Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν θα κερδίσουν μόνοι τους τον πόλεμο κατά της κλιματικής αλλαγής, λέει ο άνθρωπος που έχει επιφορτιστεί από τον Εμανουέλ Μακρόν να επιβλέπει την αναβίωση της πυρηνικής ενέργειας.
Οι προσπάθειες αποκλεισμού της πυρηνικής ενέργειας από τα σχέδια πράσινης ενέργειας της ΕΕ θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής, προειδοποίησε ο τσάρος της πυρηνικής ενέργειας της Γαλλίας Joël Barre, καθώς η Γερμανία ετοιμάζεται να κλείσει τους τρεις τελευταίους πυρηνικούς αντιδραστήρες της.
Ο Joël Barre, ο οποίος ανακοινώθηκε τον Οκτώβριο ως το αφεντικό της προσπάθειας της Γαλλίας για την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών, είπε ότι η κατασκευή περισσότερων αντιδραστήρων και η παράταση της ζωής των υπαρχόντων είναι απαραίτητη για τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων – μια δουλειά που τον έχει μεταγλωττίσει «Monsieur Nuclear» από τον Τύπο.
«Αν δεν επενδύσουμε (σ.σ. στην πυρηνική ενέργεια), αντιμετωπίζουμε ξεκάθαρα την άκρη του γκρεμού, καθώς οι αντιδραστήρες μας που λειτουργούν αυτή τη στιγμή θα δουν το τέλος της ζωής τους μεταξύ 2040 και 2050», δήλωσε ο Barre στο POLITICO.
Πέρυσι, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποσχέθηκε ότι θα κατασκευαστούν έως και 14 νέοι αντιδραστήρες ως μέρος μιας «αναγέννησης» της βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας, η οποία παράγει περίπου το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Η ομάδα του Barre εργάζεται τώρα για την κατασκευή έξι προηγμένων αντιδραστήρων EPR2, που θα κατασκευαστούν μεταξύ 2035 και 2042 — διασφαλίζοντας ότι η ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο και άνθρακα δεν θα εκτιναχθεί όταν κλείνουν οι παλιοί αντιδραστήρες.
Η κόντρα Γαλλίας – Γερμανίας
Ωστόσο, η πυρηνική ώθηση της Γαλλίας προκαλεί ταραχές με άλλες χώρες της ΕΕ – με επικεφαλής τη Γερμανία – που θέλουν να εξαλειφθεί η πηγή ενέργειας.
Αυτό οδηγεί σε συχνές αναμετρήσεις μεταξύ των υπέρ και αυτών που είναι κατά της πυρηνικής ενέργειας.
Το ένα αφορούσε τον εμβληματικό νόμο της ΕΕ για το Net-Zero Industry Act, ο οποίος έθεσε στόχους για τεχνολογίες που κρίνονται απαραίτητες για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα της οικονομίας του μπλοκ. Η διαμάχη για τα πυρηνικά καθυστέρησε την πρόταση και το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένα «παραμύθι», με την πυρηνική ενέργεια να μην περιλαμβάνεται σε έναν κατάλογο «στρατηγικών τεχνολογιών καθαρού μηδενός», ενώ σε άλλο σημείο του κειμένου, λέγεται πως ο ορισμός των τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών περιελάμβανε «προηγμένες τεχνολογίες παραγωγής ενέργεια από πυρηνικές διεργασίες με ελάχιστα απόβλητα από τον κύκλο του καυσίμου» και «μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες».
Μια παρόμοια μάχη επισκίασε την έκκληση της ΕΕ να ενισχύσει τους στόχους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, με τη Γαλλία να κερδίζει μια οριακή νίκη που επιτρέπει την πυρηνική ενέργεια σε περιορισμένες περιπτώσεις.
Πυρηνική ώθηση
Ο Barre ξεκαθάρισε ότι το Παρίσι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τον αγώνα.
«Θέλουμε να έχουμε μια στρατηγική για τα πυρηνικά στην Ευρώπη», είπε. «Και από την άλλη, χώρες, κυρίως η Γερμανία, αλλά και η Αυστρία και το Λουξεμβούργο, αντιτίθενται στην πυρηνική ενέργεια και αυτό είναι κρίμα. Πρέπει να συνεχίσουμε να προσπαθούμε να ξεπεράσουμε αυτή την αντίθεση εντός της ΕΕ».
Υποστήριξε ότι η ατομική ενέργεια έχει να παίξει έναν ρόλο, καθώς η Ήπειρος αγωνίζεται για απανθρακοποίηση.
«Δεν καταλαβαίνω τη θέση της Γερμανίας γιατί δεν πιστεύω καθόλου ότι μέχρι τα μέσα του αιώνα θα είναι σε θέση να εφαρμόσουν μια στρατηγική μηδενικών εκπομπών άνθρακα που θα βασίζεται αποκλειστικά σε ανανεώσιμες πηγές», είπε ο Barre.
Ωστόσο, οι επικριτές λένε ότι το γαλλικό επιχείρημα υπονομεύεται από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η EDF, η ελεγχόμενη από την κυβέρνηση εταιρεία κοινής ωφελείας που διαχειρίζεται τον πυρηνικό στόλο της χώρας.
«Απλά κοιτάζοντας τη Γαλλία, ο μισός γαλλικός στόλος αντιδραστήρων ήταν εκτός σύνδεσης το 2022. Η EDF είναι ουσιαστικά χρεοκοπημένη — είναι χρέος 64 δισεκατομμυρίων ευρώ και ο Μακρόν αναγκάστηκε να το κρατικοποιήσει πλήρως», δήλωσε ο Paul Dorfman, συνεργάτης στη Μονάδα Επιστημονικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου του Sussex.
Η EDF έχει πληγεί από μια σειρά τεχνικών προβλημάτων φέτος μετά από βλάβες που εντοπίστηκαν σε έναν αριθμό σταθμών ηλεκτροπαραγωγής της. Περισσότεροι από δώδεκα αντιδραστήρες έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας ενώ οι μηχανικοί πραγματοποιούν επιθεωρήσεις και επισκευές έκτακτης ανάγκης και, τον Μάρτιο, αναφέρθηκε μια μεγάλη ρωγμή στο εργοστάσιό της στο Penly στο βόρειο τμήμα της χώρας, προκαλώντας ένα κύμα νέων επισκευών που απαιτούσαν την προσαγωγή ειδικών από τις ΗΠΑ.
Καθαρή ενέργεια
Όσοι υπερασπίζονται τις περισσότερες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας λένε ότι τα προβλήματα με τους υπάρχοντες αντιδραστήρες, καθώς και οι καθυστερήσεις και οι υπερβάσεις κόστους στην κατασκευή νέων, δεν την καθιστούν ελκυστική επιλογή και ότι η πυρηνική ενέργεια πρέπει να θεωρείται ως τεχνολογία μετάβασης και όχι ως το μέλλον της καθαρής ενέργειας.
«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να καταργηθούν πολύ πιο γρήγορα από τους αντιδραστήρες. Το βασικό πρόβλημα για τα πυρηνικά είναι ότι είναι πολύ αργά — δεν έχουμε το χρόνο, δεν έχουμε τους πόρους», είπε ο Dorfman.
Όμως, η κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας – ειδικά των υφιστάμενων σταθμών, όπως έκανε η Γερμανία – έχει τα δικά της προβλήματα, δήλωσε ο Leon Cizelj, καθηγητής πυρηνικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Πυρηνικής Εταιρείας.
«Το 20ετές και πολύ δαπανηρό πείραμα με ανανεώσιμες πηγές χωρίς πυρηνικά στη Γερμανία δεν μείωσε το αποτύπωμα άνθρακα της γερμανικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας»
Προειδοποίησε επίσης ότι εάν η ΕΕ δεν αρχίσει να επενδύει στην έρευνα και να αναπτύξει αλυσίδες εφοδιασμού για νέα και υπάρχουσα πυρηνική ενέργεια, η ατομική βιομηχανία του μπλοκ θα αποσυντεθεί.
Ο Barre επιμένει ότι η πυρηνική ενέργεια έχει μέλλον.
«Δεν μπορούμε να ασκήσουμε ενοποιημένη, ισχυρή ενεργειακή πολιτική στην Ευρώπη χωρίς να βασιστούμε σε ένα μείγμα πηγών ενέργειας – από τη μια πλευρά ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και από την άλλη πυρηνικές», είπε. «Πρέπει να εναντιωθούμε στις προσπάθειες να πούμε ότι υπάρχει μόνο μία λύση – χρειαζόμαστε ένα μείγμα».
