Ενα σκληρό διπλωματικό πόκερ με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με την Αθήνα να επιδιώκει την ενίσχυση του συμμαχικού της μετώπου αλλά και την εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία, η οποία, ωστόσο, συνεχίζει την τακτική “μια στο καρφί και στο μια το πέταλο”.
Σε “κλειδί” των εξελίξεων το επόμενο διάστημα θεωρείται η άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Μαρτίου, με τον 62ο γύρο των διερευνητικών να παραμένει ασαφές αν θα γίνει τελικά λίγο νωρίτερα.
Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι η Άγκυρα εμφανίζεται μεν σχετικά πρόθυμη για εξομάλυνση των σχέσεων με την Αθήνα, καθώς θέλει να αποφύγει τυχόν κυρώσεις από την Ε.Ε, αλλά ταυτόχρονα κρατάει πολύ σκληρή στάση στο Κυπριακό.
Η κινητικότητα του Λονδίνου
Την εβδομάδα που πέρασε ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ντόμινικ Ράαμπ υποδέχθηκε στο Λονδίνο τον Ελληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια, συνομίλησε με τον Τούρκο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ενώ ταξίδεψε και ως την Κύπρο όπου συναντήθηκε τόσο με την κυπριακή ηγεσία, όσο και με τον τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ.
Από τις δημόσιες δηλώσεις του κ. Ράαμπ περί «ευελιξίας» εις ό,τι αφορά το σκέλος των διακοινοτικών συνομιλιών για την κυβέρνηση (όχι δηλαδή για εγγυήσεις/ασφάλεια) αλλά και τα μηνύματα που έχει λάβει η Λευκωσία από Ευρωπαίους εταίρους και τον διεθνή παράγοντα γενικότερα, είναι απολύτως σαφές ότι όλα είναι στο τραπέζι, ακόμα και αν άπαντες δεσμεύονται επί της αρχής στη λύση της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Πέρα από το Κυπριακό, οι δηλώσεις Ράαμπ τονίζουν και την προθυμία του Λονδίνου να μεσολαβήσει, εφόσον ζητηθεί, ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα. Επί της ουσίας, πάντως, η άτυπη πενταμερής θα κρίνει αν υπάρχει περιθώριο για Διάσκεψη που θα μπορούσε να καταλήξει σε λύση.
Οι αμερικανο-τουρκικές σχέσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες (Καθημερινή της Κυριακής), με ενδιαφέρον παρακολουθεί η Αθήνα και τα επεισόδια εξέλιξης της αμερικανοτουρκικής σχέσης, η οποία παραμένει ιδιαίτερα τεταμένη, με την Αγκυρα να γίνεται δέκτης έντονης πίεσης από την Ουάσιγκτον για το ζήτημα των S-400 αλλά και την περιφερειακή σταθερότητα.
Οι σπασμωδικές αντιδράσεις ορισμένων παραγόντων στην Αγκυρα, όπως ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού και η ανακίνηση θεωριών συνωμοσίας για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 συνέτειναν απλά στο να επιβαρυνθεί έτι περαιτέρω η ήδη βαριά ατμόσφαιρα ανάμεσα στην κυβέρνηση Μπάιντεν και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Πέρα από την αναμονή για τις πρωτοβουλίες των ΗΠΑ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι κινήσεις που κάνουν στην περιοχή ευρωπαϊκές δυνάμεις.
Η έξοδος του Σαρλ Ντε Γκωλ
Μετά την διηπειρωτική άσκηση «Skyros», η τέταρτη στάση της οποίας ήταν η Ελλάδα, η Γαλλία προετοιμάζεται και για την έξοδο του αεροπλανοφόρου «Σαρλ ντε Γκωλ», το οποίο μεταξύ 15 και 20 Φεβρουαρίου θα αναχωρήσει αρχικά για την Ανατολική Μεσόγειο και, εν συνεχεία, για τον Ινδικό Ωκεανό και τον Περσικό Κόλπο.
Στο σκέλος της Ανατολικής Μεσογείου, στην Ομάδα Κρούσης του «Σαρλ ντε Γκωλ» θα ενταχθεί και η φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού «Υδρα».
Μια ακόμα ενδιαφέρουσα έλευση αεροπλανοφόρου στην περιοχή είναι εκείνη του Βρετανικού «Βασίλισσα Ελισάβετ» τον ερχόμενο Ιούνιο. Μάλιστα, είναι πιθανό τα δύο αεροπλανοφόρο να συνεργαστούν στον Κόλπο, εφόσον συγχρονιστούν το καλοκαίρι.
Το ενδιαφέρον χωρών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια ακόμα ένδειξη για την σημασία που καταλαμβάνει πλέον η Ανατολική Μεσόγειος στη διεθνή σκακιέρα.
Η επίσκεψη Μητσοτάκη σε Λευκωσία και Ισραήλ
Η αυριανή περιοδεία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αρχικά στην Λευκωσία και εν συνεχεία στην Ιερουσαλήμ συνδέεται, βέβαια, με όλες τις τελευταίες εξελίξεις.
Ο κ. Μητσοτάκης, συνοδευόμενος από τους υπουργούς Εξωτερικών Νίκο Δένδια και Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη, καθώς επίσης τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Χρήστο Ταραντίλη, τον γ.γ. του πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη και τη διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου Ελένη Σουρανή, συνδέεται άμεσα με τις πρόσφατες εξελίξεις, αλλά και την προσπάθεια οικοδόμησης μιας ακόμα πιο ισχυρής σχέσης με το Ισραήλ.
Αρχικά στη Λευκωσία ο κ. Μητσοτάκης θα συζητήσει με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη για την επικείμενη πενταμερή. Στο Ισραήλ, ο κ. Μητσοτάκης θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, με μια ευρεία ατζέντα από την Ανατολική Μεσόγειο, τις διμερείς σχέσεις και την άμυνα έως τον τουρισμό.
Η ατζέντα των εξοπλισμών
Ειδικά ως προς την άμυνα το ταξίδι του κ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ έχει πολύ σαφείς στόχους. Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ η δημιουργία Διεθνούς Κέντρου Εκπαιδευτικών Πτήσεων στην Καλαμάτα, ενώ τον Απρίλιο φθάνουν στην Ελλάδα τα δύο UAV τύπου HERON-1.
Εως τότε θα είναι έτοιμο και εκπαιδευμένο το προσωπικό που θα τα χειριστεί. Στις συζητήσεις θα είναι και η εργοστασιακή συντήρηση τριών C-130 στο Ισραήλ.
Επίσης, από την ελληνική πλευρά υπάρχει ενδιαφέρον για το αντιαρματικό πυραυλικό σύστημα Spike/NLOS, καθώς και για την προμήθεια συστήματος κατεύθυνσης και πτερυγίων τύπου Spice. Επιπλέον, το Ισραήλ μέσω της ΕΛΒΟ συμμετέχει στις διαδικασίες αξιολόγησης για το «εθνικό τυφέκιο» και το «εθνικό όχημα» και η Αθήνα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις δυνατότητες συμπαραγωγής που μπορεί να υπάρξουν.
Κεντρικό θέμα στο τραπέζι των επαφών στο Ισραήλ θα έχει ο τουρισμός. Από την κυβέρνηση επιθυμούν η Ελλάδα να δεχτεί επισκέπτες από το Ισραήλ νωρίτερα, ήδη από την άνοιξη, με πιστοποιητικό εμβολιασμού.
Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πριν λίγες ημέρες (Reuters) ότι αν το Ισραήλ προχωρήσει στον εμβολιασμό του 70% του πληθυσμού έως τα τέλη Μαρτίου, τότε η Ελλάδα μπορεί να ανοίξει για τους τουρίστες από αυτή τη χώρα.
