Με μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρενέβη στη Σύνοδο για τη Δημοκρατία που συγκάλεσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, στην οποία συμμετέχουν ηγέτες απ’ όλο τον κόσμο.
H πρωτοβουλία έχει στόχο να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του αυταρχισμού και την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως. Στη Σύνοδο, η οποία, λόγω της πανδημίας, διεξάγεται διαδικτυακά, συμμετείχαν 111 ηγέτες από όλο τον κόσμο. Δεν συμμετέχουν χώρες που, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, έχουν αυταρχικά καθεστώτα και δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στην παρέμβασή του, και ενώ τη συζήτηση συντόνιζε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι «τα διδάγματα από την αρχαιότητα είναι ότι η δημοκρατία μπορεί να είναι ανθεκτική ακόμα και όταν απειλείται και έχει την ικανότητα, όταν χρειάζεται, να αυτοδιορθώνεται. Και μία ευημερούσα δημοκρατία χρειάζεται θεσμούς που είναι καλά σχεδιασμένοι, ευέλικτοι και ισχυροί», κάνοντας αναφορά στην Αθηναϊκή Δημοκρατία και πώς αντιμετώπισε τις περιπτώσεις Τυρρανίδας.
Ισηγορία και ισονομία
Μάλιστα, σημείωσε ότι «οι Αθηναίοι γρήγορα αναγνώρισαν και απέρριψαν εκείνους που έκλιναν προς την τυραννία και τη δημαγωγία, ακριβώς επειδή ήταν καλά εκπαιδευμένοι ως πολίτες: επέλεγαν τους ηγέτες τους, τους κρατούσαν υπόλογους, δρώντας ως δικαστές και συμμετέχοντας ενεργά στον πολιτικό διάλογο. Και έθεσαν τους δύο θεσμικούς πυλώνες κάθε λειτουργικής δημοκρατίας: την ισότητα έναντι του νόμου, την οποία ονομάζουμε ισονομία, και το δικαίωμα όλων στον δημόσιο λόγο, το οποίο ονομάζουμε ισηγορία. Αντιστοιχούν σήμερα στο κράτος δικαίου και στην ελευθερία του λόγου».
Υπόλογοι ηγέτες
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι «τότε, όπως και τώρα, η απάντηση σε αυτές τις δύο απειλές βρίσκεται σε ανθεκτικούς πολιτικούς θεσμούς, στην προώθηση και προστασία ισχυρών κοινωνικών προτύπων, και στην ανάπτυξη πόρων που μπορούν να διασφαλίσουν τη βιώσιμη υλική ευημερία σε κάθε πολίτη. Τότε, όπως και τώρα, οι ηγέτες ήταν θεσμικά και κοινωνικά υπόλογοι. Υπόκειντο σε αυστηρό νομικό έλεγχο, αντιμετώπιζαν ποινές εάν υπέπιπταν σε λάθη και στην προσωπική τους συμπεριφορά όφειλαν να ενσαρκώνουν τα δημοκρατικά ιδεώδη της ελευθερίας, της ισότητας αλλά και του αυτοελέγχου».
Πρόβλημα η παραπληροφόρηση
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι η δημοκρατία «απαιτεί επίσης την ενίσχυση των κοινωνικών κανόνων μέσω της εκπαίδευσης και της καλής χρήσης της τεχνολογίας, ως εργαλείου για την προώθηση του διαλόγου μεταξύ των πολιτών και της ανεκτικότητας. Όχι ως εργαλείου που ενισχύει τις προκαταλήψεις, προωθεί την παραπληροφόρηση και απευθύνεται στα πιο σκοτεινά ένστικτα της ανθρώπινης φύσης», προσθέτοντας ότι «το πιο σημαντικό άυλο προτέρημα οποιασδήποτε δημοκρατίας είναι η εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη στους ηγέτες να εργαστούν για το καλό των πολιτών και να αποφέρουν απτά αποτελέσματα: καλές θέσεις εργασίας, καλές δημόσιες υπηρεσίες, ένα περιβάλλον το οποίο καταπολεμά τις διακρίσεις και καλλιεργεί τη συμπεριληπτικότητα».
Κλειδί η εμπιστοσύνη
«Οι δημοκρατικές κυβερνήσεις πρέπει να είναι παρούσες εκεί που περισσότερο υπάρχει ανάγκη. Αυτό ακριβώς έκανε η Ευρώπη όταν συγκροτήσαμε το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες μιας καταστροφικής πανδημίας. Πρέπει να εμπιστεύομαστε τους θεσμούς μας ότι θα ελέγχουν την εξουσία των εκλεγμένων εκπροσώπων, και να διασφαλίσουμε ότι όντως εγκαταλείπουν την εξουσία όταν χάσουν τις εκλογές. Άλλωστε, αυτή είναι η λυδία λίθος μιας δημοκρατίας που λειτουργεί καλά. Και, το πιο σημαντικό, πρέπει να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον και να καταλάβουμε ότι όλοι μπορούμε να είμαστε καλύτερα εάν, τουλάχιστον μερικές φορές, δώσουμε προτεραιότητα στο κοινό καλό έναντι του στενού μας προσωπικού συμφέροντος. Και είναι αυτή η ισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των ακμαζουσών δημοκρατιών», τόνισε.
