Εδώ και περίπου ένα χρόνο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει προχωρήσει σε μια επιθετική πολιτική διαρκούς αύξησης των επιτοκίων -δηλαδή του κόστους του χρήματος- σε μια προσπάθεια να ελέγξει τον πληθωρισμό στις χώρες της ευρωζώνης, ακολουθόντας την τακτική και άλλων Κεντρικών Τραπεζών, όπως η Fed στις ΗΠΑ και η Τράπεζα της Αγγλίας.
Μέχρι στιγμής, η τακτική αυτή μοιάζει να αποδίδει μερικώς: ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα, ακολουθεί πτωτική τάση, από τα υψηλά που είχε φθάσει στο β’ εξάμηνο του 2022, διαμορφούμενος στο 6,1% τον περασμένο Μάιο. Ωστόσο, όπως έχει επισημανθεί στο economico.gr, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα «τρέχει» με υψηλούς ρυθμούς, ενώ ανησυχία προκαλεί και ο υψηλός δομικός πληθωρισμός.
Τώρα, προκύπτει κι ένας άλλος γρίφος, τον οποίο η ΕΚΤ καλείται να λύσει, ενόψει τον αποφάσεών της για νέα αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο, κάτι που η διοίκηση της τράπεζας θεωρεί δεδομένο: ο γρίφος δεν είναι άλλος από την ανισομέρεια του μεγέθους του πληθωρισμού στις χώρες-μέλη της ευρωζώνης, αλλά και οι διαφορετικές τάσεις που παρατηρούνται στο συγκεκριμένο μέγεθος από χώρα σε χώρα.
Αντιθέσεις
Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός επιταχύνθηκε εκ νέου στη Γερμανία και επιβραδύνθηκε δραστικά στην Ισπανία, με αποτέλεσμα η ΕΚΤ να… βρει τον μπελά της σχετικά με την πολιτική που θα πρέπει να ακολουθήσει. Στη Γερμανία ο ετήσιος πληθωρισμός εκτοξεύτηκε στο 6,8% τον Ιούνιο, εν μέρει γιατί τον Ιούνιο του προηγούμενου έτους η γερμανική κυβέρνηση είχε προσφέρει στους πολίτες εξαιρετικά φθηνά εισιτήρια για τις μεταφορές.
Από την άλλη πλευρά, στην Ισπανία ο πληθωρισμός αποκλιμακώθηκε κάτω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ, διαμορφούμενος στο 1,9% τον Ιούνιο. Όλα αυτά δείχνουν ότι οι τάσεις των τιμών στην ευρωζώνη των 20 κρατών συνεχίζουν να αποκλίνουν σημαντικά, καθώς πλησιάζει η πρώτη επέτειος από την έναρξη του κύκλου σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, με δέσμευση για μία ακόμα αύξηση επιτοκίων τον Ιούλιο, ενώ υπό συζήτηση είναι και μια αύξηση τον Σεπτέμβριο.
Το «γερμανικό πρόβλημα»
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στη μέτρηση του συνολικού πληθωρισμού της ευρωζώνης που θα δημοσιευτεί την Παρασκευή, ο οποίος είναι πιθανό να δείξει αύξηση του δομικού δείκτη τιμών καταναλωτή. Μια ένδειξη ότι συνεχίζεται η πίεση στον δομικό δείκτη θα ενισχύει τη θέση των «γερακιών» στο Διοικητικό Συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας που πιέζουν για περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.
«Οι εργαζόμενοι είναι χαμένοι μέχρι στιγμής από το σοκ του πληθωρισμού, βλέποντας μεγάλες μειώσεις των πραγματικών μισθών, το οποίο πυροδοτεί μια διαρκή διαδικασία αναπροσαρμογής των μισθών υψηλότερα», δήλωσε την Τρίτη η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Οι φόβοι της εστιάζονται κυρίως στη Γερμανία, όπου η αύξηση των τιμών τον Ιούνιο εκτιμάται ότι τροφοδοτήθηκε και από την ανάκαμψη του κόστους των υπηρεσιών, με τους Γερμανούς να εκτιμούν ότι οιαδήποτε επιβράδυνση από εδώ και πέρα θα είναι επαχθής.
Αποκλιμάκωση και αλλού
«Οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές είναι πιθανό να παραμείνουν πολύ υψηλές προς το παρόν» προειδοποίησε η Bundesbank σε έκθεσή της, με τις προβλέψεις της γερμανικής κεντρικής τράπεζας να μιλούν για επιμονή του πληθωρισμού σε σύγκριση με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Οι προβλέψεις της ΕΚΤ αυτόν τον μήνα έδειξαν ότι ο πληθωρισμός θα επιβραδυνθεί κατά μέσο όρο στο 2,2% το 2025, αλλά η πρόβλεψη της Bundesbank για τη Γερμανία είναι 2,7%.
Ενώ τα στοιχεία για τη Γερμανία έρχονται σε δραματική αντίθεση με την Ισπανία, όπου η μέση ετήσια αύξηση των τιμών είναι τώρα 1,6%, ο πληθωρισμός επιβραδύνεται και αλλού. Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην Ιταλία υποχώρησε στο 6,7%, ενώ στη Γαλλία προβλέπεται να υποχωρήσει κάτω από το 6% τον Ιούνιο. Εν αναμονή και των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για τον Ιούνιο, υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τον Μάιο είχε πέσει στο 2,8%.
