Όπως είναι γνωστό, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s προχώρησε σε αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες, ωστόσο, διατήρησε τη χώρα ένα βήμα πριν την επενδυτική βαθμίδα.
Αντιθέτως, οι αξιολογήσεις του οίκου για τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν πιο… γαλαντόμες, καθώς οι τέσσερις συστημικές τράπεζες πήραν επενδυτική βαθμίδα. Σε έκθεσή της η Moody’s εξήγησε το σκεπτικό της απόφασής της αυτής, σημειώνοντας ότι ο βασικός λόγος για τις αναβαθμίσεις της Alpha Bank, της Eurobank, της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Πειραιώς είναι η βελτίωση των λειτουργικών και τραπεζικών πιστωτικών συνθηκών στην Ελλάδα. Οι ισχυρές οικονομικές επιδόσεις των τραπεζών το 2022-23 και η μείωση του ρίσκου υποστηρίζουν το ισχυρότερο πιστωτικό τους προφίλ.
Θετικές προοπτικές
Ο οίκος εξήγησε ότι οι προοπτικές για τις ελληνικές τράπεζες είναι θετικές λόγω της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) από πάνω από 50% το 2016 σε περίπου 8% τον περασμένο Ιούνιο. Η βελτιωμένη ποιότητα του ενεργητικού στηρίζει την οργανική κερδοφορία, οικονομική ανάπτυξη και ελαχιστοποιεί τους κινδύνους φερεγγυότητας. Οι ελληνικές τράπεζες τιτλοποίησαν τα NPEs και έλαβαν κρατικά εγγυημένα senior notes, τα οποία πλέον ταξινομούνται ως εξυπηρετούμενα δάνεια.
Και οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες κατάφεραν να μειώσουν σημαντικά τα NPEs τους και να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους κατά τα τελευταία δύο έως τρία χρόνια. Αυτό επιτεύχθηκε κυρίως μέσω του χρηματοδοτούμενου από το κράτος προγράμματος προστασίας περιουσιακών στοιχείων «Ηρακλής». Το σχήμα τις βοήθησε να τιτλοποιήσουν ένα μεγάλο μέρος αυτών των NPEs και να αποκτήσουν κρατικά εγγυημένα senior notes που τώρα ταξινομούνται ως εξυπηρετούμενα δάνεια στα βιβλία τους.
Οι «μεγάλοι» και οι «μικροί»
Επιπλέον, η κάλυψη από προβλέψεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών έχει αυξηθεί σε σχετικά υψηλά επίπεδα, ιδίως στην ΕΤΕ και τη Eurobank, ακολουθούμενη από την Τράπεζα Πειραιώς. Η Alpha Bank έχει τον χαμηλότερο δείκτη λόγω της φύσης των εναπομεινάντων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της. Περίπου το ήμισυ των επισφαλειών της Alpha Bank του αποθέματος των NPEs έχει τη μορφή ενυπόθηκων δανείων λιανικής, με ένα σημαντικό μέρος να έχει ταξινομηθεί ως εμπροσθοβαρώς εξυπηρετούμενο, με καλές προοπτικές να μετακινηθεί από την κατάταξη των NPE εντός των επόμενων 12 μηνών. Αυτά τα ενυπόθηκα δάνεια NPE διαθέτουν επίσης ισχυρότερες εξασφαλίσεις, γεγονός που απαιτεί χαμηλότερες προβλέψεις, ενώ τα κυρίως εταιρικά NPEs των άλλων συστημικών τραπεζών χρειάζονται υψηλότερη κάλυψη από προβλέψεις.
Αντίθετα, οι δύο μικρότερες τράπεζες, η Attica Bank και η Pancreta Bank, εξακολουθούν να είναι υπερφορτωμένες με NPEs. Αυτές σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν έναν πιθανό νέο γύρο του προγράμματος Ηρακλής για να μειώσουν σημαντικά τα προβληματικά περιουσιακά στοιχεία που εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο για τη φερεγγυότητά τους. Οι τράπεζες αυτές έχουν παρουσιάσει σχέδια για πιθανή συγχώνευση. Επιπλέον, η Eurobank συμφώνησε πρόσφατα να αποκτήσει πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της Hellenic Bank Public Company Ltd με έδρα την Κύπρο.
Ανθεκτικότητα
Σύμφωνα με την έκθεση της Moody’s, oι ελληνικές τράπεζες έχουν σημαντική έκθεση σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Ωστόσο, οι αξιολογήσεις των καταθέσεών τους μπορούν και εξακολουθήσουν να υπερβαίνουν την αξιολόγηση του Δημοσίου, επειδή λαμβάνονται υπόψη πιθανές απώλειες των καταθετών σε μια τράπεζα, βάσει της ανάλυσης για τις απώλειες λόγω αποτυχίας (LGF). Σημειώνεται δε ότι ο πληθωρισμός και τα υψηλά επιτόκια μπορεί να επηρεάσουν τους δανειολήπτες ικανότητα αποπληρωμής των δανείων, αλλά ο αντίκτυπος για νέα ΜΕΑ είναι ελάχιστος μέχρι στιγμής. Φυσικά οι καταστροφές εγκυμονούν ορισμένους κινδύνους για την ποιότητα του ενεργητικού.
Καταλήγοντας, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης επισημαίνει ότι οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες έχουν ενισχύσει τα εποπτικά τους κεφαλαιακά μεγέθη, παρέχοντας ανθεκτικότητα έναντι των σοκ της αγοράς, αν και η ικανότητα απορρόφησης ζημιών τους είναι κάπως μειωμένη από τα υψηλά επίπεδα αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων. Παρ’ όλα αυτά, σημείωσαν καλές επιδόσεις στο τεστ της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΑΤ) στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
