Μπορεί στη χώρα μας να εστιάζουμε εύλογα αποκλειστικά στην πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά στην πραγματικότητα η κλιμακούμενη επιθετικότητα εκ μέρους της Άγκυρας έχει στην άλλη όψη του νομίσματος τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την προσπάθεια του Ερντογάν να σύρει την Ελλάδα για να αναθερμάνει τις σχέσεις του με την Ουάσιγκτον.
Η Ρωσία δεν είναι πια εναλλακτική για τον Ερντογάν
Όπως αναφέρει η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στην Κυριακάτικη έκδοσή της, οι λόγοι για τη σπουδή του Ερντογάν δεν είναι μόνο εκλογικοί. Αν και τα εξαπτέρυγα του ΑΚΡ στο εσωτερικό της Τουρκίας σπεύδουν να «ευλογήσουν» την απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν να προσαρτήσει τέσσερις κατεχόμενες επαρχίες της Ουκρανίας ως έναρξη της εποχής αλλαγής συνόρων, στο Λευκό Παλάτι η αρνητική τροπή που έχει πάρει ο πόλεμος για τη Ρωσία προκαλεί ανησυχίες.
Ακόμη και ο ρόλος του «διαμεσολαβητή» μεταξύ Ρωσίας και Δύσης έχει αδυνατίσει και, αντιθέτως, πλέον ο Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με την πιεστική ανάγκη να προχωρήσει σε κάποιες κυρώσεις.
Εν ολίγοις, η βολική «πίσω πόρτα» προς τις διάφορες ευρασιατικές ενώσεις που έδινε ο Πούτιν στον κατά συνθήκη εταίρο του Ερντογάν, αρχίζει σιγά σιγά να κλείνει. Η Ρωσία δεν είναι πια εναλλακτική.
Σοβαρές ελλείψεις στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις
Σε πιο πρακτικό επίπεδο, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και πολύ περισσότερο η τουρκική αεροπορία, εξοπλισμένες με νατοϊκά συστήματα, βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρότατες ελλείψεις.
Η πλέον πιεστική κατάσταση αφορά τα F-16 της τουρκικής αεροπορίας. Οπως είναι γνωστό, η Αγκυρα ήδη έχει καταθέσει αίτημα για αγορά 40 νέων F-16 Viper και αναβάθμιση 80 F-16 από όσα ήδη διαθέτει, αίτημα που θα παραμείνει εκκρεμές για αρκετό καιρό.
Οι συνέπειες από το εμπάργκο εξαγωγών που έχει υποστεί η Άγκυρα
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι το εμπάργκο εξαγωγών το οποίο έχει υποστεί η Αγκυρα λόγω της επιμονής Ερντογάν στους ρωσικούς S-400, μειώνει και τη ροή ανταλλακτικών, με αποτέλεσμα οι διαθεσιμότητες της τουρκικής αεροπορίας να είναι πολύ χαμηλές.
Κάποιοι εκτιμούν ότι βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από το 50% του πολύ θεωρητικού αριθμού των 260 F-16 που διαθέτει η Τουρκία, γεγονός που ίσως εξηγεί και γιατί πλέον το έργο των παραβιάσεων στο Αιγαίο έχουν αναλάβει σχεδόν κατά κανόνα τουρκικά UAV.
Το πρόβλημα αυτό επικάθεται στο ήδη υφιστάμενο ξεδόντιασμα της τουρκικής αεροπορίας από το 2016 και μετά, καθώς θεωρήθηκε ως το προπύργιο των πραξικοπηματιών γκιουλενιστών.
Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι και η μείωση της ικανότητας, με πλέον πρόσφατο παράδειγμα την απολύτως λανθασμένη εκτίμηση χειριστή τουρκικού F-16, ο οποίος στη διάρκεια εικονικής αερομαχίας στο Αιγαίο θεώρησε ότι τον «λόκαρε», όχι κάποιος πιλότος ελληνικού μαχητικού που τον καταδίωκε, αλλά οι… S-300 που βρίσκονται χρόνια τώρα αποθηκευμένοι στην Κρήτη.
Το ζήτημα των F-16 μπορεί να μοιάζει παρεμπίπτον, αλλά δεν είναι. Μια χώρα με τις περιφερειακές φιλοδοξίες και την επιθετικότητα της Τουρκίας δεν μπορεί να μη διαθέτει αεροπορία.
Η αμυντική συμφωνία
Το δεύτερο στοιχείο, που προκαλεί μεγάλη νευρικότητα στον Ερντογάν είναι η διαρκώς μεγεθυνόμενη παρουσία των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στην Ελλάδα (Σούδα, Αλεξανδρούπολη, Στεφανοβίκειο, Λάρισα κ.ά.) και, κυρίως οι επενδύσεις που γίνονται σε υποδομές, οι οποίες αιτιολογούνται πλέον λόγω του πολυετούς χαρακτήρα της συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας (MDCA).
Η παράλληλη μείωση του αμερικανικού αποτυπώματος στο Ιντσιρλίκ και αλλού επιτείνει ένα σύνδρομο το οποίο τελεί εν υπνώσει –ούτως ή άλλως– στο τουρκικό πολιτικό σύστημα, εκείνο της περικύκλωσης της Τουρκίας: γνωστό και ως σύνδρομο των Σεβρών. Αυτό το σύνδρομο είναι ολοφάνερο και στο Λευκό Παλάτι, όπου ολοένα και λιγότεροι τολμούν να πουν ανοιχτά τη γνώμη τους στον πρόεδρο της Τουρκίας.
Η ραγδαία αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης
Το πλέον ηχηρό μήνυμα από την Ουάσιγκτον προς την Αγκυρα είναι η ραγδαία αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης, διά της οποίας παρακάμπτονται πλέον τα –κλειστά στα πολεμικά– Στενά, με στρατεύματα και οπλικά συστήματα να μεταφέρονται στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ αλλά και την Ουκρανία.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έκανε τον ρόλο της Αλεξανδρούπολης προφανή, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά στο σύνολο των συμμάχων του ΝΑΤΟ οι οποίοι έχουν κάνει χρήση των διευκολύνσεων που παρέχονται εκεί.
Αν και κανένας διεθνής αναλυτής δεν θεωρεί ότι τυχόν επιλογή του Ερντογάν για ευθεία σύγκρουση με τη Δύση δεν είναι βιώσιμη για την Τουρκία, όλα όσα ακούγονται τους τελευταίους μήνες από την άλλη πλευρά του Αιγαίου δεν μπορεί παρά να λαμβάνονται τοις μετρητοίς.
Ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται και το διεθνές κύρος του Πούτιν και της Ρωσίας έχει υποστεί σοβαρότατο πλήγμα, το τελευταίο που θα ήθελαν στην Ουάσιγκτον να δουν είναι μια σύγκρουση ανάμεσα σε δύο συμμάχους του ΝΑΤΟ. Και ο Ερντογάν το γνωρίζει καλά αυτό.
- Με πληροφορίες από την Καθημερινή της Κυριακής
