Όπως είναι γνωστό η Ολλανδία διαθέτει αν όχι το καλύτερο, ίσως το καλύτερο συνταξιοδοτικό σύστημα σε όλο τον κόσμο, έχοντας μάλιστα τα μεγαλύτερα αποθεματικά για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων απέναντι στους συνταξιούχους. Ωστόσο πλέον είναι αντιμέτωπο με την πιθανότητα να υπάρξουν περικοπές στις συντάξεις από το 2020.
Κάτι που στο παρελθόν φάνταζε αδιανόητο, ίσως γίνει πλέον πραγματικότητα, καθώς η παρατεταμένη περίοδος ιστορικά χαμηλών επιτοκίων έχει προσθέσει τεράστια πίεση στα ασφαλιστικά ταμεία της Ολλανδίας, αναγκάζοντας τα να προειδοποιήσουν τους συνταξιούχους πως τα εισόδηματά τους μπορεί να περικοπούν. Το σύστημα της Ολλανδίας είναι αρκετά γενναιόδωρο στους συνταξιούχους, που βγαίνουν στη σύνταξη με αποδοχές ίσες με το 80% του τελευταίου μισθού τους. Η Ολλανδία κατατάσσεται πρώτη στις συντάξεις παγκοσμίως, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της επενδυτικής συμβουλευτικής εταιρείας Mercer.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τα σενάρια και οι μνηστήρες για την Προεδρία της Δημοκρατίας
Η ολλανδική κυβέρνηση εργάζεται εντατικά για βρεθεί λύση στο πρόβλημα, όμως οι αλλαγές δείχνουν να είναι αναπόφευκτες, καθώς τα χαμηλά επιτόκια δείχνουν πως θα συνεχιστούν, σύμφωνα με τις τελευταίες σχετικές ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Έτσι, βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για μείωση συντάξεων ή για αύξηση των εισφορών των εργαζόμενων, σοκάροντας μια χώρα, η οποία στηρίζεται σε ένα σύστημα γνωστό για την αυστηρή οικονομική του διαχείριση και την αξιοπιστία του.
«Είναι μια αξιοσημείωτη κατάσταση» δήλωσε ο Σακτί Ραμπαράν Μίσρε, πρόεδρος της ένωσης Ολλανδών συνταξιούχων, που εκπροσωπεί συνταξιούχους από 200 συνταξιοδοτικά ταμεία. Για την Ολλανδία, αυτή η κατάσταση είναι «αχαρτογράφητα νερά», λέει ο ίδιος, σημειώνοντας ότι τέτοιες ενέργειες δεν είχαν χρειαστεί στο παρελθόν.
Η πολιτική μηδενικών επιτοκίων
Οι κεντρικοί τραπεζίτες προχώρησαν σε ένα πρωτοφανές πείραμα μετά την οικονομική κρίση του 2008. Πίεσαν τα επιτόκια σε πολύ μεγάλο βαθμό, ώστε να υποχωρήσουν σε μηδενικά επίπεδα, με στόχο να επιταχυνθεί η οικονομική ανάκαμψη. Επίσης, η ΕΚΤ προχώρησε σε αγορές ομολόγων, με στόχο την πτώση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων.
Τα παράπλευρα αποτελέσματα αυτής της τακτικής γίνονται πλέον ολοφάνερα. Για τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τα χαμηλά επιτόκια δεν θα μπορούσαν να έρθουν σε χειρότερη εποχή. Τα ταμεία βασίζονται στα ομόλογα για να εξασφαλίζουν σταθερή ροή εσόδων, αλλά με τις αποδόσεις των ομολόγων υψηλής αξιολόγησης, όπως της Γερμανίας και της Ολλανδίας, να παραμένουν αρνητικές, τα ταμεία είναι υποχρεωμένα να αναζητήσουν αλλού αποδόσεις.
Στην Ολλανδία, οι αυστηροί λογιστικοί κανόνες υποχρεώνουν τα ταμεία να εγγράφουν στον παρόντα χρόνο μελλοντικές ζημιές από τις επενδυτικές τους τοποθετήσεις και αυτό δημιουργεί άμεση πίεση για μείωση των παροχών στους συνταξιούχους.
Οι αποδόσεις των επενδύσεων έχουν συνεχή καθοδική πορεία, ακριβώς την ώρα που κορυφώνεται το δημογραφικό πρόβλημα. Οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και οι πληθυσμοί γερνάνε, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν λιγότεροι νέοι εργαζόμενοι για να εισφέρουν στο σύστημα, την ώρα που αυξάνονται οι συνταξιούχοι.
Μια μελέτη του Group of 30 υπολογίζει πως οι κορυφαίες οικονομίες του κόσμου θα αντιμετωπίσουν αναλογιστικό έλλειμμα στα ασφαλιστικά τους συστήματα που θα φτάσει τα 15,8 τρισ δολ. το 2050, καθιστώντας πιο δύσκολο να προσφέρουν οικονομική ασφάλεια στους πολίτες που βγαίνουν στη σύνταξη, ακόμα και αν υπολογιστούν οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις για οικονομική ανάπτυξη, μισθούς και αποδόσεις από τις επενδύσεις.
«Όπως όλα δείχνουν, θα πρέπει να μειώσουμε τις συντάξεις του χρόνου και δεν δείχνει ευοίωνο το μέλλον τα επόμενα χρόνια επίσης», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο Κόριεν Βόρτμαν Κουλ, πρόεδρος του ABP που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα συνταξιοδοτικά ταμεία της Ολλανδίας.
Το ολλανδικό συνταξιοδοτικό σύστημα έχει δυο πυλώνες. Την κρατική σύνταξη που δίνεται σε όλους και τις ιδιωτικές συντάξεις που πληρώνουν μαζί οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι, με το επίπεδο των παροχών να αποτελεί σημείο διαπραγμάτευσης με τα εργατικά συνδικάτα.
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι έχουν πρόσβαση και στα δύο, με τα δημόσια αλλά και ιδιωτικά κεφάλαια να είναι ασφαλισμένα και οι εργαζόμενοι είναι σίγουροι πως θα είναι καλυμμένοι για την διάρκεια της συνταξιοδότησης τους. Το ενεργητικό των συνταξιοδοτικών ταμείων στην Ολλανδία φτάνει τα 1,5 τρισ. ευρώ.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οποιαδήποτε περικοπή θα ήταν ανησυχητική. Η Ολλανδική κυβέρνηση έχει προβλέψει οτι περισσότεροι από τους μισούς συνταξιούχους της χώρας θα αντιμετωπίσουν μικρές απώλειες στις συντάξεις τους το 2020. «Επειδή έχουμε τόσα πολλά χρήματα, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για να τα κρατήσουμε ασφαλή», δηλώνει o Τουρ Ελζίνγκα, που χειρίζεται τα συνταξιοδοτικά θέματα για το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο της χώρας, το FNV, ενώ τόνισε πως τα μέλη των συνδικάτων βρίσκονται επί ποδός πολέμου σε περίπτωση που δεν βρεθεί λύση στο πρόβλημα.
Από την πλευρά της, η ολλανδική κυβέρνηση, μέσω του υπουργού Κοινωνικών Υποθέσεων και Εργασίας, Βούτερ Κούλμις, ανακοίνωσε πως θα χαλαρώσει κάποιους από τους κανόνες, που θα υποχρέωναν πολλά ταμεία να αποφασίσουν περικοπές. Η ασυνήθιστη πρόταση, που την υποδέχθηκαν με θετική διάθεση τόσο τα εργατικά σωματεία όσο και τα συνταξιοδοτικά ταμεία, θα συζητηθεί στην ολλανδική Βουλή, με τους εργαζομένους να το θεωρούν ως «ένα πολύ καλό βήμα».
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΡΕΠΟΡΤΑΖ, ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
