Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η CIA κατασκεύασε ένα γιγάντιο πλοίο που ονομάζεται Hughes Glomar Explorer για να ανυψώσει ένα βυθισμένο σοβιετικό υποβρύχιο από τον βυθό του Ειρηνικού Ωκεανού, σύμφωνα με ένα αποχαρακτηρισμένο έγγραφο από την υπηρεσία πληροφοριών των ΗΠΑ.
Αλλά η περίτεχνα στημένη ιστορία της CIA – ότι το πλοίο κατασκευάστηκε από τον Howard Hughes για την εξόρυξη οζιδίων μαγγανίου από τα βάθη των ωκεανών – άρχισε να αποκαλύπτεται σε ένα ρεπορτάζ των Los Angeles Times τον Φεβρουάριο του 1975, αναγκάζοντας τελικά την υπηρεσία να εγκαταλείψει το έργο.
Τι θέλει να μας πει το δημοσίευμα του Reuters με αυτό το παράδειγμα από το παρελθόν;
Η περίπτωση του Τζακ Τεϊσέιρα, ενός 21χρονου μέλους της Εθνοφρουράς της Αεροπορίας των ΗΠΑ, ο οποίος παρουσιάστηκε στο δικαστήριο την Τετάρτη 19/4 κατηγορούμενος για τη διαρροή άκρως απόρρητων αρχείων στρατιωτικών πληροφοριών στο Διαδίκτυο, αναζωπύρωσε ερωτήματα σχετικά με το εάν τέτοιου είδους διαρροές μπορούν να απειλήσουν σοβαρά την ασφάλεια της χώρας.
Είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι μια διαρροή, είτε ένα μόνο σημείο δεδομένων είτε ένα θησαυροφυλάκιο εγγράφων, έχει βλάψει την κυβέρνηση των ΗΠΑ, δεδομένου ότι οι ίδιες οι εσωτερικές εκτιμήσεις κρατούνται μυστικές.
Όμως, αναλυτές του κυβερνητικού απορρήτου εκτίμησαν ότι η ζημιά… θα μπορούσε να είναι δραματική, αναφέρει δημοσίευμα του Reuters.
«Υπάρχει μια πιθανότητα… για μεγάλη ζημιά, επειδή πολλές από τις πιο πολύτιμες μεθόδους νοημοσύνης είναι αρκετά εύθραυστες», δήλωσε ο Steven Aftergood της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων.
«Μόλις γίνει γνωστή η ύπαρξή τους, μπορεί να αποφευχθούν ή να παραπλανηθούν και έτσι η αξία της νοημοσύνης τους μπορεί να χαθεί», πρόσθεσε, αναφερόμενος σε έναν στόχο που λαμβάνει μέτρα για να αποφύγει την κατασκοπεία ή να εκμεταλλευτεί ένα μέσο παραπληροφόρησης.
«Τα άτομα μπορεί να τεθούν σε σημαντικό κίνδυνο φυλάκισης ή θανάτου», εξήγησε ο ίδιος.
Απειλή τεσσάρων ειδών
Ο Mark Zaid, δικηγόρος σε θέματα εθνικής ασφάλειας με έδρα την Ουάσιγκτον, περιέγραψε τέσσερις τύπους πιθανής βλάβης.
Αυτά περιλαμβάνουν:
- την αποκάλυψη των ίδιων των πληροφοριών (όπως τοποθεσίες στρατευμάτων),
- την πηγή ή τη μέθοδο συλλογής (που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το άτομο ή τη ροή πληροφοριών),
- το να θέσε σε κίνδυνο το αμερικανικό συμφέρον (που μπορεί να βοηθήσει τους αντιπάλους να εντοπίσουν και να εκμεταλλευτούν τα σημεία ενεργοποίησης των ΗΠΑ) και
- γενικά τη δημόσια αποκάλυψη (η οποία μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση ή να προκαλέσει άλλα έθνη, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων).
Συχνά δε, υπάρχουν διπλωματικές συνέπειες, αναφέρει το δημοσίευμα του Reuters.
Ο πρόεδρος του Μεξικού κατηγόρησε την Τρίτη (18/4) το Πεντάγωνο για κατασκοπεία μετά την αναφορά της Washington Post για προφανείς εντάσεις μεταξύ του στρατού και του ναυτικού του Μεξικού, ενώ είπε ότι θα αρχίσει να διαβαθμίζει πληροφορίες από τις ένοπλες δυνάμεις για την προστασία της εθνικής ασφάλειας.
Σημειώνεται, ότι η δημοσιοποίηση των αμερικανικών διπλωματικών και στρατιωτικών εγγράφων στο Wikileaks από το 2010 συνέβαλε στο να χάσουν το πόστο τους δύο Αμερικανοί πρεσβευτές.
Το 2011, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Μεξικό παραιτήθηκε αφού εμφανίστηκε η κριτική του στις μεξικανικές αρχές για έλλειψη συντονισμού κατά των ηγετών των καρτέλ ναρκωτικών και ο Ισημερινός απέλασε τον απεσταλμένο των ΗΠΑ για τηλεγραφήματα σχετικά με ύποπτη αστυνομική διαφθορά.
Είναι σχεδόν αδύνατο για τρίτους να προβούν σε πλήρη εκτίμηση της ζημίας από διαρροές, επειδή οι εσωτερικές εκτιμήσεις ταξινομούνται οι ίδιες για να αποφευχθούν περαιτέρω αποκαλύψεις.
«Η ίδια η εκτίμηση των ζημιών θα αποκάλυπτε πιθανώς πρόσθετες απόρρητες πληροφορίες», όπως το πόσο καιρό μια πηγή παρείχε πληροφορίες ή αν π.χ. δημοσιεύτηκαν πληροφορίες για στρατιωτικές αναπτύξεις, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ήττα στο πεδίο της μάχης, σημείωσε ο Zaid.
Ένας άλλος παράγοντας που περιπλέκει τα πράγματα είναι ότι οι αξιωματούχοι μπορούν να «θολώσουν τα νερά» ελαχιστοποιώντας τη σημασία των διαρροών, ή αναδεικνύοντάς τες, ίσως αναζητώντας όφελος δημοσίων σχέσεων προσποιούμενοι ότι δεν έγινε κάποιο κακό.
Στην περίπτωση του Hughes Glomar Explorer, το οποίο κατασκευάστηκε με κόστος εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων και ανέκτησε μόνο μέρος του σοβιετικού υποβρυχίου, όταν το κάλυμμά του ανατινάχθηκε, δεν ωφέλησε τη CIA.
Το πλοίο τελικά τέθηκε σε ιδιωτική χρήση για γεώτρηση πετρελαίου βαθέων υδάτων και, το 2015, τελικά διαλύθηκε, καταλήγει το δημοσίευμα.
