Ανάλυση του Reuters
Ψηλά πάνω από μια σιδηροδρομική γέφυρα που εκτείνεται σε όλο το μήκος ενός αφρισμένου ποταμού ακριβώς έξω από τον Αρκτικό Κύκλο, οι Φινλανδοί εργάτες κατασκευάζουν ένα έργο που θα βοηθήσει την ακτογραμμή του ΝΑΤΟ στον Ατλαντικό από την πλευρά της Νορβηγίας στα νέα σύνορά της με τη Ρωσία.
Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022, η ηλεκτροδότηση ύψους 37 εκατομμυρίων ευρώ (41 εκατομμύρια δολάρια) αυτής της μικρής σιδηροδρομικής γραμμής – της μοναδικής σιδηροδρομικής σύνδεσης μεταξύ Σουηδίας και Φινλανδίας – απλώς υποσχόταν στους ντόπιους την ευκαιρία να προλάβουν να δουν τα ζωηρά φώτα της Στοκχόλμης παίρνοντας το νυχτερινό τρένο από τη Φινλανδία.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αυτό άλλαξε. Τώρα η Φινλανδία είναι μέρος του ΝΑΤΟ και η Σουηδία ελπίζει να ενταχθεί σύντομα. Καθώς η συμμαχία αναδιαμορφώνει τη στρατηγική της ως απάντηση στην επιθετικότητα της Ρωσίας, η πρόσβαση σε αυτά τα νέα εδάφη και την υποδομή τους δίνει τη δυνατότητα στους συμμάχους να παρακολουθούν στενότερα και να συγκρατούν τη Μόσχα καθώς και μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να αντιμετωπίσουν ολόκληρη τη βορειοδυτική Ευρώπη ως ένα μπλοκ, όπως δήλωσαν στο Reuters σχεδόν 20 διπλωμάτες και στρατιωτικοί και ειδικοί σε θέματα ασφάλειας.
Πως θα αντιμετωπιστεί ο Ρωσικός στόλος
Οι βελτιώσεις των φινλανδικών σιδηροδρόμων γύρω από το Tornio στα σουηδικά σύνορα είναι ένα παράδειγμα. Αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο έτος και θα διευκολύνει τους συμμάχους να στείλουν ενισχύσεις κι εξοπλισμό από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού στο Kemijarvi, μία ώρα οδικώς από τα ρωσικά σύνορα και επτά ώρες από τον πυρηνικό προμαχώνα της Ρωσίας και τις στρατιωτικές βάσεις κοντά στο Μούρμανσκ στη χερσόνησο Κόλα.
- Μεταξύ των δυνάμεων που εδρεύουν εκεί, ο Βόρειος Στόλος της Ρωσίας περιλαμβάνει 27 υποβρύχια, περισσότερα από 40 πολεμικά πλοία, περίπου 80 μαχητικά αεροπλάνα και αποθέματα πυρηνικών κεφαλών και πυραύλων, σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν από το Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων (FIIA).
Σε μια στρατιωτική σύγκρουση με το ΝΑΤΟ, το κύριο καθήκον του Ρωσικού Στόλου θα ήταν να εξασφαλίσει τον έλεγχο της Θάλασσας Μπάρεντς και να σταματήσει τα πλοία που φέρνουν ενισχύσεις από τη Βόρεια Αμερική στην Ευρώπη μέσω των υδάτων μεταξύ Γροιλανδίας, Ισλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό είναι κάτι που τλωρα η ΝΑΤΟική Φινλανδία μπορεί να βοηθήσει την Ατλαντική Συμμαχία να το αντιμετωπίσει. Όπως είπε στο Reuters ο απόστρατος στρατηγός των ΗΠΑ Γκόρντον Μπ. Ντέιβις Τζούνιορ το ζήτημα είναι απλά να περιοριστούν αυτού του είδους οι κινήσεις που προέρχονται από τον Βορρά.
Η Φινλανδία εξοπλίζεται
Εκτός από το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ θα έχει άμεση πρόσβαση στην επικράτεια της Φινλανδίας, το Ελσίνκι αγοράζει κατάλληλο στρατιωτικό εξοπλισμό, ιδιαίτερα, μαχητικά αεροσκάφη, για να προσθέσει ισχύ στη βορειοανατολική άμυνα και σε μια σύγκρουση να θέσει τη Ρωσία σε κίνδυνο, ανέφερε ο στρατηγός των ΗΠΑ.
Η συνεισφορά της Σουηδίας, έως το 2028, θα περιλαμβάνει μια νέα γενιά υποβρυχίων στη Βαλτική Θάλασσα που ο Fredrik Linden, Διοικητής του Πρώτου Στόλου Υποβρυχίων της Σουηδίας, λέει ότι θα κάνει μεγάλη διαφορά στην προστασία των ευάλωτων υποδομών του βυθού και στη διατήρηση της πρόσβασης – όπως ήταν η καταστροφή των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream τον Σεπτέμβριο του 2022. Όπως ανέφερε ο Λίντεν στο Reuters με πέντε υποβρύχια μπορεί να σταματήσει η πρόσβαση στη Βαλτική Θάλασσα και θα καλυφθούν όλα τα σημεία αυτά που είναι σημαντικά με τους αισθητήρες και τα όπλα που διαθέτουν.
Οι αναλυτές λένε ότι η αλλαγή δεν πρέπει να γίνει πριν την ώρα της. Η Ρωσία αναπτύσσει ενεργά τις στρατιωτικές και υβριδικές της ικανότητες στην Αρκτική ενάντια στη Δύση, εν μέρει υπό την κάλυψη της διεθνούς περιβαλλοντικής και οικονομικής συνεργασίας, δήλωσε στο Reuters ο αναπληρωτής διευθυντής της FIIA, Samu Paukkunen. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν έκανε κανένα σχόλιο.
Το ινστιτούτο του Paukkunen εκτιμά ότι οι δυτικές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται στρατιωτικά περίπου 10 χρόνια πίσω από τη Ρωσία στην Αρκτική. Ακόμη και με τις απώλειες που υπέστη η Ρωσία στην Ουκρανία, το ναυτικό του Βόρειου Στόλου και τα στρατηγικά βομβαρδιστικά παραμένουν ανέπαφα, είπε ο Paukkunen. Η Δανία, μέλος του ΝΑΤΟ, απέσυρε σταδιακά τον υποβρύχιο στόλο της το 2004, ως μία κίνηση να μειωθούν τα στρατιωτικά αποθέματα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, και δεν έχει αποφασίσει ακόμη για μελλοντικές επενδύσεις. Η Νορβηγία παραγγέλνει επίσης τέσσερα νέα υποβρύχια, με την παράδοση του πρώτου να αναμένεται το 2029. Ο Sebastian Bruns, ανώτερος ερευνητής σε θέματα θαλάσσιας ασφαλείας στο Ινστιτούτο Πολιτικής Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Κιέλου δήλωσε πρέπει να βιαστούν και να καλύψουν ό,τι δεν είχαν καταφέρει τα τελευταία 25 χρόνια.
Νέος χάρτης ασφαλείας στην Ευρώπη
Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν πώς η διευρυμένη συμμαχία του ΝΑΤΟ θα αναδιαμορφώσει τον χάρτη ασφάλειας της Ευρώπης. Η περιοχή από τη Βαλτική στο νότο έως τον μακρινό βορρά μπορεί να γίνει μία αποκλειστική περιοχή όπου θα δραστηριοποιείται το ΝΑΤΟ. «Για το ΝΑΤΟ είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει τώρα ολόκληρο το βόρειο τμήμα, για να το αντιμετωπίσουμε ως ένα ενιαίο κομμάτι», είπε στο Reuters ο αντισυνταγματάρχης Μάικλ Μάους από τη Συμμαχική Διοίκηση Μετασχηματισμού του ΝΑΤΟ. Προέδρευσε της ομάδας εργασίας που οδήγησε τη στρατιωτική ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. “Με τα υφιστάμενα μέλη του ΝΑΤΟ τη Νορβηγία και τη Δανία, τώρα έχουμε ένα ολόκληρο μπλοκ. Και όταν σκεφτόμαστε πιθανά αμυντικά σχέδια, είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός, να το θεωρήσουμε ως μία ενιαία περιοχή τώρα», τόνισε χαρακτηριστικά.
Αυτό έγινε σαφές τον Μάιο, όταν η Φινλανδία φιλοξένησε την πρώτη της στρατιωτική άσκηση στην Αρκτική ως μέλος του ΝΑΤΟ σε ένα από τα μεγαλύτερα πεδία εκπαίδευσης πυροβολικού της Ευρώπης, 25 χιλιόμετρα πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο. Η κοντινή πόλη Ροβανιέμι, γνωστή στους τουρίστες ως το σπίτι του Άγιου Βασίλη, είναι επίσης η βάση της αρκτικής αεροπορίας της Φινλανδίας και θα χρησιμεύσει ως στρατιωτικός κόμβος για την περιοχή σε περίπτωση σύγκρουσης.
Η Φινλανδία επένδυσε σταδιακά περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ για να ανανεώσει τη βάση και να μπορέσει να φιλοξενήσει έναν νέο στόλο 64 μαχητικών αεροσκαφών F-35, που αναμένεται να φτάσουν έως το 2026. Για τις ασκήσεις του Μαΐου, σχεδόν 1.000 συμμαχικές δυνάμεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία γέμισαν τους μεγάλους αυτοκινητόδρομους καθώς ενώθηκαν με περίπου 6.500 Φινλανδούς στρατιώτες και 1.000 οχήματα.
Ο λοχαγός Kurt Rossi, Αξιωματικός Πυροβολικού Πεδίου του Στρατού των ΗΠΑ, ηγήθηκε μιας πυροβολαρχίας που μετέφερε έναν εκτοξευτή πολλαπλών πυραύλων M270. Αρχικά στάλθηκε από τη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας και στη συνέχεια μεταφέρθηκε οδικώς σχεδόν 900 χιλιόμετρα βόρεια. Όπως πρόσθεσε ο Rossi ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν βρεθεί τόσο κοντά στη Ρωσία κάνοντας στρατιωτικές ασκήσεις στη Φινλανδία. Εάν υπήρχε σύγκρουση με τη Ρωσία στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας –όπου η Ρωσία έχει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Αγία Πετρούπολη και το Καλίνινγκραντ– αυτή η αμυντική ναυτιλιακή λωρίδα θα ήταν ευάλωτη.
Η Φινλανδία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις θαλάσσιες μεταφορές για τις προμήθειές της – τα τελωνειακά στοιχεία δείχνουν ότι σχεδόν το 96% του διεθνούς εμπορίου της μεταφέρεται από τη Βαλτική. Η σιδηροδρομική σύνδεση Ανατολής-Δύσης στον Ευρωπαϊκό βορρά θα δώσει μια εναλλακτική λύση, η οποία θα μπορούσε να αποδειχθεί κρίσιμη. «Πιστεύω ότι οι Ρώσοι μπορούν πολύ εύκολα να ανακόψουν τη θαλάσσια μεταφορά φορτίων, οπότε βασικά αυτή η βόρεια διαδρομή είναι η μόνη δυνατή εναλλακτική διαδρομή», δήλωσε ο Tuomo Lamberg, διευθυντής διασυνοριακών επιχειρήσεων στη Sweco, τη σουηδική εταιρεία που σχεδιάζει την ηλεκτροκίνηση.
Ο ρόλος των γερμανικών υποβρυχίων Type 212
Αλλά και αυτός ο κίνδυνος ακόμα μπορεί να υποχωρήσει όταν η Σουηδία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Κάτω από την ίσαλο γραμμή της Βαλτικής Θάλασσας, ο διοικητής του υποβρυχίου Linden δείχνει σε έναν ρεπόρτερ το Gotlands, ένα από τα τέσσερα υποβρύχια που βρίσκονται επί του παρόντος στον στόλο της Σουηδίας και που θα προστεθούν με το καλό στο ΝΑΤΟ, ανεβάζοντας το σύνολό τους σε 12 έως το 2028.
Το ινστιτούτο του Κιέλου αναμένει από τη Ρωσία να προσθέσει ένα έως τρία υποβρύχια τα επόμενα χρόνια, για να αυξήσει το σύνολο των υποβρυχίων της στη Βαλτική στα τέσσερα, μαζί με τον στόλο της που αποτελείται από περίπου έξι σύγχρονα πολεμικά πλοία. Οι δυνατότητές του στο Καλίνινγκραντ περιλαμβάνουν επίσης βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς. Αυτό μπορεί να είναι το πιο μοναχικό μέρος στον κόσμο. Σε μια τυπική θαλάσσια αποστολή, η οποία διαρκεί δύο με τρεις εβδομάδες, δεν υπάρχει επικοινωνία με το αρχηγείο.
Τα Gotlands, όπως τα σύγχρονα γερμανικά υποβρύχια Type 212, θα είναι από τα πιο προηγμένα μη πυρηνικά υποβρύχια του ΝΑΤΟ και μπορούν να μείνουν εκτός λιμένα για πολύ περισσότερο από τα περισσότερα άλλα συμβατικά μοντέλα, δήλωσε χαρακτηριστικά ο ερευνητής Bruns. Οι κινητήρες που χρησιμοποιούν είναι εξαιρετικά αθόρυβοι και πολύ ευέλικτοι. Σ’έναν υποβρύχιο πόλεμο το πρωταρχικό ερώτημα είναι πού βρίσκεται ο αντίπαλος. Ένα απρόσεκτο μέλος του πληρώματος που ρίχνει ένα κλειδί ή χτυπά μια πόρτα του ντουλαπιού μπορεί να οδηγήσει σε ανίχνευση του υποβρυχίου.
Το Gotland εδρεύει στο Karlskrona, περίπου 350 χλμ. κατά μήκος της Βαλτικής από το Καλίνινγκραντ. Με μέσο όρο 1.500 πλοία την ημέρα που διακινούνται στη Βαλτική, σύμφωνα με την Επιτροπή για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες θαλάσσιες οδούς στον κόσμο – και υπάρχει πραγματικά μόνο μία διέξοδος, η Θάλασσα Kattegatt μεταξύ Δανίας και Σουηδίας. Η ρηχή και πολυσύχναστη θαλάσσια οδός είναι προσβάσιμη μόνο μέσω τριών στενών που δεν μπορούν να περάσουν τα υποβρύχια χωρίς να εντοπιστούν.
Εάν κλείσει κάποιο από τα στενά, η θαλάσσια εμπορευματική κυκλοφορία προς τη Σουηδία και τη Φινλανδία θα επηρέαζε σκληρά και τα υπόλοιπα κράτη της Βαλτικής, τα οποία θα αποκόπτονταν εντελώς. Αλλά με τη Σουηδία στη συμμαχία, αυτό γίνεται πιο εύκολο να αποτραπεί, επειδή τα σουηδικά υποβρύχια θα ενισχύσουν τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
ΠΗΓΗ: Reuters
