Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ: η Ελλάδα τη βίωσε με οδυνηρό τρόπο αυτό το καλοκαίρι, όταν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα έγιναν στάχτη από τις πυρκαγιές που σάρωσαν τη χώρα. Όμως, τη βίωσε και με διαφορετικό τρόπο, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα (καύσωνες, χαλαζοπτώσεις, καταιγίδες) που έκαναν την εμφάνισή τους με όλο και μεγαλύτερη διάρκεια και ένταση.
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ
Την κλιματική αλλαγή τη βίωσε και η Ευρώπη: η Γερμανία ακόμα μετρά πληγές από τις καταστροφικές πλημμύρες και πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι τα νερά συμπαρέσυραν μαζί τους και κάποιες βεβαιώτητες σχετικά με τις εκλογές που θα διεξαχθούν στο τέλος του μήνα στη χώρα. Και την βίωσε και η Αμερική, με τις φονικές θερμοκρασίες σε ΗΠΑ και Καναδά, τις μεγάλες πυρκαγιές που μοιάζουν να είναι αδύνατον να σβήσουν, την αβίωτη κατάσταση στις μεγαλουπόλεις.
Τώρα, το Atlantic Council παρουσιάζει μια ανατριχιαστική έρευνα για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά τα συμπεράσματά της μπορούν να προβληθούν σε όλες τις χώρες του κόσμου και είναι πραγματικά συγκλονιστικά: η οικονομική ζημιά πουυ η κλιματική αλλαγή προκαλεί ετησίως στις ΗΠΑ φθάνει τα 100 δισ. δολαρια σήμερα και υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί ως το 2030 και θα πενταπλασιαστεί ως το 2050 αν δεν υπάρξει άμεσα μείωσει των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
Συντηρητικοί υπολογισμοί
Οι υπολογισμοί αυτοί, οι οποίοι στηρίζονται στις απώλειες που η ακραία ζέστη προκαλεί σε διάφορους τομείς της οικονομίας, λόγω των μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται για την προστασία των εργαζομένων και των προϊοντων, αλλά και λόγω της μειωμένης παραγωγικότητας λόγω αποπνικτικής ζέστης, είναι εσκεμμένα συντηρητικοί -αυτό σημαίνει ότι η κατάσταση μπορεί να είναι και χειρότερη, ειδικά σε τομείς όπως η γεωργία και οι κατασκευές, όπου απαιτείται πολύωρη παρουσία εργαζομένων σε εξωτερικούς χώρους.
Και αυτά τα στοιχεία είναι μόνο η αρχή: η ακραία ζέστη συνδέεται ετησίως με περίπου 120.000 εργατικά ατυχήματα. Ο αριθμός αυτός το 2050 αναμένεται να φθάσει τις 450.000 καθώς η θερμοκρασία θα ανεβαίνει και οι εργαζόμενοι θα πρέπει να δουλεύουν σε όλο και πιο ζεστό περιβάλλον. Παράλληλα, σήμερα στις ΗΠΑ κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 8.500 θάνατοι λόγω ζέστης, ιδιώς σε περιοχές που καταγράφονται υψηλές θερμοκρασίες. Η μελέτη εκτιμά ότι ως το 2050, οι ετήσιοι θάνατοι από τη ζέστη θα ανέρχονται στους 59.000.
Οι συνέπειες τώρα
Κι αν όλα αυτά φαντάζουν μακρινά, μια ματιά στο σήμερα αρκεί για να γίνουν πραγματικότητα: συγκομιδή στις 3 τα ξημερώματα (!) στις βορειοδυτικές ΗΠΑ για να προλάβουν οι εργάτες το ξημέρωμα, εστιατόρια που κλείνουν τις θερμές ώρες για να μην λιποθυμά από τη ζέστη το προσωπικό, ειδικές οδηγίες σε εργαζόμενους για το πώς να στήνουν μηχανήματα ώστε να αυξάνουν τη σκιά, όλα αυτά ήδη γίνονται και οι τομείς που επηρεάζονται από την ακραία ζέστη αυξάνονται διαρκώς.
Στις ΗΠΑ, Πολιτείες όπως το Τέξας, η Οκλαχόμα, η Λουιζιάνα και ο Μισισιπής υποφέρουν περισσότερο από άλλες λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, ενώ η μελέτη σημειώνει ότι ο τομέας των υπηρεσιών είναι αυτός που -εν τέλει λόγω μεγέθους και διείσδυσης- παθαίνει τη μεγαλύτερη ζημιά και, όπως σημειώνει η μελέτη, θα υποστεί τις μεγαλύτερες συνέπειες όσο ο υδράργυρος θα τραβά την ανηφόρα. Τέλος, η κλιματική αλλαγή έχει και ταξικό/εθνικό χαρακτήρα, καθώς φαίνεται ότι αυτοί που υπόκεινται στις σοβαρότερες συνέπειές της είναι φτωχότεροι εργαζόμενοι, κυρίως προερχόμενοι από τον αφροαμερικανικό και ισπανόφωνο πληθυσμό.
Τι μπορεί να γίνει
Στο ερώτημα τη μπορεί να γίνει, οι απαντήσεις είναι πολλές και διάφορες. Για παράδειγμα:
- Καθιέρωση συστήματος προειδοποίησης για καύσωνες, με κατηγοριοποίησή τους, όπως συμβαίνει και με τους κυκλώνες, για καλύτερη ενημέρωση και προστασία.
- Αύξηση των κονδυλίων για την προστασία από την υπερβολική ζέστη.
- Μέτρα προστασίας των εργαζομένων, παρόμοια με αυτά που ισχύουν για τις τροπικές καταιγίδες.
- Ενθάρρυνση μέτρων μείωσης των συνεπειών του καύσωνα (δέντρα σε αυλές, δημόσιους χώρους, κλπ).
- Μέτρα σε τοπικό επίπεδο όπως η επιδότηση ρεύματος σε περιόδους καύσωνα, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος θερμοπληξίας από μη χρήση των κλιματιστικών, λόγω φόβου του… λογαριασμού.
- Οι πόλεις πρέπει να διορίσουν chief heat officers (όπως ο δήμος Αθηναίων), οι οποίοι θα σχεδιάζουν και οργανώνουν τις δράσεις μείωσης των συνεπειών των υψηλών θερμοκρασιών στο αστικό περιβάλλον.
- Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να οργανώσουν ειδικά προγράμματα εργασίας για ημέρες καύσωνα.
- Και, φυσικά, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και να επικεντρωθεί στο ζήτημα της ζέστης, μέσω νομοθετικών πράξεων για την προστασία των εργαζομένων, αλλά και να ενισχύσει την ιδιωτική πρωτοβουλία σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
