Τουλάχιστον 215 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων για τον COVID-19 που αγοράστηκαν από χώρες της ΕΕ στο αποκορύφωμα της πανδημίας έχουν πεταχθεί με το κόστος για τον φορολογούμενο να εκτιμάται στα 4 δισ. ευρώ, αποκαλύπτει ανάλυση του POLITICO.
Και αυτό είναι σχεδόν σίγουρα υποεκτίμηση, σχολιάζει το μέσο.
Από τότε που εγκρίθηκαν τα πρώτα εμβόλια κατά του κορονοϊού στα τέλη του 2020, οι χώρες της ΕΕ παρέλαβαν συλλογικά 1,5 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων (περισσότερες από τρεις για κάθε άτομο στην Ευρώπη). Πολλά από αυτά βρίσκονται τώρα σε χώρους υγειονομικής ταφής σε όλη την ήπειρο.
Οι υπολογισμοί που βασίζονται στα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι οι χώρες της ΕΕ έχουν απορρίψει κατά μέσο όρο 0,7 δόσεις εμβολίων για κάθε μέλος του πληθυσμού τους. Στην κορυφή της κλίμακας βρίσκεται η Εσθονία, η οποία δέσμευσε περισσότερες από μία δόσεις ανά κάτοικο, ακολουθούμενη στενά από τη Γερμανία, η οποία επίσης πέταξε τον μεγαλύτερο όγκο ακατέργαστων δόσεων.
Εάν αυτό το μέσο ποσοστό αποβλήτων προβλέπεται στην υπόλοιπη ΕΕ, θα ισοδυναμούσε με περισσότερα από 312 εκατομμύρια κατεστραμμένα εμβόλια.
Στα 4 δισ. ευρώ το κόστος
Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας αλλά και της Ελλάδας, δεν έχουν δημοσιοποιήσει στοιχεία αναφορικά με τον αριθμό των εμβολίων που έχουν πεταχτεί. Έτσι, οι υπολογισμοί του POLITICO βασίζονται σε δεδομένα προερχόμενα από 19 ευρωπαϊκές χώρες: 15 παρείχαν στοιχεία στο μέσο ενώ για άλλες τέσσερις έχουν υπάρξει σχετικές αναφορές στα ΜΜΕ.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, παρείχε τα στοιχεία της για τα απόβλητα στην POLITICO τον Ιούνιο. Εκείνη την εποχή είχε άλλες 120 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων αποθηκευμένες. Έκτοτε, οι κατασκευαστές εμβολίων εισήγαγαν νεότερες εκδόσεις που είναι προσαρμοσμένες στις πιο πρόσφατες παραλλαγές του κορονοϊού, καθιστώντας τα παλαιότερα εμβόλια ξεπερασμένα και πιο πιθανό να απορριφθούν.
Με βάσει τις τιμές των εμβολίων που έχουν αναφερθεί στα ΜΜΕ, το POLITICO εκτιμά ότι η αξία των δόσεων που πετάχτηκαν αντιστοιχούν σε περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το μέσο σχολιάζει ότι πολλά από τα εμβόλια που κατέληξαν στα σκουπίδια αγοράστηκαν κατά την κορύφωση της πανδημίας, στις αρχές του 2021. Επρόκειτο για μια περίοδο κατά την οποίαν είχε ξεσπάσει σφοδρός διεθνής ανταγωνισμός για την εξασφάλιση των πολυπόθητων εμβολίων. Οι τεράστιες ποσότητες που παραγγέλθηκαν από ΕΕ, ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο είχαν ως αποτέλεσμα οι χώρες να μείνουν με τεράστιες ποσότητες εμβολίων στα χέρια ακόμα και όταν η πανδημία υποχώρησε, ενώ οι προσπάθειες για δωρεά των περισσευούμενων εμβολίων σε τρίτες χώρες ματαιώθηκαν από τη μείωση της ζήτησης και ζητήματα logistics.
Οι επιπτώσεις είναι κάτι περισσότερο από οικονομικές. Τα ερωτήματα σχετικά με το πώς έγινε η διαπραγμάτευση της μεγάλης σύμβασης της Pfizer με την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ursula von der Leyen από τότε που οι New York Times ανέφερε ότι ο επικεφαλής της ΕΕ είχε ανταλλάξει μηνύματα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer πριν να κλείσει η συμφωνία.
Η σύμβαση έχει ήδη επαναδιαπραγματευτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την πίεση των χωρών της ΕΕ που υποφέρουν από υπερπλασία εμβολίων. Τόσο η Πολωνία όσο και η Ουγγαρία σταμάτησαν να δέχονται εμβόλια και έχουν μηνυθεί από την Pfizer για αθέτηση πληρωμών. Στη Ρουμανία, οι εισαγγελείς θέλουν να άρουν την ασυλία για τον πρώην πρωθυπουργό της και δύο πρώην υπουργούς υγείας, ισχυριζόμενοι ότι οι υπερβολικές αγορές εμβολίων προκάλεσαν ζημιές άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ στο κράτος.
Εν τω μεταξύ δόσεις του εμβολίου θα συνεχίσουν να καταφθάνουν στην Ευρώπη, καθώς το αναθεωρημένο συμβόλαιο της ΕΕ με την Pfizer δεσμεύει τις ευρωπαϊκές χώρες να αγοράζουν εμβόλια τουλάχιστον έως το 2027.
- Με πληροφορίες από Politico
