Ένας “σκιώδης πόλεμος” δεκαετιών μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ βγήκε στο φως της ημέρας. Και ο κόσμος παρακολουθεί κυριολεκτικά με κομμένη την ανάσα.
Για χρόνια, οι δύο άσπονδοι εχθροί βασίζονταν σε χτυπήματα σε άλλες χώρες, μυστικές δολοφονίες και δυνάμεις “αντιπροσώπων” για να ανταλλάσσουν πλήγματα στο πλαίσιο μιας υποβόσκουσας – αλλά θανατηφόρας – σύγκρουσης. Η άνευ προηγουμένου επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ το περασμένο Σαββατοκύριακο άλλαξε σημαντικά τη δυναμική αυτής της σύγκρουσης και είναι πλέον πιο επικίνδυνη.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής άμυνας δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι “ήταν η πρώτη άμεση επίθεση κατά του Ισραήλ από ιρανικό έδαφος“, χαρακτηρίζοντας το μπαράζ “απερίσκεπτο” και προειδοποιώντας ότι “απειλεί να παρασύρει την περιοχή σε ευρύτερη σύγκρουση”. Η έντονη εχθρότητα μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ μπορεί να αναχθεί στην Ισλαμική Επανάσταση του 1979, η οποία εγκαθίδρυσε ένα θεοκρατικό καθεστώς στην Τεχεράνη που αντιτίθεται εδώ και καιρό στην ύπαρξη του Ισραήλ και έχει ορκιστεί να καταστρέψει τελικά το κράτος.
Το σκοτεινό παρελθόν
Το Ιράν με την πάροδο των ετών υποστήριξε, χρηματοδότησε και εξόπλισε δυνάμεις πληρεξουσίων σε όλη τη Μέση Ανατολή, όπως η Χεζμπολάχ στον Λίβανο και η Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, και στηρίχθηκε σε αυτές για να επιτεθεί στα ισραηλινά συμφέροντα. Αυτό ουσιαστικά επέτρεψε στην Τεχεράνη να χτυπήσει έμμεσα το Ισραήλ.
Το Ισραήλ, από την άλλη πλευρά, έχει πραγματοποιήσει αεροπορικές επιδρομές εναντίον ιρανικών περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων στο Ιράκ και τη Συρία, σε μια προσπάθεια να περιορίσει την ικανότητα της Τεχεράνης να διοχετεύει θανατηφόρα όπλα σε όλη τη Μέση Ανατολή στις δυνάμεις αντιπροσώπων της, ιδίως εκείνες που βρίσκονται κοντά στα σύνορα του Ισραήλ.
Ο Τζόναθαν Λορντ, πρώην πολιτικός στρατιωτικός αναλυτής στο Πεντάγωνο, δήλωσε ότι το Ισραήλ έχει βρει περιορισμένη τακτική επιτυχία σε αυτόν τον τομέα, “έτσι με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα χτυπήματα έχουν γίνει πιο δημόσια και λιγότερο κρυφά, και σίγουρα, έχουμε δει αυτό να αυξάνεται και να αυξάνεται“. Το Ισραήλ έχει επίσης προσπαθήσει να σαμποτάρει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, θεωρώντας ότι αποτελεί υπαρξιακή απειλή.
Δράση…
Έχει δολοφονήσει Ιρανούς πυρηνικούς επιστήμονες και έχει εξαπολύσει κυβερνοεπιθέσεις στις εγκαταστάσεις της Τεχεράνης. Η σκιώδης σύγκρουση έχει δει ανταλλαγές “οφθαλμόν αντί οφθαλμού” και στη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης κατάληψης από το Ιράν ενός φορτηγού πλοίου που συνδέεται με το Ισραήλ στη λεωφόρο του Ορμούζ. Εν μέσω επίμονων εντάσεων, οι δύο εχθροί κατάφεραν να αποφύγουν μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ τους, αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον.
Την 1η Απριλίου, μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε μια ιρανική διπλωματική εγκατάσταση στη Δαμασκό της Συρίας σκότωσε αρκετούς στρατιωτικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων δύο στρατηγών του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, το οποίο είναι υπεύθυνο για την υποστήριξη του δικτύου αντιπροσώπων του Ιράν, του λεγόμενου “Άξονα της Αντίστασης”.
…Και αντίδραση
Το χτύπημα (το οποίο, μάλιστα, έγινε εν αγνοία των ΗΠΑ) σηματοδότησε μια σημαντική στιγμή στον σκιώδη πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, ξεχωρίζοντας από τις προηγούμενες ισραηλινές ενέργειες στη Συρία επειδή στόχευσε μια τοποθεσία που συνδέεται άμεσα με την ιρανική κυβέρνηση και υψηλόβαθμα άτομα. Η Τεχεράνη υποσχέθηκε να ανταποδώσει και σχεδόν δύο εβδομάδες αργότερα το έκανε.
Το Ιράν εκτόξευσε περισσότερα από 300 drones, πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ – σε μια μεγάλη και πρωτοφανή επίθεση. Σχεδόν όλα τα ιρανικά όπλα καταρρίφθηκαν από το Ισραήλ και τις δυνάμεις των εταίρων του στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ. “Είναι σαφές ότι η εκτόξευση αυτών των πυραύλων και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών από το ιρανικό έδαφος απευθείας στο Ισραήλ αποτελεί κλιμάκωση” της σύγκρουσης, δήλωσε ο στρατηγός ε.α. Τζόζεφ Βότελ, ο οποίος επέβλεπε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή ως διοικητής της CENTCOM.
Φρένο
Το Ισραήλ έχει υποσχεθεί τα δικά του αντίποινα για την ιρανική επίθεση και φαίνεται να υπολογίζει την επόμενη κίνησή του, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι από τους δυτικούς εταίρους του καλούν τη χώρα να επιδείξει αυτοσυγκράτηση. Οποιαδήποτε ισραηλινή στρατιωτική απάντηση στην επίθεση ενέχει τον κίνδυνο μιας ολοκληρωτικής σύγκρουσης με το Ιράν και θα μπορούσε να βυθίσει την περιοχή σε ακόμη περισσότερη βία.
“Βρισκόμαστε στην άκρη του γκρεμού και πρέπει να απομακρυνθούμε από αυτόν“, δήλωσε ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ, στον ισπανικό ραδιοφωνικό σταθμό Onda Cero αυτή την εβδομάδα, τονίζοντας ότι “πρέπει να πατήσουμε φρένο και να γυρίσουμε ταχύτητα“.
Το τέλος των… σκιών
Ο υποστράτηγος Χοσεΐν Σαλαμί, διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης, δήλωσε ότι ανεξάρτητα από το αν το Ισραήλ επιτεθεί στο Ιράν ή σε περιουσιακά του στοιχεία στο εξωτερικό, η Τεχεράνη θα ανταποδώσει άμεσα, όπως έκανε το περασμένο Σαββατοκύριακο, αντί να στηριχθεί στους πληρεξουσίους της, όπως έκανε ιστορικά. Επίσης, πλέον, το Ιράν προειδοποιεί ότι στόχευση του Ισραήλ στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις θα φέρει αντίστοιχο χτύπημα από την Τεχεράνη. Μένει όμως να φανεί αν τέτοιες δηλώσεις θα μεταφραστούν πράγματι σε δράση.
Προχωρώντας προς τα εμπρός, ο μακροχρόνιος σκιώδης πόλεμος έχει εκτεθεί σε μεγάλο βαθμό. Κανένα από τα δύο μέρη δεν ενδιαφέρεται πλέον να αποκρύψει τις ενέργειές του, δήλωσε ο Λορντ, αλλά μάλλον όλοι στοχεύουν πλέον περισσότερο στην αποτροπή και στον περιορισμό των δραστηριοτήτων του άλλου μέρους. “Δεν υπήρχε τίποτα σκιώδες σε αυτό που είδαμε το Σαββατοκύριακο“, τόνισε. Αυτό που έμενε στη σκιά πλέον είναι στο φως “και ο κατάλογος των συνήθων υπόπτων που θα μπορούσαν να εμπλέκονται μειώθηκε σε δύο: το Ιράν και το Ισραήλ“.
