Η Τουρκία αυξάνει την διπλωματική της κινητικότητα προσηλωμένη σε δυο κυρίως στόχους: τη βελτίωση των σχέσεών της με τους Αμερικανούς και στη συνέχιση της πίεσης προς την Δύση για την απομόνωση του Ισραήλ.
Ύστερα από την σημαντική τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το Σάββατο ο Πρόεδρος Ερντογάν με τον Τζο Μπάϊντεν, διαφαίνεται μια νέα ώθηση στις τουρκοαμερικανές σχέσεις. Ιδιαίτερα λόγω της δήλωσης του Μπάϊντεν προς τον Τούρκο Πρόεδρο ότι βλέπει θετικά το θέμα των F-16 και είναι έτοιμος να παρουσιάσει την έκθεση του στο Κογκρέσο. Παραμένει βέβαια εκκρεμές το πρόβλημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αλλά ο Ερντογάν έχει ρίξει το μπαλάκι στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση και η έγκριση μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή εφόσον υπάρξει πράσινο φως από το Κογκρέσο.
Το απόγευμα της Κυριακής υπήρξε νέα τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και του Αμερικανού ομολόγου του Άντονι Μπλίνκεν. Συζήτησαν τις σχέσεις ΗΠΑ -Τουρκίας, περιφερειακά και παγκόσμια θέματα, την ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, το ζήτημα των F1-6 -και αυτό είναι ενδιαφέρον- τη συνεργασία των δυο χωρών στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας.
Αλλαγή στάσης;
Για το θέμα της Γάζας, η Τουρκία μέσω του Φιντάν φέρεται να είπε ότι η κατάσταση χειροτερεύει και κάλεσε τις ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους στο Ισραήλ για να σταματήσουν τις επιθέσεις. Τόνισε επίσης ότι μετά την καθιέρωση πλήρους εκεχειρίας, το Ισραήλ πρέπει να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να ξεκινήσει μια πολιτική διαδικασία με στόχο μια διαρκή ειρήνη, βασισμένη σε λύση δύο κρατών. Τούρκοι αναλυτές βλέπουν μια πιθανή αλλαγή στην στάση του Ερντογάν εφόσον υπάρξουν συγκεκριμένες ενέργειες εκ μέρους τον Αμερικανών και θεωρούν ότι η βελτίωση των σχέσεων με ΗΠΑ και Δύση μπορεί να αποτελέσει πλέον προτεραιότητα ακόμα και έναντι του πολέμου στη Γάζα.
Μια ενδιαφέρουσα διάσταση αποτελούν οι σχέσεις Άγκυρας και Χαμάς με φόντο τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Όπως γράφει ο έγκυρος Τούρκος αναλυτής Φεχίμ Ταστεκίμ στο γνωστό ιστότοπο Al Monitor, «εξισορροπώντας τα συμφέροντα της Τουρκίας, ο Ερντογάν βαδίζει σε τεντωμένο σκοινί μεταξύ Δύσης και Χαμάς. Παρά την έντονη κριτική του στο Ισραήλ, ο Ερντογάν αναμένεται να πορευτεί προσεκτικά στις σχέσεις με τη Χαμάς, απρόθυμος να προσθέσει περαιτέρω ένταση στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση και να θέσει σε κίνδυνο το εμπόριο με το Ισραήλ».
Παιχνίδια ισορροπίας
Υπάρχει και ένα άλλο ενδιαφέρον θέμα σχετικά με την ειλικρίνεια της στάσης του Ερντογάν υπέρ της Χαμάς και κατά του Ισραήλ. Πολλοί στην Τουρκία έχουν αναρωτηθεί γιατί δεν διακόπηκαν οι εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ μετά τις 7 Οκτωβρίου παρά τη σκληρή ρητορική του Ερντογάν. Και πολλοί επισημαίνουν ότι η θερμή υπεράσπιση της Χαμάς από τον Πρόεδρο Ερντογάν ως «πατριωτικό απελευθερωτικό κίνημα» δεν έχει εμποδίσει την αδιάκοπη ροή τουρκικών αγαθών προς το Ισραήλ, σε σημείο που τα τουρκικά ΜΜΕ να αναφέρουν ότι «η Τουρκία στέλνει προσευχές στην Παλαιστίνη και πλοία στο Ισραήλ».
Με άλλα λόγια, μπορεί τελικά ο Τούρκος Πρόεδρος να επιστρατεύσει την «Realpolitik» του, επιβεβαιώνοντας αυτό που είπε μετά τη νίκη στις εκλογές του περασμένου Μαΐου: «Αν χρειαστεί θα είμαστε και κοντά τη Δύση και κοντά στην Ανατολή». Υπενθυμίζεται, βέβαια, ότι ο Ερντογάν αντίστοιχη στρατηγική όπως τώρα ανάμεσα σε Τουρκία και Ισραήλ έχει ακολουθήσει και στον πόλεμο της Ουκρανίας με τη Ρωσία, όπου έχει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και… δοσοληψίες και με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Ωστόσο, οι πιέσεις της Δύσης έχουν υποχρεώσει την Άγκυρα να… μαζευτεί σε κάποιο βαθμό, όσον αφορά στο εμπόριο (και ειδικά κρίσιμων υλικών και εξαρτημάτων για την πολεμική βιομηχανία) με τη Ρωσία.
με πληροφορίες από την Deutsche Welle
