Το ένα ζήτημα που έφερε ξανά στην επιφάνεια το μπλακ άουτ από την κακοκαιρία «Μήδεια» ήταν η χρόνια παθογένεια των «αναρμοδίων» και «συναρμοδίων» του ελληνικού κράτους: «Ποιος… κλαδεύει το δέντρο;» είναι το ερώτημα γύρω από το οποίο παίζεται εδώ και 48 ώρες το blame game μεταξύ δήμων, περιφέρειας και ΔΕΔΔΗΕ – ένα blame game, το οποίο παραμένει σε εξέλιξη την ώρα που χιλιάδες νοικοκυριά παραμένουν για τρίτο 24ωρο χωρίς ρεύμα στην Αττική.

Με βάση την τελευταία επίσημη ενημέρωση, το μεσημέρι βρίσκονταν ακόμη χωρίς ρεύμα η Εκάλη, ο Διόνυσος, ο Άγιος Στέφανος, το Κρυονέρι, η Άνοιξη, η Δροσιά και ο Κάλαμος.

Η σύγχυση των αρμοδιοτήτων

Κι όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Πυροσβεστικής, το 90% των βλαβών που προκάλεσαν το μπλακ άουτ στις περιοχές αυτές – αλλά και σε δεκάδες ακόμη οι οποίες έμειναν ένα ή δύο 24ωρα χωρίς ηλεκτροδότηση – προκλήθηκε από κλαδιά δέντρων, που έσπασαν γιατί δεν άντεξαν το βάρος του χιονιού και έπεσαν πάνω στις γραμμές του δικτύου.

Αυτό σημαίνει ότι εάν είχε απαντηθεί εγκαίρως το ερώτημα …. «ποιος έχει την ευθύνη να κλαδέψει το δέντρο» εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που κατοικούν λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας δεν θα είχαν υποστεί την ταλαιπωρία και δεν θα αναγκαστεί να μείνουν επί δυο και τρεις μέρες χωρίς ρεύμα και θέρμανση εν μέσω χιονιά.

Η δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, σήμερα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, ότι θα προχωρήσει άμεσα νομοθετική ρύθμιση γα την αποκρυστάλλωση των αρμοδιοτήτων μεταξύ των διαφόρων εμπλεκόμενων φορέων, μπορεί να είναι το θετικό στοιχείο που μένει από αυτή την ταλαιπωρία.

Παραμένει όμως άγνωστο εάν η όποια νομοθετική ρύθμιση, από την όποια κυβέρνηση, αρκεί από μόνη της, εάν δεν υπάρξει και εκ βάθρων αλλαγή νοοτροπίας ,για να άρει την δυσκαμψία δεκαετιών σε κρατικούς, ημι-κρατικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς.

Υπογειοποίηση δικτύου ηλεκτροδότησης: Κόστος 18 δις

Το δεύτερο ζήτημα, το οποίο επίσης έβαλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του, είναι εκείνο των ελλιπών υποδομών. Η Ελλάδα είναι εδώ και σχεδόν 50 χρόνια ευρωπαϊκή χώρα αλλά δεν έγινε ποτέ ευρωπαϊκό κράτος.

Και σ΄αυτό το χρόνιο έλλειμμα, που και πάλι έχει ρίζες σε βάθος δεκαετιών, ακουμπά η έτερη συζήτηση που άνοιξε μετά το μπλακ άουτ για την ανάγκη υπογειοποίησης των καλωδίων του ρεύματος.

«Eχουμε προβλήματα τα οποία έχουν προκύψει διότι η υποδομή μας είναι πάρα πολύ πεπαλαιωμένη και διότι κάποιοι άνθρωποι δεν έβαλαν ως προτεραιότητα την προετοιμασία ώστε να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε», είπε η Ντόρα Μπακογιάννη τονίζοντας: «Δεν είναι νοητό σήμερα στην Κηφισιά, την Εκάλη να μην έχει προχωρήσει η υπογειοποίηση των καλωδίων».

Και εδώ, ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε άμεση παρέμβαση. Ηταν όμως ιδιαίτερα προσεκτικός και συγκεκριμένος, διότι όσοι μιλούν γενικώς περί υπογειοποίησης ολόκληρου του δικτύου ηλεκτροδότησης, μάλλον παραβλέπουν το εύρος, την πρόκληση και το κόστος ενός τέτοιου έργου.

Αρκούν εδώ, μόνον δύο αριθμοί: Το δίκτυο της ΔΕΗ (ΔΕΔΔΗΕ) εκτείνεται σε 240.000 χιλιόμετρα. Και το κόστος υπογειοποίησης ενός τέτοιου δικτύου υπολογίζεται στα 18 δισ. ευρώ – όσο, δηλαδή, ένα ολόκληρο ΕΣΠΑ.

Κ. Μητσοτάκης: Υπογειοποίηση σε κρίσιμες περιοχές

Εξ ου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγγελλε υπογειοποίηση σε «κρίσιμες περιοχές»: «Έχουμε ήδη προνοήσει», είπε, «να προτείνουμε για να εντάξουμε στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης μία σειρά από δράσεις υποδομών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, ύψους σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, κάποιες από τις οποίες έχουν να κάνουν και με υπογειοποίηση καλωδίων σε κρίσιμες περιοχές, όπου τα καλώδια πρέπει για λόγους ασφαλείας να είναι υπόγεια».

Για την ιστορία, δε, αξίζει να θυμηθούμε ότι η υπόθεση της υπογειοποίησης έχει ξεκινήσει στην Ελλάδα – και δη με νόμο – από το 1979. Τότε είχε ψηφιστεί ο νόμος που προέβλεπε την υπογειοποίηση του δικτύου ηλεκτροδότησης της τότε ΔΕΗ. Πρόκειται για το νόμο 979/1979, ο οποίος ψηφίστηκε επί υπουργού Βιομηχανίας Στέφανου Μάνου.

Ο συγκεκριμένος νόμος επέβαλε στην τότε ΔΕΗ την υποχρεωτική υπογειοποίηση του χαμηλής και μέσης τάσης δικτύου της στους οικιστικούς ιστούς της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ώστε να αποφεύγονται τα οποιαδήποτε προβλήματα.

Το θέμα όμως κόλλησε και πάλι στο κόστος, ελάχιστα πράγματα έγναν από τότε, και στην πορεία η ΔΕΗ ζήτησε από τον κάθε δήμο να καταβάλει το 50% του κόστους για την υπογειοποίηση του δικτύου της στις περιοχές του. Το αίτημα, όπως είναι προφανές, δεν απαντήθηκε ποτέ.