πληθωρισμού ανά τομέα στην Ευρωζώνη, η ενέργεια αναμένεται να έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό τον Ιανουάριο (17,2%, έναντι 25,5% τον Δεκέμβριο), ακολουθούμενη από τα τρόφιμα, το αλκοόλ και τον καπνό (14,1%, έναντι 13,8% τον Δεκέμβριο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (6,9%, έναντι 6,4% τον Δεκέμβριο) και τις υπηρεσίες (4,2% έναντι 4,4% τον Δεκέμβριο).
Οι κρίσιμοι δείκτες
Η Eurostat εκτιμά ότι στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 8,5% τον Ιανουάριο, μειούμενος από το 9,2% του Δεκεμβρίου και σημειώνει ότι πρόκειται για τον τρίτο διαδοχικό μήνα που το μέγεθος κινείται καθοδικά στις χώρες του ευρώ, ωστόσο επισημαίνεται ότι ο δομικός δείκτης αυξήθηκε λίγο ενώ ένας ακόμη πιο δομικός παρέμεινε σε ιστορικό υψηλό. Συγκεκριμένα, ο δομικός δείκτης, που εξαιρεί τις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων, αυξήθηκε στο 7% από 6,9%.
Επίσης, άλλος ένας δείκτης, που εξαιρεί την ενέργεια, τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα, το αλκοόλ και τον καπνό παρέμεινε σταθερός στο ιστορικό υψηλό του 5,2%. Οι δύο αυτοί επιμέρους δείκτες παρακολουθούνται στενά από την ΕΚΤ και η πορεία τους έχει βαρύνουσα σημασία για τη νομισματική/επιτοκιακή πολιτική της ευρω-τράπεζας, το Δ.Σ. της οποίας θα συνεδριάσει σήμερα και αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια κατά μισή μονάδα βάσης, αυξάνοντας το βασικό επιτόκιο στο 2,5%.
Ευαίσθητες ισορροπίες
Η ΕΚΤ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα συνεχίσει την πολιτική της αύξησης των επιτοκίων όσο ο πληθωρισμός θα παραμένει πάνω από το όριο του 2%, ωστόσο, μπροστά στον κίνδυνο ύφεσης στην Ευρωζώνη, λόγω της απότομης αύξησης του κόστους του χρήματος, η ευρω-τράπεζα έχει καταστήσει σαφές ότι θα κινηθεί λιγότερο επιθετικά απ’ όσο ως σήμερα στις αυξήσεις των επιτοκίων, ώστε να μην «στραγγαλίσει» την ανάπτυξη και να αποφευχθούν υφεσιακά φαινόμενα, ιδίως, δε στις πιο αδύναμες οικονομίες.
Από την άλλη, υπάρχει η ανησυχία ότι ο πληθωρισμός θα… εδραιωθεί σε υψηλά επίπεδα, «ροκανίζοντας» εισοδήματα και επενδύσεις και καταπνίγοντας την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, ειδικά μετά το ξεπέρασμα της κρίσης που είχε προκαλέσει η πανδημία του κοροναϊού. Έτσι, οι κινήσεις της ΕΚΤ χαρακτηρίζονται πλέον ως… χειρουργικές, καθώς οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά ευαίσθητες και μια λάθος απόφαση προς τη μία ή την άλλη πλευρά θα μπορούσε να είχε δραματικές συνέπειες.
Τα σχέδια του οικονομικού επιτελείου
Όσον αφορά στην Ελλάδα, η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, ιδίως δε η μείωση των τιμών στην ενέργεια, προκαλούν ανακούφιση στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, το οποίο εκτιμά ότι τα χειρότερα πέρασαν. Από την άλλη, οι αυξήσεις σε καταναλωτικά είδη πρώτης ανάγκης συνεχίζουν να προκαλούν προβληματισμό, παρότι η κυβέρνηση θεωρεί ότι τα μέτρα που έχει λάβει -π.χ. το «καλάθι του νοικοκυριού» ή το «market pass» που έρχεται- έχουν επιδράσει σημαντικά στη συγκράτηση των τιμών.
Το βέβαιο είναι ότι μέσα στο μήνα το υπουργείο Οικονομικών θα επανεξετάσει τα δεδομένα που η μείωση του πληθωρισμού και η αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας δημιουργούν, ώστε να διαπιστώσει το μέγεθος του «δημοσιονομικού χώρου» που δημιουργείται και να καταλήξει σε προτάσεις για νέες παρεμβάσεις ελάφρυνσης των βαρών που η ακρίβεια προκαλεί, ιδίως σε πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Όλα, ωστόσο, θα εξετάζονται υπό τον γνώμονα της δημοσιονομικής πειθαρχίας για την αποτροπή δημιουργίας νέων ελλειμμάτων.
