Το ότι η οικονομία της Τουρκίας διέρχεται από στενωπό – ιδίως μετά τον καταστροφικό σεισμό του περασμένουν Φεβρουαρίου – και ότι ο νέος «βεζύρης» της οικονομίας, Μεχμέτ Σιμσέκ, έχει να… ανέβει βουνό, μέχρι να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα (ορισμένα από αυτά και εξαιτίας της ανορθόδοξης προσέγγισης Ερντογάν στη νομισματική πολιτική) είναι γνωστά τοις πάσι.
Ωστόσο, διεθνές ΜΜΕ με μεγάλο κύρος και επιρροή, πλέον, θέτει ένα ζωτικής σημασίας ερώτημα για την Άγκυρα: πόσο πιθανό είναι η τουρκική οικονομία να μην αντέξει τις πιέσεις που δέχεται εδώ και χρόνια και (υπό και το βάρος του κόστους της ανοικοδόμησης)… κλατάρει; Εν ολίγοις, υπάρχει πιθανότητα και, αν ναι, πόσο μεγάλη, η Τουρκία να κηρύξει χρεοκοπία;
Πιθανή επέκταση capital controls
«Ο υψηλός πληθωρισμός, η κατάρρευση της λίρας και το αυξανόμενο δημόσιο έλλειμμα είναι πιθανό να επιδεινώσουν την οικονομική κρίση στην Τουρκία», ισχυρίζεται ο Γερμανός οικονομολόγος Νόρμπερτ Τόφαλ μετά την επανεκλογή Ερντογάν. «Η αδύναμη λίρα κάνει τις εισαγωγές στην Τουρκία όλο και πιο ακριβές, τροφοδοτώντας περαιτέρω τον πληθωρισμό. Ούτε η εισαγωγή λιγότερων αγαθών θα πετύχει, η εξάρτηση της Τουρκίας από τις εισαγωγές είναι πολύ υψηλή», συμπληρώνει ο Τόφαλ σε συνέντευξη του στο περιοδικό Der Spiegel.
Ο Ερντογάν, συνεχίζει ο οικονομολόγος, «πιστεύει ότι μπορεί να παρακάμψει τους οικονομικούς νόμους. Αλλά ούτε αυτό θα τo καταφέρει. Το βλέπετε ήδη στην αντίδραση των χρηματαγορών μετά την επανεκλογή του. Η τουρκική λίρα έπεσε αμέσως σε ιστορικό χαμηλό.» Τα συναλλαγματικά αποθέματα έχουν συρρικνωθεί μαζικά. «Η αύξηση των εξαγωγών, για τα οποία εισέρχεται συνάλλαγμα ή ο τουρισμός δύσκολα θα μπορέσουν να την έλλειψη συναλλάγματος. Τα capital controls είναι πιθανό να επεκταθούν. Θα μπορούσε να προκληθεί κρίση ισοζυγίου πληρωμών», ισχυρίζεται ο Τόφαλ.
Υπαρκτός ο κίνδυνος χρεοκοπίας
Μπορεί το χρέος της Τουρκίας να ανέρχεται περίπου στο 40% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) – χαμηλότερο από ό,τι στις περισσότερες χώρες του ευρώ -, το ιδιωτικό χρέος στην Τουρκία ανέρχεται όμως στο 180% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, «ποσοστό τεράστιο», σύμφωνα με τον Τόφαλ. «Οι οφειλέτες δεν έχουν σχεδόν καθόλου αποθέματα ή την ευκαιρία να δανειστούν χρήματα στο εξωτερικό, επειδή η εξυπηρέτηση του χρέους γίνεται ολοένα και πιο ακριβή όσο πέφτει η λίρα.»
«Ο ίδιος ο Ερντογάν λέει ότι τα κράτη του Κόλπου έχουν στηρίξει τη λίρα και υπάρχουν επίσης φήμες ότι μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από τη Ρωσία», αναλύει ο οικονομολόγος. «Αλλά για πόσο καιρό και υπό ποιους όρους θα είναι αυτές οι χώρες διατεθειμένες να διευθετήσουν ένα τουρκικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών; Σίγουρα υπάρχει κίνδυνος χρεοκοπίας του τουρκικού κράτους. Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλέψουμε πότε θα συμβεί αυτό. Αλλά αν συμβεί, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αντιδράσει ο Ερντογάν», καταλήγει ο οικονομολόγος.
