Tο πρώτο μήνυμα εστάλη από τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη που είχε με στελέχη 26 αμερικανικών πολυεθνικών. Δεν ζήτησε απλώς «ανακωχή» από τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν – έκανε στροφή 180 μοιρών με υποδειγματική πιρουέτα και ζήτησε «νέα σχέση» με τις ΗΠΑ.
«Είμαι πεπεισμένος ότι η επερχόμενη συνάντησή μας με τον πρόεδρο Μπάιντεν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ θα είναι ο προάγγελος μιας νέας εποχής», είπε ο Ταγίπ Ερντογάν, «ξεχνώντας» εύκολα εκείνο που είχε πει πέντε μέρες πριν: ότι η κυβέρνηση του Μπάιντεν, από τον οποίο ζητά τώρα νέα σχέση, «έχει τα χέρια της βαμμένα με αίμα» των αμάχων Παλαιστίνιων.
Sabah: Ευκαιρία για αποκατάσταση της σχέσης Τουρκίας-ΗΠΑ
Το δεύτερο μήνυμα το έστειλε χθες η φιλοκυβερνητική, τουρκική εφημερίδα Sabah:
«Η πρόθεση του Μπάιντεν», έγραψε, «να καταστήσει το ΝΑΤΟ πιο ενεργό, δημιουργεί μια ευκαιρία για την αποκατάσταση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας».
Και, βάζοντας στο κάδρο και την παράμετρο της Μόσχας, πρόσθεσε: «Η Τουρκία τυγχάνει να είναι ο δεύτερος πιο σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ -μετά τις ΗΠΑ- όσον αφορά τις σχέσεις του οργανισμού με τη Ρωσία».
Ο καυτός Ιούνιος του Ερντογάν
Σύντομα θα υπάρξει και τρίτο, και τέταρτο μήνυμα, όπως προεξοφλούν έμπειροι διπλωματικές παράγοντες. Οι οποίοι μιλούν για «καυτό Ιούνιο του Ερντογάν» και λένε ότι ο τούρκος πρόεδρος παίζει την «μεγάλη του ζαριά» για την αποκατάσταση των σχέσεών του με τις ΗΠΑ στο ραντεβού με τον αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν στην σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 μήνα.
Κατά τις ίδιες πηγές η συνάντηση αυτή, δεν θα καθορίσει μόνον το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ και Τουρκίας, αλλά και το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων –ένα μέλλον, που αφορά άμεσα και επηρεάζει και την Ελλάδα.
Η αναβάθμιση της τελωνειακής σύνδεσης Τουρκίας-ΕΕ
Εχει ενδιαφέρον ότι την πτυχή αυτή επισημαίνει και η Sabah, κάνοντας σχεδόν την ίδια εκτίμηση. Η τουρκική εφημερίδα γράφει ότι η συνάντηση Ερντογάν – Μπάιντεν θα δώσει τον τόνο για τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και την ΕΕ για τα επόμενα δύο χρόνια. Και υπενθυμίζει ότι, ακόμη και στο θέμα των κυρώσεων, η ηγεσία της Ε.Ε. ανέμενε τις αποφάσεις της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ πριν καθορίσει την στάση της.
Εκείνο που δεν γράφει η τουρκική εφημερίδα είναι πως ακριβώς αυτές οι σχέσεις με την Ε.Ε. «καίνε» τον Ερντογάν στην τρέχουσα συγκυρία σχεδόν όσο ποτέ άλλοτε: Την ώρα που η τουρκική οικονομία ασθμαίνει και η λίρα καταρρέει ο Ταγίπ Ερντογάν έχει κάνει πρώτη του προτεραιότητα την αναβάθμιση της τελωνειακής σύνδεσης της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση καθώς από αυτήν περιμένει οικονομικά οφέλη δεκάδες δις ευρώ μέσα στα επόμενα χρόνια – κατά μία εκδοχή, αναμένει οφέλη έως και 200 δις ευρώ.
Το «πράσινο φως» γι αυτή την αναβάθμιση μπορεί να μην υπαγορεύεται από τις ΗΠΑ, αλλά είναι δεδομένο πως ένα θετικό νεύμα Μπάιντεν μετά την συνάντηση με τον τούρκο πρόεδρο θα έπαιξε ειδικό ρόλο και στις Βρυξέλλες και, πολύ περισσότερο, στο Βερολίνο.
Θα κάνει ο Ερντογάν την “μεγάλη πιρουέτα” με τους S-400;
Εδώ, ωστόσο, οι ίδιες διπλωματικές πηγές τονίζουν το έτερο που δεν γράφει η Sabah: Ότι για να μπορεί να προσδοκά ουσιαστικό βήμα μπροστά στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις ο Ταγίπ Ερντογάν θα πρέπει ο ίδιος να κάνει το μεγάλο βήμα πίσω στο θέμα των S-400.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν έθεσε το ζήτημα εν είδει τελεσιγράφου στην συνάντησή του με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου: Κατέστησε σαφές ότι η διατήρηση του ρωσικού πυραυλικού συστήματος στην Τουρκία δεν είναι αποδεκτή, ούτε συζητήσιμη, από την Ουάσιγκτον.
Οπερ, το μεγάλο ερώτημα μέσα στις επόμενες 13 ημέρες του «καυτού Ιουνίου» είναι εάν ο Ερντογάν είναι έτοιμος και για την επόμενη, την μεγάλη πιρουέτα: Την διάρρηξη της σχέσης του με την Μόσχα, προκειμένου να ξαναβρεί προνομιακό ρόλο στο ΝΑΤΟ ως σύμμαχος των ΗΠΑ.
