Tα υψηλά επιτόκια τα οποία έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν οι κεντρικές τράπεζες μεγάλων οικονομιών και τα «απόνερα» της φετινής τραπεζικής κρίσης θα επιβραδύνουν δραματικά την οικονομική ανάπτυξη των ισχυρών οικονομιών, εκτιμά η Παγκόσμια Τράπεζα.
Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας αναφέρει ότι οι προηγμένες οικονομίες – οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και οι χώρες της ζώνης του ευρώ – αναμένεται να αναπτυχθούν μόνο κατά 0,7% το 2023, από 2,6% το 2022.
Πιο συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ προβλέπεται να αναπτυχθούν κατά 1,1%, ενώ η Ευρωζώνη και η Ιαπωνία προβλέπεται να δουν αύξηση του ΑΕΠ κάτω του 1% το 2023. Η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ αναμένεται να επιβραδυνθεί το 2024 στο 0,8% εν μέσω των υψηλότερων ρυθμών, αναφέρει επίσης η Παγκόσμια Τράπεζα.
Η Τράπεζα εκτιμά ότι η συνολική παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί στο 2,1% το 2023, από 3,1% την προηγούμενη χρονιά.
Οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες από την άλλη πλευρά, προβλέπεται να δουν μια ελαφρά άνοδο στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν στο 4%, αυξημένο κατά 0,6% από τις αντίστοιχες προβλέψεις της Τράπεζας που έγιναν τον Ιανουάριο του 2023. Ωστόσο, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Indermit Gill, δήλωσε ότι – εξαιρουμένης της Κίνας -, η ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες θα είναι μικρότερη από 3%.
Αυτό σηματοδοτεί «έναν από τους πιο αδύναμους ρυθμούς ανάπτυξης τις τελευταίες πέντε δεκαετίες», είπε ο Gill στους δημοσιογράφους την Τρίτη.
Που οφείλονται οι μειωμένες προβλέψεις
Η Τράπεζα μείωσε την πρόβλεψεις της για την παγκόσμια ανάπτυξη το 2024 σε 2,4% από 2,7% τον Ιανουάριο.
«Ο ασφαλέστερος τρόπος για τη μείωση της φτώχειας και την εξάπλωση της ευημερίας είναι η απασχόληση – και η βραδύτερη ανάπτυξη καθιστά τη δημιουργία θέσεων εργασίας πολύ πιο δύσκολη», δήλωσε ο πρόεδρος του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας Ajay Banga. «Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη δεν είναι πεπρωμένο. Έχουμε την ευκαιρία να αντιστρέψουμε την κατάσταση, αλλά θα χρειαστεί να συνεργαστούμε όλοι μαζί».
Ο αντίκτυπος της αύξησης των επιτοκίων
Οι δυσμενέστερες προβλέψεις οφείλονται στο ότι οι επιπτώσεις από την αύξηση των επιτοκίων αποτυπώνονται σε μεταγενέστερο χρόνο. Πρόσφατα οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών της G7 συνεδρίασαν στην Ιαπωνία και επεσήμαναν ότι δεν έχει φανεί ο αντίκτυπος των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων.
«Οι συμμετέχοντες φάνηκε να μοιράζονται την άποψη ότι η επίδραση των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων δεν έχει ακόμη φανεί πλήρως στις οικονομίες και στον πληθωρισμό τους και θα μπορούσε να αρχίσει να αποτυπώνεται περισσότερο στο μέλλον» είπε χαρακτηριστικά ο Ιάπωνας κεντρικός τραπεζίτης στην συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την συνάντηση.«Πολλοί είπαν ότι ήθελαν να καθοδηγήσουν τη νομισματική πολιτική, έχοντας αυτή την εκτίμηση κατά νου», πρόσθεσε.
Η δημοσιονομική αδυναμία έχει προκαλέσει περαιτέρω πλήγμα στις χώρες χαμηλού εισοδήματος, 14 από τις 28 από τις οποίες βρίσκονται τώρα σε δυσχερή θέση ή υψηλό κίνδυνο χρέους, σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το 1/3 αυτών των χωρών αναμένεται να δουν το κατά κεφαλήν εισόδημα το 2024 να παραμείνει στα επίπεδα του 2019.
Την ίδια στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να αυξάνουν τα επιτόκια για να καταπολεμήσουν τον επίμονο πληθωρισμό.
«Η παγκόσμια οικονομία παραμένει τσαλακωμένη», αναφέρει η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της. «Πολιορκημένες από τον υψηλό πληθωρισμό, τις σφιχτές παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές και τα επίπεδα ρεκόρ χρέους, πολλές χώρες απλώς γίνονται φτωχότερες».
Ο «ταραγμένος» τραπεζικός κλάδος
Οι πρόσφατες αναταράξεις στον τραπεζικό τομέα συμβάλλουν επίσης στην αυστηροποίηση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών η οποία θα συνεχιστεί και το 2024, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Στην πρόσφατη έκθεση της παρουσιάζει ένα πιθανό αρνητικό σενάριο όπου η τραπεζική πίεση οδηγεί σε σοβαρή πιστωτική κρίση και ευρύτερες πιέσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές στις προηγμένες οικονομίες. Αυτό θα μείωνε πιθανότατα την ανάπτυξη του 2024 σχεδόν στο μισό, σε μόλις 1,3% – τον πιο αργό ρυθμό των τελευταίων 30 ετών, εκτός από τις υφέσεις του 2009 και του 2020.«Σε ένα άλλο σενάριο όπου η χρηματοπιστωτική πίεση διαδίδεται σε παγκόσμιο επίπεδο σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, η παγκόσμια οικονομία θα έπεφτε σε ύφεση το 2024».
Η Τράπεζα ανέφερε ότι ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σταδιακά, καθώς η ανάπτυξη επιβραδύνεται και η ζήτηση εργασίας σε πολλές οικονομίες μαλακώνει και οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων παραμένουν σταθερές. Πρόσθεσε όμως ότι ο πυρήνας του πληθωρισμού αναμένεται να παραμείνει πάνω από τους στόχους των κεντρικών τραπεζών σε πολλές χώρες καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024.
