Καθώς ο χειμώνας έχει μπει στην Ουκρανία και η εαρινή αντεπίθεση του Κιέβου για την ανακατάληψη των υπό ρωσική κατοχή εδαφών στα ανατολικά και νότια της χώρας μάλλον δεν μπορεί να κριθεί επιτυχής, η Washington Post αποκαλύπτει ότι ΗΠΑ και Ουκρανία διαφώνησαν σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να εκδηλωθεί η αντεπίθεση αυτή.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στις 15 Ιουνίου, στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν, πλαισιωμένος από κορυφαίους αμερικανούς διοικητές, κάθισε γύρω από ένα τραπέζι με τον ουκρανό ομόλογό του, στον οποίο συμμετείχαν βοηθοί από το Κίεβο. Το κλίμα ήταν βαρύ. Ο Όστιν ρώτησε τον Ουκρανό υπουργό Άμυνας Ολέκσι Ρεζνίκοφ για τη λήψη αποφάσεων της Ουκρανίας κατά τις πρώτες ημέρες της πολυαναμενόμενης αντεπίθεσής της, πιέζοντας τον γιατί οι δυνάμεις του δεν χρησιμοποιούσαν εξοπλισμό ναρκοθέτησης που προμηθεύτηκε η Δύση για να καταστεί δυνατή μια μεγαλύτερη, μηχανοκίνητη επίθεση, ή δεν χρησιμοποιούσαν καπνό για να κρύψουν την προέλασή τους.
Η ανάλυση
Παρά τις πυκνές αμυντικές γραμμές της Ρωσίας, είπε ο Όστιν, τα στρατεύματα του Κρεμλίνου δεν ήταν ανίκητα. Σύμφωνα με τον Ρεζνίκοφ, οι στρατιωτικοί ηγέτες στην Ουκρανία έκαναν αυτές τις επιλογές. Ωστόσο, επισήμανε ότι κάθε φορά που τα ουκρανικά τεθωρακισμένα οχήματα προσπαθούσαν να προελάσουν, εξοντώνονταν από το ρωσικό πυροβολικό, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα ελικόπτερα. Χωρίς αεροπορική υποστήριξη, είπε, η μόνη επιλογή ήταν να χρησιμοποιήσουν πυροβολικό για να βομβαρδίσουν τις ρωσικές γραμμές, να κατέβουν από τα στοχευμένα οχήματα και να προχωρήσουν με τα πόδια.
Αφού μίλησε με περισσότερους από τριάντα ανώτερους αξιωματούχους από την Ουκρανία, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η WaPo δημοσίευσε την ανάλυσή της για την ουκρανική αντεπίθεση. Η ανάλυση αποτελείται από δύο τμήματα. Η δεύτερη ενότητα της έκθεσης εξετάζει τη σύγκρουση μεταξύ Ουάσινγκτον και Κιέβου καθώς και τη μάχη που δόθηκε στο έδαφος το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Ορισμένοι αξιωματούχοι συζήτησαν ευαίσθητα θέματα διατηρώντας την ανωνυμία τους. Σημειώνεται ότι καθώς πλησίαζε ο χειμώνας και η γραμμή του μετώπου πάγωνε, οι κορυφαίοι στρατιωτικοί ηγέτες της Ουκρανίας συνειδητοποίησαν ότι ο πόλεμος σταματούσε.
Μοντέλα
Ο ουκρανικός, ο αμερικανικός και ο βρετανικός στρατός διεξήγαγαν οκτώ σημαντικά war games για να δημιουργήσουν μια επιθετική στρατηγική. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ουάσινγκτον υποτίμησε τον βαθμό στον οποίο τα ουκρανικά στρατεύματα θα μπορούσαν γρήγορα να εκπαιδευτούν ώστε να γίνουν μάχιμες δυνάμεις κατά τη δυτική παράδοση, ιδίως ελλείψει αεροπορικής υποστήριξης για το Κίεβο. Προκειμένου να εμποδίσει τη Ρωσία να εδραιώσει περαιτέρω τη θέση της, το Πεντάγωνο σκόπευε η επίθεση να ξεκινήσει στα μέσα Απριλίου. Οι Ουκρανοί έκαναν μια παύση, ανένδοτοι ότι χρειάζονταν περισσότερη εκπαίδευση και όπλα προτού να είναι έτοιμοι.
Με τα στρατεύματα και τα όπλα που διέθετε η Ουκρανία, ο αμερικανικός στρατός ήταν βέβαιος ότι μια μηχανοκίνητη μετωπική επίθεση στη ρωσική πρώτη γραμμή ήταν εφικτή. Περαιτέρω μοντελοποίηση έδειξε ότι, το πολύ-πολύ, οι δυνάμεις του Κιέβου θα μπορούσαν να φτάσουν στην Αζοφική Θάλασσα και να αποκόψουν τα ρωσικά στρατεύματα στο νότο σε 60-90 ημέρες. Κατά μήκος αυτού του νότιου άξονα οι Ηνωμένες Πολιτείες προώθησαν μια συγκεντρωτική επίθεση. Σύμφωνα με τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, υπήρχε πιθανότητα 50/50 να πετύχει η επίθεση.
H πρόταση της Δύσης
Σχεδόν σε κάθε τομέα του μετώπου, οι προσδοκίες και τα αποτελέσματα διέφεραν: “Μαζί, όλοι αυτοί οι παράγοντες καθιστούν τη νίκη για την Ουκρανία πολύ λιγότερο πιθανή από χρόνια πολέμου και καταστροφής“. Κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης στα τέλη του φθινοπώρου του 2022, αφού το Κίεβο είχε ανακαταλάβει εδάφη στα βόρεια και νότια, ο Όστιν μίλησε με τον στρατηγό Βαλερί Ζαλούζνι, τον αρχιστράτηγο των Ενόπλων Δυνάμεων, και τον ρώτησε τι θα χρειαζόταν για μια εαρινή επίθεση. Ο Ζαλούζνι απάντησε ότι χρειαζόταν 1.000 τεθωρακισμένα οχήματα και εννέα νέες ταξιαρχίες που είχαν προετοιμαστεί στη Γερμανία και ήταν έτοιμες για μάχη. Ο Όστιν απάντησε ότι αυτό ήταν σχεδόν αδύνατο, σύμφωνα με αξιωματούχο που είχε γνώση της συνομιλίας.
Σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους, η Ουκρανία θα έπρεπε να είχε επικεντρώσει τις δυνάμεις της σε έναν μόνο στρατηγικό στόχο: να εξαπολύσει μια μαζική επίθεση μέσω του ρωσικού εδάφους προς την Αζοφική Θάλασσα, αποκόπτοντας έτσι τη χερσαία οδό του Κρεμλίνου από τη Ρωσία προς την Κριμαία. Οι ΗΠΑ ήταν βέβαιες ότι αυτό δεν θα πετύχαινε. Το πιο αισιόδοξο σενάριο έδινε στην Ουκρανία εξήντα έως ενενήντα ημέρες για να αποκλείσει τη χερσαία γέφυρα. Κατά τη διάρκεια των ασκήσεων διεξήχθη επίσης μια σφοδρή και αιματηρή μάχη, με απώλειες μεταξύ 30% και 40% των στρατιωτών και του εξοπλισμού.
Τα war games
Οι αξιωματικοί του αμερικανικού στρατού είδαν ότι οι απώλειες ήταν πολύ λιγότερες από ό,τι αναμενόταν κατά τη διάρκεια μεγάλων μαχών στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν επίσης ότι τελικά θα πεθάνουν περισσότεροι Ουκρανοί στρατιώτες, εάν το Κίεβο δεν καταφέρει να πραγματοποιήσει μια αποφασιστική επίθεση και η σύγκρουση μετατραπεί σε έναν παρατεταμένο πόλεμο φθοράς. Τα war games, σύμφωνα με έναν ανώτερο Ουκρανό στρατιωτικό αξιωματούχο, “δεν λειτουργούν“. Ο πόλεμος που διεξάγεται από τους Ουκρανούς στρατιώτες δεν μοιάζει με κανέναν άλλο που έχουν αντιμετωπίσει οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Είναι μια μεγάλη συμβατική σύγκρουση χωρίς την αεροπορική υπεροχή που απολαμβάνει ο στρατός των ΗΠΑ σε κάθε σύγχρονη σύγκρουση στην οποία έχει εμπλακεί. Τα χαρακώματα τύπου Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αποκλείονται από πανταχού παρόντα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλα φουτουριστικά εργαλεία. Υπάρχουν επίσης διαφορετικές απόψεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ουκρανίας σχετικά με την κατοχή του Μπαχμούτ, όπου οι ουκρανικές δυνάμεις διατηρούν εδώ και καιρό σημαντική παρουσία.
Διαφορετικές προσεγγίσεις
Ο Ζαλούζνι διατήρησε περισσότερες δυνάμεις κοντά στο Μπαχμούτ απ’ ό,τι στο νότο, συμπεριλαμβανομένων των πιο έμπειρων μονάδων της χώρας, παρατήρησαν με απογοήτευση Αμερικανοί αξιωματούχοι. Ανώτερος αξιωματούχος του Ηνωμένου Βασιλείου υποστήριξε ότι ο Ζαλούζνι σκόπευε να προκαλέσει προβλήματα στη Ρωσία λόγω του τεράστιου μήκους του μετώπου. Ο Ουκρανός στρατηγός επεδίωκε να μειώσει τη μαχητική ισχύ των σημαντικά μεγαλύτερων ρωσικών δυνάμεων κατοχής, οι οποίες δεν ήταν εξοικειωμένες με το έδαφος και είχαν ήδη προβλήματα με το ηθικό και την υλικοτεχνική υποδομή.
Οι δυτικοί αξιωματούχοι έβλεπαν προβλήματα σε αυτή την προσέγγιση, καθώς το δόγμα τους υπαγόρευε μια στοχευμένη επίθεση. Ωστόσο, οι Αμερικανοί και η Δύση υποχώρησαν. Ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε: “Γνωρίζουν το έδαφος. Δεν είναι ο δικός μας πόλεμος. Και έπρεπε κατά κάποιο τρόπο να καθίσουμε πίσω σε αυτό“. Τον Φεβρουάριο, ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του προέδρου Μπάιντεν, συγκάλεσε τους κορυφαίους αξιωματούχους εθνικής ασφάλειας της κυβέρνησης για να επανεξετάσουν το σχέδιο αντεπίθεσης. Ο Σάλιβαν αναρωτήθηκε αν η Ουάσινγκτον και οι εταίροι της θα μπορούσαν να προετοιμάσουν με επιτυχία την Ουκρανία για να διασπάσουν τις ισχυρά οχυρωμένες άμυνες της Ρωσίας.
Απογοήτευση
Ο τότε Α/ΓΕΕΘΑ των ΗΠΑ στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ έδειξε τις πιθανές κατευθύνσεις επίθεσης και ανάπτυξης των ουκρανικών και ρωσικών δυνάμεων. Αυτός και ο Όστιν εξήγησαν ότι “η Ουκρανία, για να είναι επιτυχής, έπρεπε να πολεμήσει με διαφορετικό τρόπο“. Αυτό είπε ένας ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης που συμμετείχε άμεσα στον σχεδιασμό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δύση ανησυχούσαν για το γεγονός ότι η αντεπίθεση δεν ξεκίνησε τον Μάιο, γεγονός που επέτρεψε στους Ρώσους να δημιουργήσουν μια εκτεταμένη γραμμή άμυνας.
Την ίδια στιγμή, απογοήτευση διαφορετικού είδους αυξανόταν στην Ουκρανία. Ένας πρώην ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η επιχείρηση είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον Μάιο, αλλά “συνέβησαν πολλά πράγματα“. Ο υπεσχημλενος εξοπλισμός παραδόθηκε με καθυστέρηση ή ήταν ακατάλληλος για πολεμικές επιχειρήσεις. Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν ότι οι Ουκρανοί δεν έλαβαν όλα τα όπλα που τους είχαν υποσχεθεί, παραδεχόμενοι ότι ο κατάλογος των επιθυμιών της Ουκρανίας θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερος, αλλά μέχρι την έναρξη της επίθεσης, παρέλαβαν περίπου δύο δωδεκάδες εκτοξευτές ναρκοπεδίων (MCLC), περισσότερα από 40 ναρκομηχανές και εκσκαφείς, 1.000 τορπίλες Bangalore και περισσότερα από 80.000 καπνογόνα.
Προβληματικά όπλα;
Ο Ζαλούζνι είχε ζητήσει 1.000 τεθωρακισμένα οχήματα- το Πεντάγωνο παρέδωσε τελικά 1.500. Τον Απρίλιο, σε μια συνάντηση στην αεροπορική βάση Ramstein στη Γερμανία, ο αναπληρωτής του Ζαλούζνι, Μιχαΐλο Ζαμπρόντσκι, είπε ότι “λυπούμαστε, αλλά ορισμένα από τα οχήματα που παραλάβαμε είναι ακατάλληλα για μάχη… Τα Bradley και τα Leopard είχαν σπασμένες ερπύστριες. Τα γερμανικά οχήματα μάχης Marder δεν διέθεταν ασύρματους – δεν ήταν τίποτα περισσότερο από σιδερένια κουτιά με ερπύστριες“. Ο Όστιν δεσμεύτηκε ότι θα το κοιτάξει, ωστόσο, το Πεντάγωνο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ουκρανικές δυνάμεις απέτυχαν να χειριστούν σωστά όλο τον εξοπλισμό μετά την παραλαβή του.
Στις αρχές Ιουνίου, η αντεπίθεση ξεκίνησε τελικά. Ενώ ορισμένες ουκρανικές μονάδες σημείωσαν γρήγορη πρόοδο, ανακαταλαμβάνοντας χωριά στην περιφέρεια Ζαπορίζια νότια της Βέλικα Νοβοσίλκα, σε άλλες περιοχές οι ουκρανικές δυνάμεις δεν ήταν πλήρως προστατευμένες από τη ρωσική δύναμη πυρός, ακόμη και με τη χρήση δυτικών όπλων και εκπαίδευσης. Τελικά, φαίνεται ότι με αυτά και με εκείνα, η αντεπίθεση δεν είχε τα προσδοκόμενα αποτελέσματα, ενώ πλέον, με το Κογκρέσο “δεμένο σε κόμπο”, υπάρχει κίνδυνος η στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία να στερέψει ακόμα και μέχρι το τέλος του έτους.
