Του Θοδωρή Καλούδη
Ο Τζο Μπάιντεν το έλεγε και το ξανάλεγε. Λίγοι όμως ευρωπαίοι ηγέτες αποδέχονταν τη βεβαιότητα του Αμερικανού Προέδρου ότι ο Πούτιν θα εισβάλει στην Ουκρανία, διεξάγοντας έναν ανοιχτό πόλεμο με απρόβλεπτες συνέπειες.
Σκεπτικιστές, αιθεροβάμονες ή συμφεροντολόγοι οι «Μεγάλοι» της Ευρώπης θεώρησαν ότι οι διαβεβαιώσεις του Πούτιν είναι ειλικρινείς και εν πάση περιπτώσει ο κίνδυνος Ρωσικής επέμβασης δεν αφορά το σύνολο της Ουκρανίας, αλλά ενδεχομένως τις «αυτονομημένες» περιοχές της – εξέλιξη που, «πίσω από την κουρτίνα», την ψιλοαποδεχόντουσαν.
Έτσι, τόσο στις βασικές εκτιμήσεις τους όσο και στις έως τώρα (Πέμπτη πρωί) αντιδράσεις τους – αμήχανες, διασπασμένες, «ενδιάμεσες» και επαμφοτερίζουσες – έβγαλαν στην επιφάνεια, για άλλη μια φορά, την πολιτική, διπλωματική και κυρίως τη γεωστρατηγική αδυναμία της Ευρώπης να διαδραματίσει ανεξάρτητους και κρίσιμους ρόλους στη διεθνή σκακιέρα – και μάλιστα στη γειτονιά της.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι η πλέον αποφασιστική κίνηση του προέδρου Πούτιν να κατοχυρώσει τη θέση του ότι η χώρα δεν μπορεί να είναι στο ΝΑΤΟ, δεν μπορεί να φιλοξενεί Αμερικανικά και ΝΑΤΟικά στρατεύματα και κυρίως ότι δεν μπορεί να φιλοξενήσει δυτικά πυρηνικά όπλα – κάτι που άφησε ανοιχτό ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι στη διεθνή διάσκεψη του Μονάχου, πριν λίγες ημέρες, με τους Δυτικούς συνομιλητές του να χαίρονται και να χειροκροτούν ανοήτως.
Εδώ έχουμε δύο συγκρουόμενα εθνικά συμφέροντα: Αυτό που ισχυρίζεται ο πρόεδρος Πούτιν ότι αποτελεί μείζον ζήτημα «εθνικής ασφάλειας» για τη χώρα του, ασφάλεια που, όπως λέει, διακυβεύεται στην Ουκρανία – και προφανώς αναφέρεται στην πυρηνική ασφάλεια της Ρωσίας. Και, από την άλλη, το δικαίωμα της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της αυτοδιάθεσης των λαών, δικαίωμα που ταυτίζεται με τη διεθνή κατοχύρωση των συνόρων των κρατών τους, τη σταθερότητα και την ειρήνη.
Με την εισβολή στην Ουκρανία ο Πούτιν ρίχνει τη μεγάλη ζαριά. Όσο και αν επιχειρεί μια απαράδεκτη και βάρβαρη «διαπραγμάτευση» δια των όπλων – που μας γυρίζει σε εποχές που θέλουμε να ξεχάσουμε – αξιώνει στην ουσία να γίνει η Ουκρανία ένα αδύνατο κράτος περιορισμένης κυριαρχίας, μια «χώρα μαξιλάρι» της Ρωσίας, παθητική και ελεγχόμενη από τη Μόσχα.
Το αν τελικά το πετύχει παραμένει ένα ερωτηματικό, αν και όπως δείχνουν τα πράγματα δημιουργεί τετελεσμένα γεγονότα, δύσκολα αναστρέψιμα. Ωστόσο το βέβαιο είναι ότι ο κόσμος μας δεν είναι πια ό ίδιος. Ο Πούτιν και η Ρωσία του πέρασαν τον Ρουβίκωνα. Όσο και αν αισθάνεται ισχυρός στρατιωτικά, όσο κι αν παίζει το παιχνίδι της «Μεγάλης Δύναμης», ο Ρώσος πρόεδρος θα απομονωθεί από τη Δύση όχι μόνο οικονομικά αλλά και από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Και δεν είναι καθόλου βέβαιο πως ό,τι χάνει στις – ανταγωνιστικές, έστω – σχέσεις του με τη η Δύση μπορεί να το βρει ισότιμα στην Κίνα.
