Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν σχεδιάζει να στείλει τον διευθυντή της CIA Μπιλ Μπερνς τις επόμενες ημέρες για να βοηθήσει στη μεσολάβηση για μια φιλόδοξη συμφωνία μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ που θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των υπόλοιπων ομήρων που κρατούνται στη Γάζα και τη μεγαλύτερη παύση των εχθροπραξιών από την έναρξη του πολέμου πέρυσι, σύμφωνα με αξιωματούχους που μίλησαν στην Washington Post.
Η αλεπού της CIA
Ο Μπερνς αναμένεται να ταξιδέψει στην Ευρώπη για τις συνομιλίες και να συναντηθεί με τους επικεφαλής των ισραηλινών και αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών, τον Ντέιβιντ Μπαρνέα και τον Αμπάς Καμέλ, και τον πρωθυπουργό του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, δήλωσαν οι άνθρωποι αυτοί, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. Η Αίγυπτος και το Κατάρ υπήρξαν βασικοί συνομιλητές μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, της οργάνωσης της οποίας η φονική διασυνοριακή επίθεση στις 7 Οκτωβρίου πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα.
Οι δύο χώρες συνέβαλαν στην εξασφάλιση μιας αρχικής παύσης των εχθροπραξιών και στην απελευθέρωση ομήρων τον Νοέμβριο. Όμως οι εντάσεις μεταξύ των Ισραηλινών και του Κατάρ βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού μετά τη διαρροή ήχου του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου που κατέγραψε τον Ισραηλινό ηγέτη να υποτιμά το Κατάρ σε συνομιλία του με οικογένειες Ισραηλινών ομήρων.
Οι συζητήσεις του Μπερνς στην Ευρώπη αναμένεται να βασιστούν στις τηλεφωνικές συνομιλίες του με τους ομολόγους του, καθώς και στο έργο του κορυφαίου αξιωματούχου του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή, Μπρετ Μακ Γκουρκ, ο οποίος αυτή την εβδομάδα είχε σχετικές συναντήσεις στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα και στο Κάιρο.
Η πρόταση του Ισραήλ
Η τελευταία πρόταση του Ισραήλ περιλαμβάνει μια παύση των μαχών για 60 ημέρες με αντάλλαγμα τη σταδιακή απελευθέρωση των περισσότερων από 100 ομήρων, ξεκινώντας με γυναίκες και παιδιά πολιτών και ακολουθούμενη από πολίτες, γυναίκες και άνδρες στρατιωτικούς και τα λείψανα όσων πέθαναν μετά την απαγωγή τους. Μια τέτοια παύση θα επέτρεπε στο Ισραήλ να συνεχίσει τις μάχες μετά τη δίμηνη ανάπαυλα, σύμφωνα με τον όρκο του Νετανιάχου να επιτύχει “ολοκληρωτική νίκη” καταστρέφοντας τη Χαμάς.
Οι Ισραηλινοί πρότειναν επίσης να συμφωνήσουν οι ανώτεροι ηγέτες της Χαμάς να εγκαταλείψουν τη Γάζα, αλλά ένας αξιωματούχος που γνωρίζει τις διαπραγματεύσεις δήλωσε ότι η ιδέα αυτή δεν είναι κάτι που θα μπορούσε να ξεκινήσει για την ομάδα και τους στρατιωτικούς ηγέτες της, οι οποίοι είναι προετοιμασμένοι να πεθάνουν ως μάρτυρες στον παλαιστινιακό θύλακα. Η Χαμάς απέρριψε επίσης την πρόταση του Ισραήλ για παύση 60 ημερών, λέγοντας ότι η επόμενη απελευθέρωση ομήρων θα πρέπει να περιλαμβάνει μόνιμη κατάπαυση του πυρός, δήλωσε ο αξιωματούχος.
“Όλοι θέλουν ειρήνη, αλλά…”
Αλλά αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι διαπραγματεύσεις για αυτά τα βασικά σημεία παραμένουν ενεργές. Ο Σαμίρ Φαράγκ, πρώην Αιγύπτιος στρατηγός και αξιωματούχος της άμυνας, δήλωσε ότι τόσο η Χαμάς όσο και το Ισραήλ έχουν δείξει προθυμία να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. “Όλοι θέλουν την ειρήνη – οι Παλαιστίνιοι, η Χαμάς και οι Ισραηλινοί. Αλλά όλοι θέλουν να κερδίσουν στις διαπραγματεύσεις“, δήλωσε. “Προσπαθούμε να βρούμε μια μέση λύση“. Οι όμηροι που κρατά η Χαμάς την φέρνουν “σε πολύ ισχυρή θέση“, δήλωσε ο Φαράγκ.
“Νομίζω ότι ο Νετανιάχου βρίσκεται υπό πίεση, επειδή η οδός στο Ισραήλ, όλοι θέλουν να απελευθερώσουν τους ομήρους“, πρόσθεσε. “Οπότε πρέπει να κάνει κάτι, αλλιώς έχει μεγάλο πρόβλημα – ειδικά επειδή έχασε πολλούς στρατιώτες στον πόλεμο εκεί πέρα“. Οι συζητήσεις έρχονται καθώς οι δυνάμεις του Ισραήλ περικυκλώνουν τη νότια πόλη Χαν Γιουνίς, όπου πιστεύουν ότι βρίσκονται κορυφαίοι διοικητές της Χαμάς. Τα Ηνωμένα Έθνη κατηγόρησαν το Ισραήλ για βομβαρδισμό ενός συγκροτήματος του ΟΗΕ που στεγάζει 30.000 εκτοπισμένους ανθρώπους την Τετάρτη, γεγονός που προκάλεσε τη σπάνια καταδίκη των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Ισραήλ αρνήθηκε την ευθύνη.
Ανθρωπιστικές οργανώσεις ανέφεραν ότι χιλιάδες άμαχοι έχουν παγιδευτεί στην πόλη, πολλοί από αυτούς σε νοσοκομεία. Σε ολόκληρη τη Γάζα, περισσότεροι από 25.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι από αυτούς άμαχοι, έχουν πεθάνει από την έναρξη των μαχών, σύμφωνα με Παλαιστίνιους αξιωματούχους υγείας. Η βία συνέπεσε με την οργή του Κατάρ για τα σχόλια που διέρρευσαν από τον Νετανιάχου, ο οποίος κατηγόρησε τη Ντόχα ότι απέτυχε να πιέσει τη Χαμάς να απελευθερώσει ομήρους.
Μπίμπι κατά Κατάρ
Είπε επίσης ότι το κράτος του Περσικού Κόλπου ήταν χειρότερο από τα Ηνωμένα Έθνη και τον Ερυθρό Σταυρό, θεσμούς που το Ισραήλ κατηγορεί συστηματικά για αντι-ισραηλινή προκατάληψη. “Δεν με έχετε δει να ευχαριστώ το Κατάρ, το έχετε παρατηρήσει; Δεν έχω ευχαριστήσει το Κατάρ. Γιατί; Επειδή το Κατάρ, για μένα, δεν διαφέρει στην ουσία από τα Ηνωμένα Έθνη, από τον Ερυθρό Σταυρό, και κατά κάποιο τρόπο είναι ακόμη πιο προβληματικό“, είπε ο Νετανιάχου, σύμφωνα με ηχητικό υλικό που εξασφάλισε το ισραηλινό κανάλι 12.
Το Κατάρ δήλωσε ότι είναι “σοκαρισμένο” από τα σχόλια, τα οποία ο εκπρόσωπος Ματζέντ αλ Ανσάρι χαρακτήρισε “ανεύθυνα και καταστροφικά“, αλλά, προσθέσε, “δεν προκαλούν έκπληξη“. Εάν τα σχόλια του Νετανιάχου “αποδειχθούν αληθινά“, δήλωσε ο Ανσαρί, “ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θα παρεμποδίσει και θα υπονομεύσει μόνο τη διαδικασία διαμεσολάβησης, για λόγους που φαίνεται να εξυπηρετούν την πολιτική του καριέρα αντί να θέτει ως προτεραιότητα τη διάσωση αθώων ζωών“. Πάντως, Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η διαμάχη, αν και ανεπιθύμητη, δεν θα εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις
Οι Μπερνς και Μακ Γκουρκ και ο πρωθυπουργός του Κατάρ συναντήθηκαν επίσης λίγο πριν από την ολοκλήρωση της συμφωνίας του Νοεμβρίου, η οποία περιελάμβανε την απελευθέρωση περισσότερων από 100 αιχμαλώτων σε αντάλλαγμα για περισσότερους από 200 Παλαιστίνιους που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές. Η παύση επέτρεψε επίσης κρίσιμες ροές ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη βόρεια Γάζα, όπου οι κάτοικοι πλησιάζουν σε συνθήκες σχεδόν λιμού. Οι δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι φαίνεται ότι έπαιξαν ρόλο στην εξασφάλιση αυτής της συμφωνίας.
Οι ΗΠΑ ως εγγυητής
Μετά από καταιγιστική διπλωματική δραστηριότητα αυτό το μήνα, τα δύο μέρη φαίνεται να βρίσκονται κοντά σε συμφωνία, δήλωσε ο Φαράγκ. Αλλά η Χαμάς “ζήτησε μια εγγύηση, διότι μερικές φορές παραδίδουν τους ομήρους και μετά από αυτό [το Ισραήλ] θα τους επιτεθεί ξανά“. Οι ΗΠΑ είναι ο μοναδικός παίκτηςπου είναι σε θέση να προσφέρει μια τέτοια εγγύηση, δήλωσε ο Φαράγκ. Ακόμη και αν ο Νετανιάχου έχει δώσει ελάχιστη σημασία στις αμερικανικές παρακλήσεις σχετικά με τη διεξαγωγή του πολέμου και την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα τους τελευταίους μήνες, είπε, η Αίγυπτος πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν κρίσιμη επιρροή λόγω της στρατιωτικής τους βοήθειας προς το Ισραήλ.
Αναφέρθηκε σε μια διάσημη φράση του εκλιπόντος Αιγύπτιου προέδρου Ανουάρ Σαντάτ, ο οποίος συμμετείχε στις συνομιλίες με τη μεσολάβηση του προέδρου Τζίμι Κάρτερ που οδήγησαν στις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ το 1978 και σε μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ του Ισραήλ και της Αιγύπτου τον επόμενο χρόνο. “Πιστεύουμε ότι, όπως είπε ο πρόεδρος Σαντάτ, το 99 τοις εκατό των λύσεων σε κάθε μέρος του κόσμου προέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες“, δήλωσε ο Φαράγκ. Και πρόσθεσε: “Οι Αμερικανοί, είναι πολύ ισχυροί, πιστέψτε με. Μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Οι Ισραηλινοί τώρα αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα – οικονομικά, επειδή όλοι οι άνθρωποι που εργάζονται τώρα στο στρατό. Αλλά ποιος υποστηρίζει το Ισραήλ; Οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ποιος τους έδωσε όλα τα πυρομαχικά; … Αν οι Αμερικανοί έλεγαν όχι, τότε θα σταματούσαν“.
Αλλά ο Μπάιντεν δεν έχει φανεί μέχρι στιγμής πρόθυμος να ασκήσει αυτού του είδους τη σοβαρή πίεση στην κυβέρνηση Νετανιάχου, είπε. Από την πλευρά του ο Μάικλ Μιλστάιν, ανώτερος συνεργάτης του Πανεπιστημίου Ράιχμαν και πρώην επικεφαλής των παλαιστινιακών υποθέσεων για τις ισραηλινές στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών, δήλωσε ότι πιστεύει ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία τις επόμενες εβδομάδες. “Στο Ισραήλ, υπάρχουν όλο και περισσότερες φωνές που θέλουν πραγματικά να προωθήσουν μια τέτοια συμφωνία και νομίζω ότι και η Χαμάς καταλαβαίνει ότι τα επόμενα στάδια της σύγκρουσης μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές στην οργάνωση αυτή“, δήλωσε. “Και οι δύο πλευρές θέλουν να εξετάσουν αυτή την ιδέα“.
