Οι τιμές καταναλωτή στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκαν τον περασμένο μήνα, ένα σημάδι ότι ο πληθωρισμός παραμένει μια επίμονη πρόκληση για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και για την προεκλογική εκστρατεία επανεκλογής του προέδρου Τζο Μπάιντεν, οι οποίοι υπολογίζουν σε μια σταθερή αποκλιμάκωση των πιέσεων στις τιμές φέτος.
Οι τιμές αυξήθηκαν κατά 0,4% από τον Ιανουάριο έως τον Φεβρουάριο, υψηλότερα από το 0,3% του προηγούμενου μήνα, ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας. Σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν 3,2% τον περασμένο μήνα, ταχύτερα από τον ετήσιο ρυθμό του Ιανουαρίου (3,1%). Εξαιρουμένων των ευμετάβλητων τιμών των τροφίμων και της ενέργειας, οι λεγόμενες “βασικές” τιμές αυξήθηκαν επίσης κατά 0,4% από τον Ιανουάριο έως τον Φεβρουάριο, αντιστοιχώντας στην αύξηση του προηγούμενου μήνα και με ταχύτερο ρυθμό από αυτόν που συνάδει με τον στόχο της Fed για 2%.
Η στάση της Fed
Ο πυρήνας του πληθωρισμού παρακολουθείται ιδιαίτερα στενά, διότι συνήθως παρέχει μια καλύτερη ανάγνωση του πού πιθανώς κατευθύνεται ο πληθωρισμός. Η ακριβότερη βενζίνη ώθησε τον συνολικό πληθωρισμό, με τις τιμές στην αντλία να αυξάνονται κατά 3,8% από τον Ιανουάριο έως τον Φεβρουάριο. Οι τιμές των ειδών παντοπωλείου, ωστόσο, παρέμειναν αμετάβλητες τον περασμένο μήνα και είναι αυξημένες μόλις κατά 1% σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα. Το κόστος των ειδών ένδυσης, των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων και των ενοικίων αυξήθηκε επίσης τον Φεβρουάριο.
Παρά τα αυξημένα στοιχεία του Φεβρουαρίου, οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να μειώνεται έστω και αργά φέτος. Ταυτόχρονα, η άνοδος τον περασμένο μήνα μπορεί να υπογραμμίζει την επιφυλακτική προσέγγιση της Fed όσον αφορά τις μειώσεις των επιτοκίων. Ο συνολικός πληθωρισμός έχει μειωθεί κατακόρυφα από το ανώτατο επίπεδο του 9,1% τον Ιούνιο του 2022, αν και τώρα υποχωρεί πιο αργά από ό,τι την περασμένη άνοιξη και το καλοκαίρι.
Άνοδος και πτώση τιμών
Οι τιμές ορισμένων αγαθών, από ηλεκτρικές συσκευές μέχρι έπιπλα και μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, στην πραγματικότητα πέφτουν, αφού οι μπλοκαρισμένες αλυσίδες εφοδιασμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχαν στείλει τις τιμές στα ύψη. Αντίθετα, οι τιμές για οδοντιατρική περίθαλψη, επισκευές αυτοκινήτων και άλλες υπηρεσίες εξακολουθούν να αυξάνονται ταχύτερα από ό,τι πριν από την πανδημία. Η ασφάλιση αυτοκινήτου έχει εκτοξευθεί υψηλότερα, αντανακλώντας το αυξανόμενο κόστος για επισκευές και αντικατάσταση.
Και αφού αύξησαν κατακόρυφα τις αμοιβές των νοσηλευτών και του λοιπού περιζήτητου προσωπικού, τα νοσοκομεία μετακυλούν το υψηλότερο μισθολογικό κόστος στους ασθενείς με τη μορφή υψηλότερων τιμών. Οι αντιλήψεις των ψηφοφόρων για τον πληθωρισμό είναι βέβαιο ότι θα έχουν κεντρική θέση στις φετινές προεδρικές εκλογές. Παρά την υγιή αγορά εργασίας και το χρηματιστήριο που σημειώνει ρεκόρ, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πολλοί Αμερικανοί κατηγορούν τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για την άνοδο των τιμών καταναλωτή που ξεκίνησε το 2021. Αν και οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν μειωθεί σημαντικά, οι μέσες τιμές παραμένουν περίπου πολύ πάνω από το επίπεδο που βρίσκονταν πριν από τρία χρόνια.
Πυρά Μπάιντεν
Στην ομιλία του για την Κατάσταση της Ένωσης την περασμένη εβδομάδα, ο Μπάιντεν τόνισε τα μέτρα που έχει λάβει για τη μείωση του κόστους, όπως το ανώτατο όριο της τιμής της ινσουλίνης για τους ασθενείς του Medicare. Ο πρόεδρος επέκρινε επίσης πολλές μεγάλες εταιρείες για το γεγονός ότι επιδίδονται σε “αύξηση των τιμών” και τη λεγόμενη “συρρίκνωση“, κατά την οποία μια εταιρεία συρρικνώνει την ποσότητα του προϊόντος μέσα σε μια συσκευασία αντί να αυξήσει την τιμή. “Πάρα πολλές εταιρείες αυξάνουν τις τιμές για να παραγεμίσουν τα κέρδη τους, χρεώνοντας όλο και περισσότερα για όλο και λιγότερα“, δήλωσε ο Μπάιντεν.
Ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ σηματοδότησε στην κατάθεσή του στο Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα ότι η κεντρική τράπεζα πλησιάζει όλο και πιο κοντά στη μείωση των επιτοκίων. Μετά τη συνεδρίασή τους τον Ιανουάριο, οι αξιωματούχοι της Fed δήλωσαν σε ανακοίνωσή τους ότι χρειάζονται “μεγαλύτερη εμπιστοσύνη” ότι ο πληθωρισμός μειώνεται σταθερά προς το επίπεδο-στόχο του 2%. Έκτοτε, αρκετοί από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της Fed δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να μειώνονται. Ένας λόγος, πρότειναν, είναι ότι οι καταναλωτές αντιδρούν όλο και περισσότερο στις υψηλότερες τιμές αναζητώντας φθηνότερες εναλλακτικές λύσεις.
Ισχυρή ανάπτυξη
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η πρώτη μείωση των επιτοκίων της Fed θα γίνει τον Ιούνιο, αν και ο Μάιος είναι επίσης πιθανός. Όταν η Fed μειώνει το επιτόκιο αναφοράς της, με την πάροδο του χρόνου μειώνει το κόστος δανεισμού για στεγαστικά δάνεια, δάνεια αυτοκινήτου, πιστωτικές κάρτες και επιχειρηματικά δάνεια. Ένας παράγοντας που θα μπορούσε να διατηρήσει τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα είναι η ακόμη υγιής οικονομία. Αν και οι περισσότεροι οικονομολόγοι ανέμεναν ύφεση πέρυσι, οι προσλήψεις και η ανάπτυξη ήταν ισχυρές και παραμένουν ισχυρές.
Η οικονομία επεκτάθηκε κατά 2,5% πέρυσι και θα μπορούσε να αναπτυχθεί με τον ίδιο περίπου ρυθμό τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με το υποκατάστημα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα. Την περασμένη εβδομάδα, το Υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε ότι οι εργοδότες προσέθεσαν ισχυρές 275.000 θέσεις εργασίας τον Φεβρουάριο, την τελευταία σε ένα σερί σταθερών αυξήσεων στις προσλήψεις, και το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε κάτω από το 4% για 25ο συνεχόμενο μήνα. Αυτό είναι το μεγαλύτερο τέτοιο σερί από τη δεκαετία του 1960.
Παρόλα αυτά, το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε από 3,7% σε 3,9% και η αύξηση των μισθών επιβραδύνθηκε. Και οι δύο τάσεις θα μπορούσαν να κάνουν τη Fed να αισθάνεται πιο σίγουρη ότι η οικονομία περνά από φάση “υπερθέρμανσης” σε φάση “ψύξης”, γεγονός που θα μπορούσε να συμβάλει στη συγκράτηση της πτώσης του πληθωρισμού και να οδηγήσει την κεντρική τράπεζα να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια.
