Εξαιρετικά κρίσιμες για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι οι επόμενες δύο εβδομάδες που μεσολαβούν ως τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.
Στην Αθήνα αναμένουν με εύλογο ενδιαφέρον τη διαφαινόμενη νέα πρωτοβουλία της Καγκελαρίου Μέρκελ, αλλά και τα αποτελέσματα των συντονισμένων πιέσεων που ασκεί η Ε.Ε και χώρες μέλη της όπως η Γαλλία και η Αυστρία προς την Τουρκία για αποκλιμάκωση της έντασης.
Η ημερομηνία “κλειδί” που θα κρίνει πολλά
Κρίσιμη θεωρείται η 12η Σεπτεμβρίου, οπότε λήγει η τελευταία Navtex που έχει εκδώσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αν ο Τούρκος πρόεδρος δεν παρατείνει τις έρευνες σε περιοχές που εφάπτονται ή περιλαμβάνουν ελληνικά χωρικά ύδατα, τότε ενδεχομένως θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για επιστροφή στο τραπέζι του διαλόγου, με πρώτο βήμα την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών.
Εάν τις παρατείνει, είναι προφανές πως ο Ερντογάν έχει επιλέξει τον δρόμο της σύγκρουσης όχι μόνο με την Αθήνα, αλλά συνολικά με την Ε.Ε.
“Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις”»
Η Αθήνα, ούτως ή άλλως, έχει αποσαφηνίσει δημόσια δια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι αν η Τουρκία σταματήσει τις προκλήσεις και αποσύρει όλα της τα πλοία από το Αιγαίο, τότε μπορούν να ξεκινήσουν οι συζητήσεις.
Στην κυβέρνηση περίπου προεξοφλούν ότι το αμέσως επόμενο διάστημα, η κ. Μέρκελ θα εξαντλήσει τις πιέσεις ώστε να αποσαφηνιστούν οι τελικές προθέσεις του Ερντογάν και να υπάρχει ένα ξεκάθαρο τοπίο εν όψει της Συνόδου Κορυφής στις 24-25 Σεπτεμβρίου, με κυρίαρχο θέμα τις ευρωτουρκικές σχέσεις και το ενδεχόμενο κυρώσεων.
Πάντως, εάν τελικώς ο κ. Ερντογάν επιλέξει τον δρόμο του διαλόγου στα ζητήματα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, όπως εμφανίσθηκε να δηλώνει σε στελέχη του κόμματός του, την περασμένη Τετάρτη, παραμένουν ανοικτά κρίσιμα ζητήματα για το πως αυτός θα διεξαχθεί.
Υπό ποιες προϋποθέσεις και για ποια ζητήματα μπορεί να διεξαχθεί ο διάλογος
- Το πρώτο είναι με ποια ατζέντα θα διεξαχθούν οι συζητήσεις. Η Αθήνα έχει καταστήσει σαφές πως επιθυμεί αυτές να περιλαμβάνουν μόνο τα ζητήματα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών. Ενδεχομένως, δε, και συναφή θέματα, όπως για παράδειγμα τα δικαιώματα αλιείας.
- Το δεύτερο είναι το είδος του «μορατόριουμ» που θα ισχύσει κατά τη διάρκεια των συζητήσεων. Είναι προφανές πως θα πρέπει οι δύο χώρες να απέχουν από στρατιωτικές ενέργειες, αλλά πλέον η Αθήνα ευλόγως ζητεί όσο οι δύο πλευρές κάθονται στο ίδιο τραπέζι να μην επιχειρήσει η Αγκυρα έρευνες σε περιοχές όπου θα παραβιάζει εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και στο πιο αισιόδοξο σενάριο, η Αθήνα θεωρεί ότι για να καθίσουν οι δύο χώρες στο τραπέζι του διαλόγου, θα πρέπει να έχει περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα, περίπου ενός μήνα, χωρίς εντάσεις στο Αιγαίο.
Το Βερολίνο και η Ουάσινγκτον , ωστόσο, φέρονται να εκτιμούν πως αυτό πρέπει να γίνει νωρίτερα, δηλαδή εντός δεκαπενθημέρου.
