Την ώρα που το Ισραήλ συνεχίζει τη στρατιωτική του επιχείρηση στο εσωτερικό της Λωρίδας της Γάζας, το Ιράν μοιάζει να κρατά αποστάσεις από τον πόλεμο και να αρνείται να εμπλακεί περισσότερο σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Συγκεκριμένα, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν είπε στον επικεφαλής της Χαμάς σε προσωπική συνάντηση στην Τεχεράνη ότι η χώρα του δεν θα συμμετάσχει στον πόλεμο με το Ισραήλ και κατηγόρησε την τρομοκρατική οργάνωση ότι δεν προειδοποίησε προηγουμένως για τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
“Δεν εμπλεκόμαστε”
Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ είπε στον Ισμαήλ Χανίγια ότι το Ιράν – μακροχρόνιος υποστηρικτής της Χαμάς – θα συνεχίσει να παρέχει στην ομάδα την πολιτική και ηθική υποστήριξή του, αλλά δεν θα παρέμβει άμεσα, σύμφωνα με τρεις Ιρανούς και αξιωματούχους της Χαμάς με γνώση των συζητήσεων που ζήτησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους. Ο ανώτατος ηγέτης πίεσε τον Χανίγια να φιμώσει τις φωνές εκείνες στην παλαιστινιακή ομάδα που καλούσαν δημοσίως το Ιράν και τον ισχυρό λιβανέζικο σύμμαχό του, τη Χεζμπολάχ, να συμμετάσχουν στη μάχη κατά του Ισραήλ με πλήρη ισχύ, δήλωσε στο Reuters αξιωματούχος της Χαμάς.
Η Χεζμπολάχ, επίσης, αιφνιδιάστηκε από την καταστροφική επίθεση της Χαμάς τον περασμένο μήνα που σκότωσε 1.200 Ισραηλινούς. Οι μαχητές της δεν βρίσκονταν καν σε επιφυλακή σε χωριά κοντά στα σύνορα που αποτέλεσαν γραμμές του μετώπου στον πόλεμό της με το Ισραήλ το 2006, και έπρεπε να κληθούν γρήγορα, ανέφεραν τρεις πηγές προσκείμενες στη λιβανέζικη ομάδα.
“Ξυπνήσαμε σε έναν πόλεμο”, δήλωσε ένας διοικητής της Χεζμπολάχ. Η εξελισσόμενη κρίση σηματοδοτεί την πρώτη φορά που ο λεγόμενος “άξονας της αντίστασης” -μια στρατιωτική συμμαχία που οικοδομήθηκε από το Ιράν επί τέσσερις δεκαετίες για να αντιταχθεί στην ισραηλινή και αμερικανική ισχύ στη Μέση Ανατολή- κινητοποιείται ταυτόχρονα σε πολλαπλά μέτωπα.
Η Χεζμπολάχ έχει εμπλακεί στις σφοδρότερες συγκρούσεις με το Ισραήλ εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Οι υποστηριζόμενες από το Ιράν πολιτοφυλακές έχουν βάλει στο στόχαστρο δυνάμεις των ΗΠΑ στο Ιράκ και τη Συρία. Οι Χούτι της Υεμένης έχουν εκτοξεύσει πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον του Ισραήλ.
Δύσκολες επιλογές
Η σύγκρουση δοκιμάζει επίσης τα όρια του περιφερειακού συνασπισμού, τα μέλη του οποίου -που περιλαμβάνουν τη συριακή κυβέρνηση, τη Χεζμπολάχ, τη Χαμάς και άλλες μαχητικές ομάδες από το Ιράκ έως την Υεμένη- έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και εσωτερικές προκλήσεις.
Ο Μόχαναντ Χάγκε Αλί, εμπειρογνώμονας για τη Χεζμπολάχ στη δεξαμενή σκέψης Carnegie Middle East Centre στη Βηρυτό, δήλωσε ότι η επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου άφησε τους εταίρους της αντιμέτωπους με δύσκολες επιλογές στην αντιμετώπιση ενός αντιπάλου με πολύ ανώτερη δύναμη πυρός.
“Όταν ξυπνάς την αρκούδα με μια τέτοια επίθεση, είναι αρκετά δύσκολο για τους συμμάχους σου να σταθούν στην ίδια θέση με σένα”. Η Χαμάς, η κυβερνώσα ομάδα της Γάζας, μάχεται για την επιβίωσή της απέναντι σε ένα εκδικητικό Ισραήλ, το οποίο ορκίζεται να την εξοντώσει και έχει εξαπολύσει επίθεση αντιποίνων στον μικροσκοπικό θύλακα που έχει σκοτώσει περισσότερους από 11.000 Παλαιστίνιους.
Στις 7 Οκτωβρίου, ο Μοχάμεντ Ντέιφ, στρατιωτικός διοικητής της Χαμάς, κάλεσε τους συμμάχους της στον άξονα να συμμετάσχουν στον αγώνα. “Οι αδελφοί μας στην ισλαμική αντίσταση στο Λίβανο, το Ιράν, την Υεμένη, το Ιράκ και τη Συρία, αυτή είναι η μέρα που η αντίστασή σας ενώνεται με το λαό σας στην Παλαιστίνη”, είπε σε ηχητικό μήνυμα.
Απογοήτευση
Ωστόσο, υπόνοιες απογοήτευσης εμφανίστηκαν σε μεταγενέστερες δημόσιες δηλώσεις των ηγετών της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένου του Χαλέντ Μεσάαλ, ο οποίος σε τηλεοπτική συνέντευξη στις 16 Οκτωβρίου ευχαρίστησε τη Χεζμπολάχ για τις μέχρι τώρα ενέργειές της, αλλά είπε ότι “η μάχη απαιτεί περισσότερα”. Από την πλευρά του, το Ιράν δεν θα παρέμβει άμεσα στη σύγκρουση, εκτός εάν το ίδιο δεχθεί επίθεση από το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ, σύμφωνα με αξιωματούχους με άμεση γνώση των σκέψεων της Τεχεράνης.
Αντ’ αυτού, οι κληρικοί ηγέτες του Ιράν σχεδιάζουν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το δίκτυο ένοπλων συμμάχων του άξονά τους, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ, για να εξαπολύουν επιθέσεις με ρουκέτες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον ισραηλινών και αμερικανικών στόχων σε όλη τη Μέση Ανατολή, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Η στρατηγική αυτή είναι μια διαβαθμισμένη προσπάθεια να επιδείξουν αλληλεγγύη προς τη Χαμάς στη Γάζα.
“Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούν να δημιουργήσουν αποτροπή”, δήλωσε ο Ντένις Ρος, πρώην ανώτερος διπλωμάτης των ΗΠΑ. “Ένας τρόπος για να πουν: ‘Κοιτάξτε, όσο δεν μας επιτίθεστε, έτσι θα παραμείνουν τα πράγματα. Αλλά αν μας επιτεθείτε, όλα αλλάζουν'”. Το Ιράν έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι όλα τα μέλη της συμμαχίας λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις ανεξάρτητα.
Η Χεζμπολάχ, η ισχυρότερη ομάδα του άξονα, που διαθέτει 100.000 μαχητές, ανταλλάσσει σχεδόν καθημερινά πυρά με τις ισραηλινές δυνάμεις στα σύνορα Λιβάνου-Ισραήλ από τότε που η Χαμάς ξεκίνησε πόλεμο με το Ισραήλ και περισσότεροι από 70 μαχητές της έχουν σκοτωθεί.
Ο παράγοντας Λίβανος
Ωστόσο, όπως και ο υποστηρικτής της, το Ιράν, η Χεζμπολάχ έχει αποφύγει μια ολοκληρωτική σύγκρουση. Η ομάδα οργανώνει τις επιθέσεις της με τρόπο που έχει κρατήσει τη βία σε μεγάλο βαθμό περιορισμένη σε μια στενή λωρίδα εδάφους στα σύνορα με το Ισραήλ. Μία από τις πηγές είπε ότι η Χαμάς ήθελε η Χεζμπολάχ να χτυπήσει βαθύτερα στο Ισραήλ με το τεράστιο οπλοστάσιό της σε ρουκέτες, αλλά η Χεζμπολάχ πίστευε ότι αυτό θα οδηγούσε το Ισραήλ να καταστρέψει τον Λίβανο χωρίς να σταματήσει την επίθεσή της στη Γάζα.
Η Χεζμπολάχ, η οποία είναι επίσης ένα πολιτικό κίνημα που εμπλέκεται βαθιά στις κυβερνητικές υποθέσεις του Λιβάνου, γνωρίζει ότι ο Λίβανος δεν μπορεί να αντέξει έναν ακόμη πόλεμο με το Ισραήλ, μετά από τέσσερα και πλέον χρόνια οικονομικής κρίσης που έχει οδηγήσει σε αύξηση της φτώχειας και έχει αποδυναμώσει τους κυβερνητικούς θεσμούς της χώρας.
Ο Λίβανος χρειάστηκε χρόνια για να ανοικοδομηθεί από τον πόλεμο του 2006, κατά τη διάρκεια του οποίου οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί σφυροκόπησαν το νότιο τμήμα της χώρας που ελέγχεται από τη Χεζμπολάχ και κατέστρεψαν τμήματα του προπυργίου της στα νότια προάστια της πρωτεύουσας Βηρυτού.
Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Σαγιέντ Χασάν Νασράλα δήλωσε σε ομιλία του στις 3 Νοεμβρίου ότι η Χαμάς κράτησε την επίθεσή της στο Ισραήλ μυστική από τους συμμάχους της και αυτό εξασφάλισε την επιτυχία της και δεν “αναστάτωσε κανέναν” στον άξονα. Οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ στα ισραηλινά σύνορα ήταν πρωτοφανείς και ισοδυναμούσαν με “πραγματική μάχη”, είπε.
