Του Κώστα Μποτόπουλου
Αντικρουόμενα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, είναι τα τελευταία «μηνύματα» από τις εξελίξεις στο μέτωπο των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας.
Στο όριο του ρεαλισμού. Εκεί κινείται το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή. Παρότι δεν λέγεται, όπως είναι φυσικό, ρητά και παρότι, για καλό και για κακό, υπάρχουν 2 σενάρια, είναι προφανές ότι όλα στηρίζονται σε δυο παραδοχές που είναι, από τη φύση τους, αβέβαιες: την γρήγορη (στο πρώτο τρίμηνο του 2021) «εξάλειψη» της πανδημίας και την «καλή» χρήση των ευρωπαϊκών πόρων από το πακέτο, και το ταμείο, κατά της πανδημίας.
Αν και στα δύο αυτά μέτωπα η μοίρα τα φέρει δεξιά, τότε υπάρχει κάποια πιθανότητα για περιορισμό της ύφεσης κατά το 2020 στο 8,2%, για ρυθμό ανάπτυξης το 2021 κοντά ή πάνω από το 7% και για τη «σηματοδότηση της ριζικής στροφής της οικονομικής πολιτικής», για την οποία κάνει λόγος το προσχέδιο.
Από εκεί και πέρα, δυο πράγματα έχουν κοντινότερη σχέση τους ανθρώπους από ό,τι με το θεό:
α) το ότι πράγματι η κυβέρνηση αλλάζει το μίγμα της φορολογικής της πολιτικής, με στήριξη της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας και οικονομίας,
β) ότι το μεγάλο –πολιτικό και οικονομικό- ζητούμενο είναι πώς, μέσα κυρίως από τη χρήση των ευρωπαϊκών πόρων, θα τονωθεί όχι η «ανάπτυξη», γενικώς και αορίστως, αλλά οι επενδύσεις, η φιλικότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και το πολύ στενό ελληνικό «μοντέλο» στήριξης σχεδόν αποκλειστικά στον τουρισμό.
Στο όριο της αντοχής. Η πανδημία φοβίζει, περισσότερο από ποτέ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Οι δυο γυναίκες επικεφαλής των δυο οργανισμών έκρουσαν παραπάνω από καμπανάκια, μεγάλες κουδούνες. Αμφιβολία ότι η ανάπτυξη θα είναι «τύπου ελατηρίου», δηλαδή σύστοιχη με την ύφεση, εξέφρασε η κυρία Λαγκάρντ. Για μακρά πιθανώς «ομηρία» της οικονομίας από την πανδημία, ακόμα και μετά το «ιατρικό» τέλος της πανδημίας, έκανε λόγο η κυρία Γκεοργκίεβα.
Και οι δύο κάνουν, εν τω μεταξύ, κινήσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Αλλαγή στόχων και πολιτικών η πρώτη (τι ωραία ευκαιρία που της έδωσε η κατά τα άλλα γραφειοκρατική διαδικασία του policy review): επανεξέταση στόχου ύφεσης, μονιμότερη πολιτική αγορών ομολόγων, λανσάρισμα «ψηφιακού ευρώ». Διαρκής έμφαση, και προσπάθεια συντονισμού, του «πράσινου μετασχηματισμού», η δεύτερη. Οι ειδικοί παρακολουθούν, οι Κινέζοι και ο covid αδιαφορούν και οι Αγγλοσάξονες αποδεικνύονται το μεγαλύτερο εμπόδιο.
Στο όριο της απελπισίας. Το Μπρέξιτ έχει –σχεδόν- εξαφανιστεί, αλλά κάθε άλλο παρά έχει «λυθεί»: ακόμα και η μετακίνηση των τραπεζών από το Σίτι του Λονδίνου έχει κολλήσει, «βοηθούμενη» από τις δυσκολίες λόγω πανδημίας και απόλυτου «κολλήματος» των διαπραγματεύσεων σχετικά με το είδος της εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Συμφωνία» και «αντιστοίχηση» (equivalence), απαραίτητες προϋποθέσεις για την αποφυγή οικονομικού τραντάγματος είναι, τη στιγμή που μιλάμε, άγνωστες έννοιες.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι απίθανες περιπέτειες του βαρόνου Τραμπ-χάουζεν (ξανα)έστειλαν τα χρηματιστήρια σε περιδίνηση, αφού στο πολιτικό δράμα με μορφή φάρσας προστέθηκε και η βεβαιότητα ότι δεν θα υπάρξει νέο αμερικανικό πακέτο στήριξης της οικονομίας.
Οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, προϋπόθεση για την πορεία της ανθρωπότητας, φαίνονται έναν αιώνα μακριά –αλλά ακόμα και να έχουν, όπως είναι το πιθανότερο, το αποτέλεσμα που πρέπει να έχουν, μετά όλοι θα τρέχουμε. Και δεν θα φτάνουμε.
- Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρ. Ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Σύμβουλος Διοίκησης στην Τράπεζα της Ελλάδας και εταίρος στη δικηγορική εταιρία «Λαμπαδάριος και Συνεργάτες». Τα σχόλιά του στο economico.gr δημοσιεύονται κάθε Σάββατο
