Η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ έχει θέσει ως στόχο της γερμανικής προεδρίας της ΕΕ την αποτροπή θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο. Και για να το επιτύχει αυτό γνωρίζει πως βασική προϋπόθεση είναι η διατήρηση ανοιχτών διαύλων μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας με γερμανική διαμεσολάβηση όταν χρειάζεται.
Και χρειάστηκε όταν αποφασίστηκε η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Η Μέρκελ πήρε αμέσως πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης στο Βερολίνο. Η συνάντηση έγινε την Κυριακή και συμμετείχαν ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου Ιμπραχίμ Καλίν, η διευθύντρια διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή και ο Γερμανός ομόλογός της Γιαν Χέκερ.
Η συμφωνία ήταν να μην ανακοινωθεί η συνάντηση αλλά ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου το αποκάλυψε, προφανώς, όπως εκτιμούν παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας για να το υπονομεύσει φέρνοντας σε δύσκολη θέση την ελληνική κυβέρνηση. Και πράγματι ο ΣΥΡΙΖΑ έκρινε ότι έκρυψαν τη συνάντηση από το φόβο για την ακραία πτέρυγα της ΝΔ ενώ το ΚΙΝΑΛ (σε πιο υψηλούς τόνους από τον ΣΥΡΙΖΑ!) κατήγγειλε μυστική διπλωματία.
Ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας (μιλώντας στο Star) αποδραματοποίησε το γεγονός λέγοντας ότι είναι λογικό η γερμανική προεδρία να ζητά συναντήσεις αλλά ως εκεί. “Η Τουρκία αν θέλει διάλογο πρέπει να προσπαθήσει πολύ”, τόνισε.
Σύμφωνα με πληροφορίες από ελληνικές πηγές, στην συνάντηση και στο γεύμα που ακολούθησε συζητήθηκε κυρίως η ενεργοποίηση διαύλων επικοινωνίας αλλά και η δυνατότητα επανέναρξης του διαλόγου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και των διερευνητικών επαφών, με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης.
Παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας εκτιμούν ότι η Μέρκελ δεσμεύεται έναντι του Ερντογάν ότι θα αποτρέψει την επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας από την ΕΕ εάν ο ίδιος δεν προκαλέσει ακραία ένταση με τις γεωτρήσεις που έχει εξαγγείλει. Από την πλευρά του ο Ι. Καλίν φαίνεται πως διεμήνυσε ότι ο Ερντογάν δεν πρόκειται να κάνει πίσω στον προγραμματισμό για γεωτρήσεις αλλά, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να επιλέξει μια θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνεται στο τουρκολιβυκό σύμφωνο αλλά δεν είναι πολύ κοντά σε ελληνικό νησί. Η Αθήνα δηλώνει ότι αν παραβιαστούν κυριαρχικά δικαιώματα θα αντιδράσει αποφασιστικά αλλά έχει τη βούληση επικοινωνίας με την άλλη πλευρά προκειμένου να μη φτάσουν τα πράγματα στα άκρα.
Ολα αυτά συνέβησαν ενώ είχαν φτάσει πληροφορίες στην Αθήνα ότι η Τουρκία μπορεί να επισπεύσει τις γεωτρήσεις και αντί για τέλος Αυγούστου-αρχές Σεπτεμβρίου να κινηθεί άμεσα, ακόμη και στο τέλος του μήνα. Το ενδεχόμενο αυτό συζητήθηκε σε ελληνογερμανικές επαφές και ελήφθη σοβαρά υπόψιν.
Σημειώνεται ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μελβούτ Τσαβούσογλου, μετά από συνάντηση με τον Μαλτέζο ομόλογό του, δήλωσε ότι «στην ανατολική Μεσόγειο είμαστε έτοιμοι για διάλογο και συνεργασία με όλους, περιλαμβανομένης της Ελλάδας”, ενώ ανέφερε ότι “μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του προέδρου μας με τον Μητσοτάκη, ξεκινήσαμε έναν διάλογο”.
Στο μεταξύ χθες υπήρξε επικοινωνία Τραμπ-Ερντογάν μετά την οποία ο Τούρκος πρόεδρος έκανε κήρυγμα για να εξηγήσει την απόφασή του για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμό.
Τι συμπέρασμα εξάγεται από όλα αυτά;
-Υπάρχουν ανοιχτοί δίαυλοι μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας και γίνεται προσπάθεια η απόπειρα στοιχειώδους συνεννόησης να μην εκτραπεί σε αντικείμενο εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης. Χωρίς ανοιχτούς διαύλους δεν μπορεί να αποτραπεί ή να αποδυναμωθεί ένα θερμό επεισόδιο κι αυτό το γνωρίζουν όλοι οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ της διπλωματίας.
-Η Μέρκελ είναι αποφασισμένη να αναλάβει τον διαμεσολαβητικό ρόλο που παλαιότερα έπαιζε ο αμερικανικός παράγοντας, εκτιμώντας ότι ελληνοτουρκικά-προσφυγικό-ευρωτουρκικές σχέσεις είναι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας.
-Η αντιπολίτευση δεν πρόκειται να διευκολύνει την κυβέρνηση αλλά, αντίθετα, θα την ελέγχει πολύ αυστηρά ανεβάζοντας τους τόνους και αναδεικνύοντας όποιες διαφοροποιήσεις υπάρχουν στο εσωτερικό της ΝΔ.
-Ο Ερντογάν ενισχύει τη διαπραγματευτική του θέση αναβαθμίζοντας το επίπεδο των τουρκικών προκλήσεων ενόψει ενός διαλόγου που προγραμμάτιζε για την επόμενη μέρα ενός θερμού επεισοδίου, αλλά το Βερολίνο προσπαθεί να τον φέρει νωρίτερα.
