Την ώρα που ανάβει η συζήτηση στην Ευρώπη για τοην αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, το χρέος σε αρκετές χώρες του ευρώ απειλεί να συνεχίσει να αυξάνεται ανεξέλεγκτα.
Αυτό διαπιστώνει έρευνα του Γερμανικού Οικονομικού Ινστιτούτου (IW), για πέντε χώρες.
- Εν ολίγοις, η έρευνα διαπιστώνει ότι μόνο στην Ελλάδα και την Πορτογαλία είναι ρεαλιστική η μείωση του δημοσίου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ τις επόμενες δύο δεκαετίες. Αντίθετα, οι δείκτες χρέους στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία είναι πιθανό να συνεχίσουν να αυξάνονται.
Αυτές οι πέντε χώρες, όπως αναφέρει το Ινστιτούτο, ήδη υπερβαίνουν σημαντικά τις απαιτήσεις της Συνθήκης του Μάαστριχτ για την προστασία του ευρώ. Ο λόγος του χρέους στη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία είναι περίπου διπλάσιος από την ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς του 60% του ΑΕΠ. Στην Ιταλία είναι δυόμισι φορές πάνω. Στην Ελλάδα μάλιστα είναι τρεισήμισι φορές περισσότερο.
Όλα τα κράτη που τα χρέη τους υπερβαίνουν την τιμή αναφοράς πρέπει σταδιακά να τα μειώσουν . Σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, έχουν είκοσι χρόνια για να το κάνουν αυτό. Ωστόσο, αυτό δεν επιβλήθηκε στα κράτη, με αποτέλεσμα ακόμη και πριν από την κρίση του κορονοϊού, οι δείκτες εθνικού χρέους στις πέντε χώρες που εξετάστηκαν είτε παρέμειναν σε πολύ υψηλό επίπεδο, είτε, όπως στη Γαλλία, συνέχισαν ακόμη και να αυξάνονται. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και στις πέντε χώρες το χρέος έλαβε μία ακόμη “ώθηση”.
Η Ελλάδα “έχει καλές προοπτικές σε κανονικούς καιρούς”
Αν και η Ελλάδα έχει τη χειρότερη θέση εκκίνησης όσον αφορά τους αριθμούς, ο οικονομολόγος του IW, Björn Kauder λέει ότι η χώρα “έχει καλές προοπτικές σε κανονικούς καιρούς”. Σε περίπτωση που οι αριθμοί που προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για το 2026 επεκταθούν ως το 2041 (σενάριο Ι), ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ στο τέλος του χρονικού αυτού ορίζοντα θα είναι 139%.
Ακόμη και στην περίπτωση που η ανάπτυξη των τεσσάρων ετών προ κορονοϊού (2016 έως 2019) ισχύει και για τα έτη 2027 έως 2041 (σενάριο II), θα υπάρξει μείωση στο 165% σε είκοσι χρόνια. Μόνο στο σενάριο της κρίσης, το οποίο βασίζεται στα νούμερα που ίσχυσαν από το 2012 έως το 2019, ο δείκτης χρέους θα αυξηθεί περαιτέρω – έως και το 298%.
Τα δύο πρώτα σενάρια φαίνονται καλά και για την Πορτογαλία. “Και τα δύο κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αξιοσημείωτο πρωτογενές ισοζύγιο”, γράφει ο Kauder. Στην Πορτογαλία, ο οικονομολόγος βλέπει καλή οικονομική ανάπτυξη. Η Ελλάδα επωφελείται από τα σχετικά χαμηλά επιτόκια.
Για τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, ο Kauder αναμένει ότι οι δείκτες χρέους θα αυξηθούν περαιτέρω. Στην καλύτερη περίπτωση, στη Γαλλία θα αυξηθεί από το 116% σήμερα στο 134% σε είκοσι χρόνια. Στη χειρότερη περίπτωση, το χρέος για το Παρίσι φτάνει ακόμη και στο 156%. Ενώ η Γαλλία και η Ισπανία οφείλουν το χρέος κυρίως στα αδύναμα πρωτογενή ισοζύγια, η Ιταλία υποφέρει από ασθενή οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τη μελέτη. Η περίληψή της: Η βιωσιμότητα του εθνικού προϋπολογισμού παραμένει πολιτική και οικονομική πρόκληση.
