Τόσο η ρωσική κυβέρνηση, όσο και δυτικοί αναλυτές, έχουν εκφράσει στο παρελθόν την εκτίμηση ότι, παρά τις εκτεταμένες και σκληρές κυρώσει που επέβαλε η Δύση στη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία, η οικονομία της χώρας έχει δείξει αναπάντεχη ανθεκτικότητα και έχει αμβλύνει δραματικά τις συνέπειες των κυρώσεων. Όμως, είναι έτσι τα πράγματα;
Όχι ακριβώς. Γιατί μπορεί το Κρεμλίνο να παρουσιάζει μια ρόδινη εικόνα για την οικονομία της χώρας, ακόμη και εν μέσω των δυτικών κυρώσεων, αλλά “η πραγματική κατάσταση είναι κακή”, δήλωσε στο Reuters ο Ιγκόρ Λίπσιτς, διακεκριμένος Ρώσος οικονομολόγος. Οι επίσημες ευνοϊκές δηλώσεις για τη ρωσική οικονομία δεν αποτελούν καλό μέτρο για το πώς τα πάει η ρωσική οικονομία, επειδή οι αρχές προσπαθούν απλώς να κάνουν ευτυχισμένο το Κρεμλίνο, πρόσθεσε ο Λίπσιτς.
Ανάπτυξη, αλλά όχι ευημερία
Τα σχόλια του οικονομολόγου ρίχνουν φως στη φαινομενικά ανθεκτική οικονομία της Ρωσίας σε καιρό πολέμου, η οποία ανθεί χάρη στις τεράστιες στρατιωτικές και κρατικές δαπάνες. Το φαινόμενο προκαλεί αμηχανία σε πολλούς οικονομολόγους, οι οποίοι ανέμεναν να καταρρεύσει μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Το ΑΕΠ της Ρωσίας αυξήθηκε κατά 5,5% το τρίτο τρίμηνο σε σχέση με πέρυσι – αντιστρέφοντας τη μείωση κατά 3,5% την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις.
Αλλά η ανάπτυξη δεν μεταφράζεται σε ευημερία για πολλούς Ρώσους στην περιοχή. “Ένα μεγάλο μέρος του ρωσικού πληθυσμού έχει πολύ χαμηλούς μισθούς“, δήλωσε ο Λίπσιτς. Δεν βοηθάει το γεγονός ότι η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αύξησε το βασικό της επιτόκιο στο 15% για να στηρίξει το αδύναμο ρούβλι που έχει υποχωρήσει κατά 16% έναντι του δολαρίου φέτος – πράγμα που σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι συσσωρεύουν υψηλότερο χρέος. Επίσης, ο πληθωρισμός στη Ρωσία έφτασε το 11,9% πέρυσι και προβλέπεται να φτάσει το 7,0% έως 7,5% φέτος.
Στασιμότητα και φτώχεια
Περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι στη Ρωσία -το 14% του πληθυσμού- βρίσκονται στα όρια της φτώχειας ή και κάτω από αυτά, δήλωσε ο Λίπσιτς. Οι επίσημες στατιστικές δείχνουν ότι 15,7 εκατομμύρια άνθρωποι στη Ρωσία ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας των 14.184 ρουβλίων, ή 162 δολάρια το μήνα, το β’ τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Ο Λίπσιτς δήλωσε ότι αναμένει οικονομική στασιμότητα -τουλάχιστον- και σοβαρή ύφεση μετά τις προεδρικές εκλογές της χώρας τον Μάρτιο, τις οποίες ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναμένεται να κερδίσει.
Ο Λίπσιτς, ο οποίος ζει και εργάζεται εκτός Ρωσίας, ήταν καθηγητής στο διάσημο Πανεπιστήμιο HSE της Μόσχας. Εγκατέλειψε το ίδρυμα την 1η Σεπτεμβρίου, αφού η διοίκηση της σχολής ακύρωσε μονομερώς τη σύμβαση εξ αποστάσεως εργασίας του, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος στο Telegram. Ο οικονομολόγος είναι γνωστός για τη συγγραφή του εγχειριδίου οικονομικών της Ρωσίας που χρησιμοποιούσαν οι μαθητές γυμνασίου για δύο δεκαετίες. Το υπουργείο Παιδείας της Ρωσίας το απέσυρε το 2019, αφού οι εμπειρογνώμονες του αποφάσισαν ότι ορισμένα από τα περιεχόμενά του δεν ήταν αρκετά πατριωτικά.
