Και ξαφνικά, η Τουρκία βάζει στο τραπέζι την Χάγη: Κατά τις πληροφορίες που φθάνουν τα τελευταία 24ωρα από την Αγκυρα – κι όπως μετέδωσανε οι ανταποκριτέςς της DW και της Καθημερινής στην Τουρκία – τουρκικές πηγές αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο «να οδηγηθεί το θέμα των θαλασσίων ζωνών» με την Ελλάδα σε διεθνές δικαστήριο.
Κοινώς, ο Ταγίπ Ερντογάν, φέρεται έτοιμος για ένα ακόμη βήμα στην μεγάλη στροφή προς την Δύση και την διεθνή νομιμότητα κι ετοιμάζεται να παίξει το «χαρτί» της προσφυγής στην Χάγη. Και, στο πλαίσιο της ίδιας στροφής, η Αγκυρα στέλνει ένα ακόμη μήνυμα αποκλιμάκωσης – μόλις προχθές ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ διαμήνυσε πως η Τουρκία θα σταματήσει να προσεγγίζει για έρευνες περιοχές που πλήττουν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Η Μέρκελ και ο ρόλος της Ουάσιγκτον
Διπλωματικές πηγές συνδέουν τα μηνύματα και τις πληροφορίες αυτές με τρεις παράπλευρες εξελίξεις:
- Την επιστροφή της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας στην ατζέντα Ερντογάν – ήτοι, την επαναφορά του αιτήματος της Αγκυρας για ένταξη στην ΕΕ
- Τις κρίσιμες εξελίξεις που εκκρεμούν στο Κυπριακό, εν όψει και θεαματικής επίσκεψης που σχεδιάζει στα κατεχόμενα ο τούρκος πρόεδρος στις 20 Ιουλίου, στην επέτειο του Αττίλα.
- Την σημερινή επίσκεψη Μέρκελ στην Ουάσιγκτον και την συνάντησή της με τον αμερικανικό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, την ώρα που η Τουρκία επιχειρεί, πάση δυνάμει, την προσέγγιση με τον Λευκό Οίκο. Εδώ, δε, οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν ότι η – απερχόμενη το φθινόπωρο – Ανγκελα Μέρκελ είναι και ο μεγαλύτερος υποστηρικτής του Ερντογάν στην Ευρώπη και τη Δύση.
Τούτων δοθέντων, όσοι γνωρίζουν πως συνηθίζει να κινείται ο Ταγίπ Ερντογάν θεωρούν πως η προσφυγή στην Χάγη μπορεί να είναι το επόμενο χαρτί που θα ρίξει στο τραπέζι ο τούρκος πρόεδρος στην μετωπική «επίθεση φιλίας» προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ:
- Μια τουρκική πρόταση για προσφυγή στην Χάγη δίνει «διαβατήριο» διεθνούς νομιμότητας στην Αγκυρα, ανταποκρίνεται στο πάγιο ελληνικό αίτημα για επίλυση των διαφορών – επισήμως της «μίας και μοναδικής διαφορά» – με βάση το διεθνές δίκαιο, και εντάσσεται στην πάγια και δεδηλωμένη επιδίωξη των ΗΠΑ για προσέγγιση των δύο νατοϊκών συμμάχων στην ανατολική Μεσόγειο.
Με ποιους όρους μπορεί να πάει η Ελλάδα στην Χάγη
Σ’ αυτό το πλαίσιο το πρώτο και καταλυτικό ερώτημα που προκύπτει είναι επί ποιων, ή επί ποιας διαφοράς μπορεί να συζητηθεί με την Τουρκία μια προσφυγή στην Χάγη – προσφυγή, η οποία προϋποθέτει συνυποσχετικό μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας με «κλειστή ατζέντα».
Η τουρκική πλευρά εδώ στέλνει μήνυμα και, κατά τις διαρροές των τελευταίων 24ώρων, μιλά για «θαλάσσιες ζώνες», διαπιστώνοντας μάλιστα «μικρή μετατόπιση στις θέσεις της Ελλάδας».
Για «θαλάσσιες ζώνες» έχει μιλήσει αρκετές φορές τον τελευταίο χρόνο και ο έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Όμως, οι ίδιες διπλωματικές πηγές σημειώνουν πως πάγια θέση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι πως στην Χάγη μπορεί να παραπεμφθεί «η μία και μοναδική διαφορά της υφαλοκρηπίδας» και, κατ’ επέκταση της ΑΟΖ.
Νίκος Δένδιας: Εμείς δεν θα είμαστε εκεί…
Και παραπέμπουν επίσης στην πρόσφατη, την περασμένη εβδομάδα συνέντευξη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στο nerwsbomb.gr και την Ολγα Τρέμη:
«Η Χάγη είναι ένας πολύ μακρινός τόπος», είχε πει εκεί ο Νίκος Δένδιας. «Για να φτάσουμε στη Χάγη θα πρέπει πρώτα να έχουμε συμφωνήσει μεταξύ μας τι θα κριθεί στη Χάγη. Και η ελληνική πάγια θέση, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, ανεξαρτήτως Υπουργών, είναι ότι εμείς αυτό το οποίο μπορούμε να συζητήσουμε είναι η υφαλοκρηπίδα και η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, η θαλάσσια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Αυτά μπορούμε να συζητήσουμε εμείς. Αν η Τουρκία θέλει κάτι άλλο, δεν θα είμαστε εμείς εκεί να συζητήσουμε».
Τα χωρικά ύδατα και οι «μη ευχάριστες λύσεις»
Το δεύτερο κρίσιμο ερώτημα είναι πως μια προσφυγή για τις θαλάσσιες ζώνες, ή την θαλάσσια ζώνη, δεν θα συμπαρασύρει και το εύρος των χωρικών υδάτων – ήτοι, τα 12 μίλια. Κι εάν αυτό συμβεί, τότε μπορεί να τεθούν στο τραπέζι κι εκείνες που είχε περιγράψει ως «μη ευχάριστες λύσεις» ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης στο γνωστό άρθρο του στην Καθημερινή.
Πρόκειται προφανώς για εξαιρετικά δύσκολη συζήτηση, με εξίσου δύσκολες ισορροπίες για την Ελλάδα, που μόλις τώρα ξεκινά σε επίπεδο αναγνωριστικών βολών.
Κι εάν το περσινό καλοκαίρι ήταν επιχειρησιακά θερμό στο Αιγαίο, το φετινό καλοκαίρι διαγράφεται διπλωματικά θερμό στο παρασκήνιο του άξονα Αγκυρας-Αθήνας-Ουάσιγκτον-Βερολίνου.
