Ο εντοπισμός μεταλλαγμένων στελεχών του κοροναϊού σε διάφορα σημεία της χώρας θέτει τις ελληνικές υγειονομικές αρχές σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού». Η υψηλή μεταδοτικότητα των στελεχών αυτών και η ανθεκτικότητά τους στα εμβόλια κατά της COVID-19 απειλούν να ανατρέψουν τη βελτίωση της επιδημιολογικής εικόνας των τελευταίων ημερών.
Ήδη, σε εξέλιξη βρίσκεται σύσκεψη μέσω τηλεδιάσκεψης που έχει συγκαλέσει ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, με αντικείμενο το επιχειρησιακό σχέδιο προετοιμασίας του ΕΣΥ για το ενδεχόμενο ενός τρίτου κύματος της πανδημίας, καθώς την Κυριακή εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη του κορωνοϊού.
Την ίδια στιγμή, ο καθηγητής και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Χαράλαμπος Γώγος αναφέρόταν σε άλλη μετάλλαξη του κοροναϊού, η οποία επίσης εντοπίστηκε στην Ελλάδα, λέγοντας ότι «η βρετανική μετάλλαξη μας απασχολεί πολύ γιατί έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα και ίσως είναι και λίγο πιο επικίνδυνη».
Σε ολόκληρη τη χώρα οι μεταλλάξεις
Από την πλευρά του ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας και επίσης μέλος της Επιτροπής, Νίκος Σύψας, μιλώντας στον ΣΚΑΪ σημείωσε ότι μπαίνουμε στην εποχή των μεταλλάξεων υπό την έννοια ότι οι ιοί τείνουν να μεταλλάσσονται για να προσαρμόζονται καλύτερα και να μολύνουν περισσότερο. «Αυτό κάνει και ο ιός αυτός. Υπάρχουν 3 μεταλλάξεις αυτή την στιγμή οι οποίες μολύνουν περισσότερο. Είναι η βρετανική, της Αφρικής και της Βραζιλίας».
Παράλληλα, τόνισε ότι, δυστυχώς στην Ελλάδα μετά από έλεγχο δειγμάτων τα οποία ήταν από τις 12 μέχρι και τις 27 Ιανουαρίου, από τα 187 δείγματα που ελέγχθηκαν το 60% βρέθηκε να έχει μετάλλαξη. «Το πρόβλημα είναι ότι δυστυχώς η μετάλλαξη είναι εδώ, είναι παντού, από την Κρήτη μέχρι και την Βόρεια Ελλάδα» είπε χαρακτηριστικά.
Ερωτηθείς αν αυτές οι μεταλλάξεις είναι επικίνδυνες, αναφερόμενος στην βρετανική και νοτιοαφρικανική δήλωσε πως υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις –παρόλο που δεν είναι πλήρως αποδεδειγμένο όπως σημείωσε– ότι είναι περισσότερο μεταδοτική αυτή η μετάλλαξη και όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο συνδυάζεται και με μεγαλύτερη θνησιμότητα.
Λιγότερο αποτελεσματικά τα εμβόλια
Σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων απέναντι σε αυτές τις μεταλλάξεις ο ίδιος είπε πως δυστυχώς ειδικά για την νοτιαφρικανική μετάλλαξη υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις ότι τα εμβόλια είναι λιγότερο αποδοτικά. «Όχι καθόλου, αλλά πολύ λιγότερο» επισήμανε χαρακτηριστικά.
Όπως εξήγησε αυτό το γνωρίζουν από δυο μεγάλες κλινικές μελέτες στο πεδίο που υπάρχουν, της Johnson & Johnson και της Novamax που γίνονται στη Νότιο Αφρική και έδειξαν με μεγάλη σαφήνεια ότι το εμβόλιο είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικό. «Συγκριμένα αυτά τα δύο εμβόλια είναι περίπου 90% στην Αγγλία και Βόρεια Αμερική και 50% ή και κάτω από 50% στην Νότιο Αφρική. Άρα μιλάμε για μεγάλη πτώση αλλά παρόλα αυτά κάπως προστατεύουν», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Σύψας τόνισε πως στην Ελλάδα έχουμε το εμβόλιο της Pfizer προς το παρόν και υπάρχουν μελέτες –όχι πεδίου αλλά εργαστηριακές– που δείχνουν ότι το εμβόλιο αυτό είναι αποτελεσματικό ακόμα και με τις μεταλλάξεις. «Αυτό όμως μένει να το δούμε και στην πραγματική ζωή και όχι στο εργαστήριο», προσθέτοντας ότι οι εταιρίες που φτιάχνουν τα εμβόλια ετοιμάζονται για το επόμενο βήμα και αυτό συνίσταται σε μια τρίτη δόση του εμβολίου το οποίο θα είναι ελαφρώς τροποποιημένο έτσι ώστε να καλύπτουν και τις μεταλλάξεις.
Γυρνάμε στην εποχή της Ουχάν
Σχετικά με το αν υπάρχει περίπτωση κάποιος που έχει ήδη νοσήσει με τον κανονικό κορωνοιο να ξανανοσήσουν με κάποια από αυτές τις μεταλλάξεις δήλωσε πως δυστυχώς υπάρχει αυτή η πιθανότητα και ο ιός να παρακάμψει την προηγούμενη ανοσία. Οπότε στην περίπτωση αυτή «είναι σαν να έχουμε στην Ελλάδα έναν καινούργιο ιό. Ξαναγυρνάμε πάλι στην εποχή της Ουχάν. Δηλαδή έχουμε ένα καινούργιο ιό για τον οποίο δεν έχουμε ανοσία και οποίος επεκτείνεται ταχύτατα στον πληθυσμό».
Όπως ο ίδιος τόνισε αν επικρατήσει το στέλεχος της Νοτιού Αφρικής στην Ελλάδα είναι προφανές ότι η προηγούμενη νοσηση δεν μας καλύπτει. Έχουμε ένα καινούργιο ιό και τα εμβόλια δεν μας καλύπτουν. Δεν ξεκινάμε ακριβώς στο μηδέν αλλα πολύ κοντά στο μηδέν. «Είναι ένας καινούργιος ιός που δεν τον γνωρίζουμε και ίσως μας μολύνει περισσότερο από τον παλιό».
Ερωτηθείς αν υπάρχει περίπτωση παράτασης της πανδημίας λόγω των νέων δεδομένων ο ίδιος είπε πως αν οι μολύνσεις με την βρετανική μετάλλαξη φτάσουν στο 30% και εφόσον υποθέσουμε ότι όντως είναι περισσότερος μεταδοτικός κατά 50%, τότε πρέπει να αναμένουμε μέσα τον Φεβρουάριο απότομη και μεγάλη αύξηση της επιδημίας ενώ τόνισε πως και η άνοδο που είδαμε τον Ιανουάριο ίσως να οφείλεται στην μετάλλαξη όπως συμβαίνει στην Βρετανία και Πορτογαλία.
Περί ανοίγματος σχολείων
Σχετικά με το άνοιγμα γυμνασίων και λυκείων και το αν αυτό θα επηρεάσει την κατάσταση ο ίδιος υπογράμμισε πως πηγαίνουμε με στοιχεία ανά εβδομάδα και έτσι κρίναμε την Παρασκευή ότι είναι ένα ρίσκο που μπορούμε να πάρουμε ενώ σημείωσε ότι αυτή την βδομάδα θα δούμε την επίδραση του λιανεμπορίου. «Ο ιός μας υπαγορευει τις αποφάσεις που παίρνουμε και είναι απρόβλεπτος», τόνισε
«Είναι σημαντικό έστω και με χαμηλούς ρυθμούς να συνεχίζονται οι εμβολιασμοί» ανέφερε μεταξύ άλλων ενώ είπε ότι θα υπάρχουν εγκρίσεις και για τα άλλα δυο εμβόλια και ότι τον Απρίλιο θα έχουμε μαζικές δόσεις εμβολίων καταφέρνοντας μέχρι το καλοκαίρι να εμβολιαστούν οι υγειονομικοί και οι ευπαθείς ομάδες. Σχετικά με τα εμβόλια Κίνας και Ρωσίας ανέφερε πως δεν έχει γνώμη καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία που να έχουν βγει γι’ αυτά και ότι δεν έχουν κάνει αίτημα στον EMA.
