Είναι πολύ δύσκολο να μην αγκαλιάζεις το παιδί σου επειδή μπορεί να είναι ασυμπτωματικός φορέας. Είναι δύσκολο και να το περιορίζεις, να μη διασκεδάσει αν αυτό σημαίνει συνωστισμό, να αποφεύγει τους κλειστούς χώρους, να…, να…
Για πολλούς το πιο δύσκολο κομμάτι της ζωής με την πανδημία είναι η προσπάθεια πρόληψης. Αν ζεις μόνος, κάτι γίνεται. Τουλάχιστον δεν χρειάζεται να προσέχεις μέσα στο σπίτι ούτε κινδυνεύεις από τον άλλο, τον έναν, κινδυνεύεις μόνο από τους πολλούς.
Αν βρίσκονται κοντά παιδιά και παπούδες με τους γονείς στη μέση, συνηθισμένο μοντέλο για την ελληνική οικογένεια, τότε τα πράγματα μπλέκονται. Οι μικροί πρέπει να προστατεύσουν τους μεγάλους κι αυτό μπορεί να φέρει εκνευρισμό εκατέρωθεν.
Αλλά μάλλον όχι, δεν είναι απλό να ζεις μόνος στις μέρες μας. Μπορεί να μην απαιτείται συνεχής επιφυλακή απέναντι στον συγκάτοικο, να μη σε μολύνει και να μην τον μολύνεις, αλλά η μοναξιά σε συνθήκες τόσο ακραίας αβεβαιότητας και ανασφάλειας είναι ή μπορεί να γίνει αβάσταχτη.
Οχι, όχι. Καλύτερα πολλοί μαζί παρά ένας μόνος. Καλύτερα να δίνεται μάχη καθημερινά για την προστασία από την πανδημία παρά να μην έχεις κάποιον να μοιραστείς την αγωνία και τους φόβους σου.
Οι μόνοι περνούν άσχημα από τότε που ξέσπασε η πανδημία. Περιορίζονται οι δυνατότητες για νέες γνωριμίες, η επιφυλακτικότητα και η δυσπιστία, επιτείνονται, ο κόσμος κλείνεται, αποστάσεις.
Τυχερά τα ζευγάρια. Αυτοί που αντέχουν την μεγάλη εγγύτητα, δηλαδή. Οι άλλοι, όσοι είχαν στηρίξει την ισορροπία της σχέσης τους στα κρυφά κομμάτια, την πάτησαν. Τώρα δεν είναι εύκολα ούτε η δεύτερη ζωή ούτε τα μυστικά. Τώρα έρχεται η ώρα της αλήθειας για τις σχέσεις. Αν έχουν ουσία αντέχουν, αν όχι, καταρρεόυν.
Εχω φίλους που χώρισαν τις μέρες της καραντίνας. Οχι μόνο γιατί ξαφνικά φάνηκαν αγεφύρωτες οι διαφορές αλλά και επειδή βρέθηκε χρόνος για αναστοχασμό και απολογισμό. Και η πολλή σκέψη δεν βοηθά τις σχέσεις που φτιάχτηκαν με χρησιμοθηρικό τρόπο, είναι επιφανειακές ή έχουν πολλά μη ειπωμένα. Κάθε άλλο.
Η πολλή σκέψη, έτσι κι αλλιώς, είναι μια κατάσταση εξαίρεσης. Ο κανόνας είναι η εστίαση στον εαυτό και τις επιθυμίες του, χωρίς ενδιαφέρον για τον άλλο, τα άλλα και τους άλλους. Κάπως έτσι η ανθρωπότητα υποφέρει από μια ζωονόσο αλλά η παγκόσμια ελίτ ούτε καν αγγίζει την αιτία του κακού: Τη διαταραχή του οικοσυστήματος, την καταστροφή της φύσης, την άγρια εκμετάλλευση της πανίδας.
Ακουγα τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά σε μια συνέντευξη (στο κανάλι της Βουλής) να λέει ότι ένα πρόβλημα της εποχής είναι πως έσπασε ο κώδικας της καντιανής ηθικής και ο μετανεωτερικός άνθρωπος ενδιαφέρεται βασικά για τις μιμητικές ανάγκες του χωρίς ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη, μοίρασμα. Εδώ-τώρα-εγώ. Τόσο κυνικά. Αλλά ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς είναι αυτός που αντικαταστάθηκε στην προεδρία του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού από έναν καθηγητή ιδιωτικού σχολείου. Επομένως, τι να μας πει κι αυτός…
