Τη μερική εισδοχή της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Ζώνη Σένγκεν απεδέχθη η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από 12ετείς διαπραγματεύσεις, με ημερομηνία εφαρμογής την 31η Μαρτίου 2024.
Συγκεκριμένα, οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. συναίνεσαν στην εισδοχή της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Ζώνη του Σένγκεν αποκλειστικά για τις αεροπορικές και θαλάσσιες επιβατικές διασυνοριακές μετακινήσεις πολιτών, επισκεπτών και διερχομένων προς/από τη Ζώνη.
Την 31η Μαρτίου 2024, δηλαδή την ημέρα που θα ξεκινήσει το Θερινό πρόγραμμα πτήσεων στην Ευρώπη, οι επιβάτες αεροσκαφών, πλοίων και άλλων σκαφών προς και από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία δεν θα υποχρεούνται στην επίδειξη των διαβατηρίων τους για την είσοδο/έξοδο στις/από τις υπόλοιπες χώρες Σένγκεν, αναχωρώντας/αφικνούμενοι πλέον από τις ίδιες πύλες που ισχύουν για όσους κατευθύνονται προς/προέρχονται από χώρες Σένγκεν.
Ο ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος της Βουλγαρίας, Κιρίλ Πετκόφ, χαιρέτισε την εξέλιξη ως “ένα από καιρό προσδωκόμενο βήμα για τους Ρουμάνους και Βούλγαρους πολίτες, ώστε αυτοί να χαίρουν ευχερέστερης ελευθερίας μετακίνησης”, εκφράζοντας την ελπίδα του, ότι προσεχώς θα ακολουθήσει η πλήρης ένταξη των δύο Βαλκανικών χωρών στη Ζώνη Σένγκεν, με την εφαρμογή της και στις μετακινήσεις από ξηράς.
Αυτή, είναι και η σημαντικότερη, καθώς οι πολίτες της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας υπόκεινται συχνά σε πολύωρες καθυστερήσεις για τη μετακίνησή τους σε χώρες της Σένγκεν μέσω αυτοκίνητου, λεωφορείου και τραίνου.
“Κατόπιν πολυετών αποτυχιών και ταπείνωσης… η διαδικασία πλεόν είναι μη αναστρέψιμη”, όπως δήλωσε ο Ρουμάνος πρωθυπουργός Μαρσέλ Τσολάκου, προσθέτοντας πως οι συνομιλίες στην Ε.Ε. για την πλήρη ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Ζώνη Σένγκεν θα συνεχιστούν το ερχόμενο έτος.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Financial Times (FT), αν και η Αυστρία δεν διαθέτει γεωγραφικά σύνορα με τις δύο Βαλκανικές χώρες, είναι η χώρα της Ε.Ε. που εγγείρει τις ισχυρότερες αντιρρήσεις πλήρους ένταξής τους στην Ζώνη Σένγκεν, κατόπιν ενός ισχυρού κύματος παράτυπης μετανάστευσης του οποίου έγινε αποδέκτης το 2023. Μάλιστα, η συμφωνία που επετεύχθη για τη μερική εισδοχή των δύο χωρών στη Ζώνη Σένγκεν, προαπαίτησε την συναίνεσή τους στην υποχρεωτική εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων ανάσχεσης ροών παράτυπων προσφύγων στα δικά τους σύνορα. Προς το σκοπό αυτό, ιδιαίτερα η Βουλγαρία για τα ΝΑ σύνορά της με την Τουρκία και τα Ανατολικά της σύνορα με τη Σερβία, πρόκειται να ενισχυθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο με επιπλέον οικονομικούς πόρους, όσο και με τεχνογνωσία.
Μέχρι πρόσφατα, για σειρά ετών και η Ολλανδία εμπόδιζε την είσοδο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Ζώνη Σένγκεν – έστω και μερικώς – αν και υπαναχώρησε όταν συναίνεσε η Αυστρία.
Η Κροατία, που κατέστη χώρα-μέλος της Ε.Ε. έξι χρόνια μετά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, κατέστη πλήρες μέλος της Ζώνης Σένγκεν ήδη από τον Ιανουάριο 2022, προκαλώντας την οξεία αντίδραση των δύο έτερων Βαλκανικών χωρών.
Μάλιστα, η Ρουμανία νωρίτερα εφέτος απείλησε ευθέως τη Βιέννη με αγωγή αποζημίωσης πολλών δισεκατομμυρίων Ευρώ και με εσκεμμένες καθυστερήσεις σε κοινοπρακτική έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων στη Βόρεια Θάλασσα με την Αυστριακή εταιρεία ενέργειας OMV, σε περίπτωση που η υπόθεση της εισδοχής της στη Ζώνη Σένγκεν δεν σημείωνε πρόοδο.
Παράλληλα, η Βουλγαρία εφέτος αποφάσισε την επιβολή τιμωρητικού φόρου διέλευσης σε Ρωσικό φυσικό αέριο που περνά με αγωγό από το έδαφός της και μέρος του καταλήγει στην Αυστρία, όμως αναγκάστηκε να άρει το συγκεκριμένο μέτρο όταν η Ουγγαρία απείλησε με βέτο τη μερική εισδοχή της Βαλκανικής χώρας στη Ζώνη Σένγκεν.
Οι δύο άλλες χώρες της Ε.Ε. που ακόμα δεν αποτελούν μέλη της Ζώνης Σένγκεν είναι η Ιρλανδία και η Κύπρος.
