Εκατοντάδες Τσέχοι και μια χούφτα Ουκρανοί εργάζονται νυχθημερόν στην ανατολική Τσεχική Δημοκρατία για να μετατρέψουν μια συλλογή κτιρίων που χρονολογούνται από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε κόμβο για την προμήθεια όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στις προσπάθειες της Ευρώπης να παράσχει στο Κίεβο όπλα για την απόκρουση των ρωσικών δυνάμεων μετά την καθυστέρηση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ, η οποία αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά της διεθνούς υποστήριξης. Επισκεπτόμενος τις εγκαταστάσεις του Sternberk που ανήκουν στην τσεχική ιδιωτική εταιρεία κατασκευής όπλων Excalibur Army, ο στρατηγός Όνο Εϊχελσχάιμ, επικεφαλής του ολλανδικού στρατού, περιέγραψε τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης καθώς οι απώλειες του Κιέβου αυξάνονται στην ανατολική και νότια Ουκρανία.
“Πρέπει να το επιταχύνουμε. Πρέπει να παραδώσουμε περισσότερα και πρέπει να το κάνουμε πιο γρήγορα“, δήλωσε στο Reuters κατά τη διάρκεια του πρόσφατου ταξιδιού του για να επιθεωρήσει αυτοκινούμενα οβιδοβόλα και ένα ανακαινισμένο ρωσικό άρμα μάχης που πρόκειται να σταλεί στη μάχη. Η πιο πιεστική ανάγκη για την Ουκρανία δύο χρόνια μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας είναι τα πυρομαχικά πυροβολικού, τα οποία εξαντλούνται καθώς οι πλευρές χρησιμοποιούν βαριά πυρά κανονιών για να κρατήσουν σε μεγάλο βαθμό στατικές, οχυρωμένες θέσεις κατά μήκος της γραμμής του μετώπου των 1.000 χιλιομέτρων.
Ο ρόλος της Ολλανδίας
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μαζί με άλλους δυτικούς συμμάχους θέλει να περιορίσει τις ρωσικές προόδους και να απωθήσει έναν όλο και πιο διεκδικητικό αντίπαλο, ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2023 μια πρωτοβουλία για την παράδοση 1 εκατομμυρίου βλημάτων πυροβολικού στην Ουκρανία εντός 12 μηνών. Ένα χρόνο αργότερα, είχε παραδώσει λίγο περισσότερο από το μισό αριθμό, λόγω ανεπαρκούς παραγωγικής ικανότητας και έλλειψης μακροπρόθεσμων παραγγελιών. Η τσεχική κυβέρνηση διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια εξεύρεσης χρηματοδότησης μεταξύ των εταίρων και στην κατάρτιση συμφωνιών με την τσεχική αμυντική βιομηχανία.
Η Ολλανδία ήταν επίσης “αρκετά απασχολημένη εδώ και μερικούς μήνες σε διάφορες χώρες” προσπαθώντας να καλύψει το έλλειμμα σε βλήματα πυροβολικού, δήλωσε ο συνταγματάρχης Σάιμον Βόουντα, επικεφαλής της Ομάδας Δράσης της Ολλανδίας για την Ουκρανία. “Η πρώτη παρτίδα θα πρέπει να είναι έτοιμη εντός τεσσάρων μηνών, και αυτός είναι ένας πολύ συντηρητικός υπολογισμός. Το δεύτερο μέρος μπορεί σίγουρα να παραδοθεί το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους“, δήλωσε ο Βόουντα, περιγράφοντας για πρώτη φορά λεπτομερώς το χρονοδιάγραμμα των προμηθειών.
Είπε ότι καταβάλλονται προσπάθειες για την εξασφάλιση πρόσθετων συμβάσεων με την Excalibur Army – η οποία ανήκει στον ιδιόκτητο Τσεχοσλοβακικό Όμιλο (CSG) – για την αγορά βλημάτων των 155 χιλιοστών, τα οποία ταιριάζουν στα πυροβόλα πυροβολικού που παρέχουν οι Ολλανδοί. Ο τσέχικος Όμιλος λειτουργεί ως κατασκευαστής και κέντρο εκκαθάρισης πυρομαχικών – κατασκευάζει συστήματα αεράμυνας και οχήματα, και προμηθεύεται άρματα μάχης, πυροβολικό και βλήματα από όλο τον κόσμο και τα αναβαθμίζει για την Ουκρανία.
Ποιος πληρώνει
Οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες και άλλοι σύμμαχοι πληρώνουν μεγάλο μέρος του υλικού. Η Ουκρανία αγοράζει επίσης στρατιωτικό εξοπλισμό και πυρομαχικά απευθείας από εταίρους. Η Ολλανδία συνεργάζεται με την Τσεχική Δημοκρατία για την εξεύρεση όσο το δυνατόν περισσότερων βλημάτων πυροβολικού των 155 χιλιοστών για την Ουκρανία. Ο Βόουντα επιθυμεί να εγγυηθεί τη σταθερή προμήθεια πυρομαχικών στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ασφαλείας, την οποία ανέπτυξαν λεπτομερώς ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η Ολλανδία και άλλες χώρες θα χρηματοδοτήσουν περίπου 800.000 βλήματα πυροβολικού που προμηθεύονται μέσω της Τσεχικής Δημοκρατίας. Τα μέλη του συνασπισμού που χρηματοδοτούν τις βραχυπρόθεσμες αγορές περιλαμβάνουν τη Βρετανία, τον Καναδά, τη Δανία, την Τσεχική Δημοκρατία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ άλλων, δήλωσε ο Βόουντα στο Reuters. “Συλλογικά έχουμε πράγματι βρει ευκαιρίες σε όλο τον κόσμο να βρούμε πυρομαχικά σε άλλα μέρη, εκτός Ευρώπης“, είπε, αρνούμενος να προσδιορίσει τα μέρη αυτά.
Στα δύο χρόνια από την εισβολή της Ρωσίας, πολλά από τα πυρομαχικά της Ουκρανίας από το εξωτερικό έχουν προέλθει από τα αποθέματα των ΗΠΑ. Η δύση έχει αυξήσει την παραγωγή για να καλύψουν την απροσδόκητη αύξηση της ζήτησης και η Κομισιόν αναμένει ότι η ετήσια παραγωγή οβίδων σε ολόκληρη την ΕΕ θα φθάσει τα 1,4 εκατομμύρια μέχρι το τέλος του 2024. Πριν από ένα χρόνο ήταν περίπου 500.000. Για κάθε οβίδα που εκτοξεύει η Ουκρανία κατά μήκος των γραμμών του μετώπου, η Ρωσία εκτοξεύει πέντε ή έξι, λένε αξιωματούχοι και αμυντικοί αναλυτές.
Αύξηση τιμών
Αυτή η ανισορροπία περιορίζει την ικανότητα της Ουκρανίας να καταστείλει τις ρωσικές επιθέσεις και να παρέχει κάλυψη για τις δικές της μετακινήσεις στρατευμάτων. Η Ρωσία έχει αυξήσει την παραγωγή όπλων και μπορεί να διατηρήσει πολύ υψηλότερο ρυθμό πυρός από την Ουκρανία, αλλά δυτικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι η Μόσχα αντιμετωπίζει επίσης κάποιους περιορισμούς και έχει στραφεί στη Βόρεια Κορέα για να ενισχύσει τις προμήθειες πυρομαχικών της.
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντιμίτρο Κουλέμπα δήλωσε στους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα ότι η Ουκρανία χρειαζόταν 2,5 εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού φέτος, σύμφωνα με τους Financial Times – που υποδηλώνουν καθημερινές ανάγκες 7.000 – αλλά η ΕΕ είχε στείλει μόνο 400.000. Οι προμήθειες πυρομαχικών στην Ουκρανία έχουν να ξεπεράσουν πολιτικά εμπόδια, με το αμερικανικό Κογκρέσο να καθυστερεί ένα πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 60 δισ. δολαρίων και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να διχάζονται σχετικά με τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ για την αγορά πυρομαχικών εκτός του μπλοκ.
Υπάρχουν περίπου 2 εκατομμύρια σφαίρες πυρομαχικών μεγάλου διαμετρήματος διαθέσιμες στην παγκόσμια αγορά, δήλωσε ανώτερος Τσέχος αξιωματούχος. Η ζήτηση από τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει ανεβάσει τις τιμές στα 2.800-3.200 δολάρια ανά σφαίρα από 700-1.200 δολάρια προηγουμένως, δήλωσαν δύο πηγές που γνωρίζουν την αγορά. Οι προμήθειες πυρομαχικών στο Κίεβο πρέπει να αυξηθούν αν πρόκειται να έχει πιθανότητες να αντιστρέψει την πορεία του πολέμου, έγραψαν δύο αναλυτές σε μελέτη για το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Και η Γαλλία στο “παιχνίδι”
“Για τις χώρες που υποστηρίζουν, η πρόκληση είναι να αυξηθεί σημαντικά η παραγωγή πυρομαχικών πυροβολικού και αναχαιτιστών αεράμυνας“, ανέφεραν. “Το Κίεβο χρειάζεται περίπου 75.000-90.000 βλήματα πυροβολικού το μήνα για να διατηρήσει τον πόλεμο αμυντικά, και υπερδιπλάσια ποσότητα – 200.000-250.000 – για μια μεγάλη επίθεση“. Το πού θα προμηθευτούν τα πυρομαχικά συζητείται εντός της ΕΕ. Η Ολλανδία διέθεσε 250 εκατ. ευρώ για την αγορά πυρομαχικών για το Κίεβο, συμπεριλαμβανομένων μη ευρωπαϊκών αποθεμάτων μέσω της τσεχικής αμυντικής βιομηχανίας, και ζήτησε από τους συμμάχους να συμβάλουν στο σχέδιο που υλοποιείται με την τσεχική κυβέρνηση.
Ανώτερος Τσέχος αξιωματούχος δήλωσε ότι οι δωρήτριες χώρες μπορούν να επιλέξουν από έναν κατάλογο προσφορών διαφόρων τύπων προϊόντων και προέλευσης, με αρκετές τσεχικές εταιρείες να λειτουργούν ως “κέντρο εκκαθάρισης“. Με τα ευρωπαϊκά πυρομαχικά να έχουν εξαντληθεί εδώ και δύο χρόνια, ο αξιωματούχος διερωτήθηκε γιατί να υπάρχει δισταγμός για την υπέρβαση των τοπικών αγορών. Η Γαλλία και η Γερμανία εξετάζουν το ενδεχόμενο να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποστήριξε το σχέδιο κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Πράγα και άνοιξε την πόρτα για τη χρήση ευρωπαϊκών κονδυλίων γι’ αυτό, αλλά δεν είπε τι θα συνεισφέρει το Παρίσι σε αυτό.
Η Γαλλία κάλεσε επίσης τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας των συμμάχων της Ουκρανίας και τον Γ.Γ. του ΝΑΤΟ να συμμετάσχουν σε βιντεοκλήση την Πέμπτη με στόχο να δείξουν “ενιαίο μέτωπο” και να καταλήξουν σε συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση της υποστήριξης προς το Κίεβο. Η πρόσκληση ανέφερε ότι η συνάντηση θα εξετάσει τρόπους επιτάχυνσης της παράδοσης της προμήθειας και της παραγωγής πυρομαχικών πυροβολικού.
Κι άλλες ανάγκες
Οι ανάγκες της Ουκρανίας εκτείνονται πέρα από τα πυρομαχικά πυροβολικού. Θέλει να ενισχύσει την αεράμυνά της και χρειάζεται περισσότερο υλικό κατά μήκος των γραμμών του μετώπου για να αντιμετωπίσει τους ανώτερους πόρους της Ρωσίας. Η Νότια Κορέα και η Τουρκία είναι μεταξύ των χωρών που προμηθεύουν την Ουκρανία μέχρι στιγμής. Αργότερα φέτος, αμερικανικά μαχητικά F-16 αναμένεται να παραδοθούν στην Ουκρανία από τη Δανία και την Ολλανδία.
Οι Ολλανδοί είναι επίσης μέρος μιας ομάδας που παρέχει προηγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ικανά να επιτεθούν βαθύτερα στο έδαφος που ελέγχεται από τη Ρωσία. Η Ολλανδία έχει ήδη παραλάβει 100 αντιαεροπορικά όπλα και 45 ανακαινισμένα άρματα T-72 για την Ουκρανία από την Excalibur Army, μεταξύ 105 που χρηματοδοτούνται με τις ΗΠΑ και τη Δανία. Έχει παραγγείλει εννέα σύγχρονα συστήματα πυροβόλων οβιδοβόλων.
Επίσης, η εταιρεία τεχνολογίας ραντάρ ERA, παραδίδει τέσσερα συστήματα επιτήρησης μεγάλου βεληνεκούς, επίσης δωρεά των Ολλανδών. Ο Πάβελ Ντόσκο, διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης της CSG’s Defence Land Systems, δήλωσε ότι προστέθηκαν εκατοντάδες εργαζόμενοι για την αύξηση της παραγωγής στην τοποθεσία Sternberk. “Μαζί με τους Ολλανδούς εταίρους και άλλους εταίρους που έχουμε στο ΝΑΤΟ, είμαστε σε θέση να προμηθεύσουμε τώρα την Ουκρανία με αρκετά υλικά που χρειάζονται απεγνωσμένα για την άμυνά τους“, δήλωσε.
