Το παράδοξο της αύξησης του ποσοστού συμμετοχής του Ρωσικού φυσικού αερίου στο σύνολο του συστήματος της Ελληνικής αγοράς στο επίπεδο του αντίστοιχου πριν την έναρξη του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου, καταγράφεται στο εννεάμηνο 2023, για να ανέλθει σε 45% στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2023, από 35,7% στο αντίστοιχο περυσινό εννεάμηνο. Μάλιστα, τον περασμένο μήνα το μερίδιο του Ρωσικού φυσικού αερίου στην εγχώρια αγορά κατέγραψε ιστορικό ρεκόρ, ανερχόμενο σε σχεδόν 72%.
Την ίδια στιγμή που έχουν τεθεί σε ισχύ περιορισμοί της Ε.Ε. στις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία σε μια προσπάθεια ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης από την πρώτη, το Ρωσικό φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα αυξάνεται ως ποσοστό επί του συνόλου, σε μια εξέλιξη που αποδίδεται στην πολιτική χαμηλών τιμών που ακολούθησε η Ρωσία για τον περιορισμό των απωλειών της από τις πωλήσεις που έχασε σε φυσικό αέριο προς την Ε.Ε. μέσω αγωγών, οι οποίες τώρα αντικαθίστανται από εξαγωγές μέσω πλοίων.
Οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τη Ρωσία στην Ευρώπη στο επτάμηνο 2023 αυξήθηκαν κατά 40% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021, ήτοι προ της έναρξης του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας. Η Ρωσία είναι σήμερα ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG στην Ευρώπη και σύμφωνα με την Global Witness η αθροιστική αξία του Ρωσικού LNG που παραδόθηκε στην Ευρώπη το επτάμηνο του 2023 ανήλθε σε 5,29 δισ. Ευρώ.
Όπως γράφει η “Καθημερινή”, στην Ελλάδα η Ρωσία έχει αναδειχθεί στον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα LNG, μεταφέροντας στην εσωτερική αγορά φορτία 4 TWh μέσα στο 9μηνο, από μηδενικές ποσότητες μέχρι πέρυσι, εκτοπίζοντας μερίδια άλλων παραγωγών όπως οι ΗΠΑ, οι οποίες αν και παραμένουν στην πρώτη θέση, περιόρισαν τις ποσότητες που έβαλαν στο ελληνικό σύστημα στις 10 TWh, από 18,67 TWh το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Οι εξαγωγές φυσικού αερίου από το Ελληνικό σύστημα στο εννεάμηνο του 2023 περιορίστηκαν δραστικά κατά 35%, όταν στο εννεάμηνο 2022 είχαν “εκτοξευτεί” κατά 294,73% σε σύγκριση με το εννεάμηνο 2021. Για την ακρίβεια, ένα μέρος αυτής της μείωσης αποδίδεται από παράγοντες της αγοράς σε μη αμιγείς εξαγωγές, καθώς στο εννεάμηνο 2022 δεν είχε τεθεί σε λειτουργία ο αγωγός IGB και οι συμβατικές ποσότητες Αζέρικου αερίου – 1 δισ. κ.μ. – της Βουλγαρίας έφταναν στο Βουλγαρικό σύστημα από τον αγωγό TΑΡ μέσω του Σιδηροκάστρου και εμφανίζονταν ως εξαγωγές, ενώ από τον Οκτώβριο πέρυσι μεταφέρονται μέσω του IGB.
Η κατανάλωση στην εγχώρια αγορά μειώθηκε στο 9μηνο του έτους περισσότερο από 10%, ενώ αναμένεται περαιτέρω υποχώρηση περίπου σε 13% για ολόκληρο το τρέχον έτος. Το 2022 η ζήτηση φυσικού αερίου στην εγχώρια αγορά μειώθηκε κατά 19,2% ως αποτέλεσμα της στροφής των επιχειρήσεων σε εναλλακτικά καύσιμα λόγω των υψηλών τιμών και της εξοικονόμησης των νοικοκυριών, αλλά και της μείωσης της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο. Η υποχώρηση της ζήτησης στην εγχώρια αγορά, σε συνδυασμό και με τη μείωση των εξαγωγών διαμορφώνουν μια νέα πιεστική κατάσταση για τις Ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ενώ πρόσθετη πίεση ασκεί ο ανταγωνισμός από ξένες εταιρείες που έχουν εισέλθει, όπως η Αυστριακή OMV, η Ελβετική AXPO και η Αζέρικη Socar (μέσω θυγατρικής της) και διαπραγματεύονται ποσότητες αερίου είτε απευθείας είτε μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
