Οι ευρωπαϊκές τιμές των κατοικιών μειώθηκαν – σε επίπεδο μέσου όρου – για πρώτη φορά σε μια δεκαετία πέρυσι. Η ισχυρή ανάπτυξη στις αγορές ακινήτων ορισμένων ανατολικών και νότιων χωρών (ΣΣ: όπως η Ελλάδα) καλύφθηκε από την πτώση σε πολλά βόρεια κράτη της ΕΕ.
Οι τιμές των κατοικιών μειώθηκαν κατά 0,3% στην ΕΕ το 2023 και κατά 1,1% στην ευρωζώνη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που παρουσιάστηκαν την Πέμπτη. Η αγορά κατοικίας της Γερμανίας ήταν μία από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο με πτώση 8,4% σε ετήσια βάση, δεύτερη μετά το Λουξεμβούργο με πτώση 9,1%. Ακολούθησαν η Φινλανδία με 5,6% και η Σουηδία με 5,3%.
- Ωστόσο, οι τιμές εκτινάχθηκαν σε ορισμένες χώρες, όπως η Κροατία, η Βουλγαρία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Πορτογαλία, όπου αυξήθηκαν μεταξύ 8 και 12 τοις εκατό. Η Eurostat δεν συμπεριέλαβε τα ελληνικά στοιχεία. Ωστόσο, η αγορά κατοικίας της Ελλάδας ήταν από τις ισχυρότερες στην περιοχή, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία έδειξαν πρόσφατα ότι οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 13,4% πέρυσι.
Η ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Νότου ενίσχυσε την αγορά κατοικίας
Οι οικονομολόγοι δήλωσαν ότι η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη στις χώρες της νότιας και ανατολικής Ευρώπης τα τελευταία χρόνια βοήθησε τις αγορές κατοικιών τους να συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ οι χώρες του πυρήνα – όπως η Γερμανία και η Γαλλία – υπέφεραν από στάσιμη ή αδύναμη ανάπτυξη.
“Η πρόσφατη υποαπόδοση της γερμανικής οικονομίας αυξάνει την επιφυλακτικότητα των πραγματικών και υποψήφιων αγοραστών και η ισχυρή αύξηση των τιμών των κατοικιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας άφησε επίσης τη γερμανική αγορά ευάλωτη σε μια διόρθωση”, δήλωσε ο Ricardo Amaro της Oxford Economics. Ο Amaro δήλωσε ότι η “δυναμική της προσφοράς” θα μπορούσε να συμβάλει στην εξήγηση της υπεραπόδοσης των αγορών κατοικιών ορισμένων χωρών, ιδίως στη νότια Ευρώπη “όπου οι νέες κατασκευές ήταν αδύναμες”.
Οι αυξήσεις και οι μειώσεις στις αξίες των ακινήτων στην ΕΕ
Υπάρχουν ξεχωριστοί παράγοντες που αυξάνουν , μειώνουν ή διατηρούν σταθερές τις αξίες των ακινήτων:
- Η Κροατία είχε μια εισροή επενδύσεων μετά την ένταξή της στο ευρώ τον Ιανουάριο του 2023.
- Η αγορά κατοικίας της Πορτογαλίας έχει ενισχυθεί από τα φορολογικά κίνητρα για τους αγοραστές δεύτερης κατοικίας και την προσφορά “χρυσής βίζας” για πλούσιους ξένους που αγοράζουν ακίνητα (την οποία όμως η κυβέρνηση καταργεί).
- Η αγορά κατοικίας της Πολωνίας “επωφελήθηκε τόσο από την ισχυρή οικονομική της ανάπτυξη όσο και από την πρόσθετη ώθηση των δύο μειώσεων των επιτοκίων πέρυσι”, δήλωσε ο Carsten Brzeski, παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικών ερευνών της ολλανδικής τράπεζας ING.
- Οι τιμές των κατοικιών είχαν μειωθεί περισσότερο σε ορισμένες χώρες -όπως η Γερμανία– αφού μετά τα απότομα κέρδη που παρουσίασαν, αρχίσουν να φαίνονται υπερτιμημένες σε σύγκριση με τα ενοίκια ή τα εισοδήματα των νοικοκυριών, δήλωσε ο Andrew Kenningham της Capital Economics. “Αντίθετα, σε ορισμένες νότιες οικονομίες της ευρωζώνης – όπως η Ισπανία – φαίνονταν ακόμη αρκετά χαμηλές και δεν έχουν ανακάμψει πλήρως από τις μεγάλες διορθώσεις στην αγορά κατοικίας κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης της ευρωζώνης”, είπε.
- Σε ορισμένες χώρες – όπως η Ιταλία ή η Φινλανδία – οι τιμές των κατοικιών βρίσκονται σε παρόμοια επίπεδα με εκείνα που ήταν πριν από μια δεκαετία, ενώ σε άλλες χώρες, όπως η Πολωνία, η Πορτογαλία και η Λιθουανία, οι τιμές των οικιστικών ακινήτων έχουν υπερδιπλασιαστεί σε αυτό το διάστημα.
Η διόρθωση στην αγορά κατοικίας της ευρωζώνης
Η πρόσφατη διόρθωση στην αγορά κατοικίας της ευρωζώνης ήταν πολύ λιγότερο σοβαρή από ό,τι αρχικά φοβόταν, παρά την αύξηση των τιμών κατά σχεδόν 50 τοις εκατό στη δεκαετία μετά την έναρξη της κρίσης δημόσιου χρέους της περιοχής το 2012.
Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 0,3% τους τελευταίους τρεις μήνες του 2023 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και οι τιμές στην ευρωζώνη μειώθηκαν κατά 0,7%. Οι τιμές κορυφώθηκαν το τρίτο τρίμηνο του 2022, λίγο αφότου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια ως απάντηση στη μεγαλύτερη αύξηση του πληθωρισμού εδώ και μια γενιά.
Η “φούσκα” της τελευταίας δεκαετίας
Οι επικριτές της ΕΚΤ κατηγόρησαν την εξαιρετικά χαλαρή πολιτική της μέχρι το 2022 για τη διόγκωση της φούσκας στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, ιδίως στα ακίνητα, κατά την τελευταία δεκαετία. Αλλά από τότε που η κεντρική τράπεζα άρχισε να αυξάνει το επιτόκιο αναφοράς καταθέσεων για να φτάσει στο υψηλό ρεκόρ του 4% πέρυσι, οι τιμές των κατοικιών στην ευρωζώνη μειώθηκαν μόνο κατά 2,9%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.
“Η ΕΚΤ δεν έχει κάνει πολλά για να σπάσει τη φούσκα με την αύξηση των επιτοκίων, κάτι που είναι αξιοσημείωτο και δείχνει ότι η προσφορά νέων κατοικιών είναι εξαιρετικά περιορισμένη σε πολλές χώρες”, δήλωσε ο Brzeski. Είπε ότι υπήρχαν ήδη ενδείξεις ότι οι τιμές των κατοικιών ανακάμπτουν στη Γερμανία στις αρχές του τρέχοντος έτους, αφού οι δανειστές της χώρας μείωσαν τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων τους.
- Με πληροφορίες από τους Financial Times
