Τα αποτελέσματα της δεύτερης κατά σειρά μεγάλης πανελλαδικής δημοσκόπησης «Πώς βλέπουν οι Έλληνες την Επανάσταση του 1821;» παρουσίασε σήμερα το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών – Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ) σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου.
Η δημοσκόπηση επιχειρεί να εντοπίσει και να καταγράψει την πρόσληψη της Επανάστασης του 1821 στη σημερινή ελληνική κοινωνία συνολικά, αλλά και στις επιμέρους ομάδες που τη συγκροτούν.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Πρόεδρος του ΚΕΦίΜ, Αλέξανδρος Σκούρας δηλώνοντας για τη φετινή μελέτη: «Από τα πορίσματα της έρευνας, αυτό που στο ΚΕΦίΜ μας χαροποιεί και μας ενθαρρύνει περισσότερο είναι πως οι Ελληνίδες και οι Έλληνες συμφωνούν στον εθνικό και θρησκευτικό χαρακτήρα της Επανάστασης αλλά ολοένα και περισσότερο τη συνδέουν με τις φιλελεύθερες και δημοκρατικές ιδέες που την ενέπνευσαν», δήλωσε κατά την παρουσίαση ο πρόεδρος του ΚΕΦίΜ Αλέξανδρος Σκούρας.
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας
Κύρια ευρήματα της έρευνα είναι τα εξής:
- Η Επανάσταση του 1821 αποτελεί κοινό τόπο αναφοράς που ενώνει όλους του Έλληνες. Ανεξαρτήτως δημογραφικών χαρακτηριστικών (φύλου, ηλικίας), μορφωτικού επιπέδου, ιδεολογικής τοποθέτησης, πολιτικής ταυτότητας, οι Έλληνες έχουν ενιαία εικόνα για τον χαρακτήρα της Επανάστασης, την οποία θεωρούν κυρίως εθνική, με υψηλά ποσοστά να αναγνωρίζουν τα θρησκευτικά, φιλελεύθερα, και κοινωνικά της χαρακτηριστικά.
Οι κυρίαρχες προσωπικότητες του 1821
Οι 3 κυρίαρχες προσωπικότητες της Επανάστασης εξακολουθούν να είναι:
- ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (89,6%),
- ο Γεώργιος Καραϊσκάκης (59,7%),
- η Μπουμπουλίνα (29,7%).
Ως σημαντικότερα γεγονότα της επαναστατικής περιόδου αναδεικνύονται:
- η μάχη στα Δερβενάκια το 1822 (15,8%)
- η πολιορκία και η άλωση της Τριπολιτσάς (11,9%)
- η ναυμαχία του Ναυαρίνου (11,1%)
- η Έξοδος του Μεσολογγίου (10,2%).
Ο ρόλος των ξένων δυνάμεων
Σε ό,τι αφορά τον ρόλο των ξένων δυνάμεων στην Επανάσταση, 4 στους 10 Έλληνες θεωρούν ότι η Ρωσία ήταν η χώρα που είχε τη θετικότερη συμβολή στο ελληνικό ζήτημα, ενώ διχασμένη είναι η κοινή γνώμη σχετικά με τον ρόλο που έπαιξαν τα δύο δάνεια από τη Μεγάλη Βρετανία στην έκβαση της Επανάστασης.
Φιλική Εταιρεία (93,8%), Φιλέλληνες (88,7%) και νησιώτες πλοιοκτήτες (85,5%) εμφανίζονται στις απαντήσεις ως οι 3 κοινωνικές ομάδες που έπαιξαν θετικό ρόλο στην έκβαση της Επανάστασης.
Η ιστορία και οι θρύλοι
Με βάση την έρευνα 7 στους 10 Έλληνες συνεχίζουν να θεωρούν ότι το «κρυφό σχολειό» αποτελεί ιστορικό γεγονός. Διχασμένη παραμένει η κοινή γνώμη για το αν η Επανάσταση ξεκίνησε την 25η Μαρτίου στην Αγία Λαύρα. To 47% γνωρίζει για τη σφαγή άμαχων Τούρκων και Εβραίων από τους Έλληνες μετά την άλωση της Τριπολιτσάς.
Λιγότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες δηλώνουν ότι γνωρίζουν καλά την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, όμως μόλις 1 στους 10 συμφωνεί ότι τη γνωρίζουν εξίσου καλά οι συμπολίτες του.
Μοιρασμένοι είναι οι Έλληνες στο ερώτημα αν τα 200 χρόνια που ακολούθησαν το 1821 δικαίωσαν τις προσδοκίες των Επαναστατών, οι περισσότεροι όμως τοποθετούνται θετικά.
Οι σημαντικότερες επιτυχίες της χώρας
Ως σημαντικότερες επιτυχίες της χώρας μας αυτά τα 200 χρόνια αναγνωρίζονται ο ευρωπαϊκός της προσανατολισμός (11,6%), η εποποιία του Ελληνοϊταλικού πολέμου 1940-41 (10,4%) και η εμπέδωση των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας (8,2%).
Επίσης, 3 στους 4 Έλληνες συμφωνούν ότι η Επανάσταση είχε, τουλάχιστον εν μέρει, φιλελεύθερο χαρακτήρα ενώ σημειώνεται αύξηση των θετικών απόψεων για τους φιλελεύθερους διανοούμενους και πολιτικούς, όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, και ο Αναστάσιος Πολυζωίδης.
Οι περισσότεροι τέλος συμφωνούν ότι οι Εθνοσυνελεύσεις και τα Συντάγματα είχαν κυρίως φιλελεύθερα και δημοκρατικά χαρακτηριστικά.
Την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας μπορείτε να βρείτε εδώ, με συγγραφείς τον επικεφαλής του προγράμματος Αριστείδη Χατζή, τον Ομότιμο Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ Νίκο Αλιβιζάτο, τον Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχο της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Στάθη Καλύβα, την Πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου, Καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Χριστίνα Κουλούρη, και την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Κέντρου Ελληνικής & Διεθνούς Ιστορίας (ΚΕΔΙΣ) στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Κωνσταντίνα Μπότσιου.
