Ουδείς μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα το τι μέλει γεννέσθαι με τον βασικό μισθό και τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις στον ιδιωτικό τομέα το 2019. Η κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει την πρόθεσή της να τον αυξήσει χωρίς, ωστόσο, να έχει προσδιορίσει επακριβώς το μέγεθος της παρέμβασής της. Παρ’ όλα αυτά, ανάμεσα στις μεταμνημονιακές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει προβλέπεται η “επικαιροποίηση” του, με βάση την νομοθεσία του 2012-2013 και με γνώμονα την εξέλιξη της παραγωγικότητας της εργασίας.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Δημήτρη Κατσαγάνη στην ιστοσελίδα Capital.gr (εδώ) το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν άνοιξε πλήρως τα χαρτιά στην έκθεσή του για την Ελλάδα με βάση το “άρθρο 4” του καταστατικού του. Το Ταμείο ανέφερε, γενικά κι αόριστα πως ένα νέο πλαίσιο για τον κατώτατο μισθό θα τεθεί σε ισχύ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Το πλαίσιο αυτό προβλέπει ένα νόμιμο κατώτατο όριο μισθών, καθορισμένο από την κυβέρνηση (σ.σ. όπως ήδη προβλέπει η νομοθεσία του 2012 -2013), μετά από ετήσιες διαβουλεύσεις με κοινωνικούς εταίρους και εμπειρογνώμονες. Η διαβούλευση αυτή θα ξεκινήσει το Φεβρουάριο του 2019, αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ, χωρίς όμως να ορίζεται το πότε θα τελειώσει. Ωστόσο, τα χρονοδιαγράμματα τα οποία προβλέπει η νομοθεσία του 2012-2013 προβλέπουν πως η διαβούλευση -πριν η κυβέρνηση αποφασίσει για το ύψος του κατώτατου μισθού- μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες. Την ίδια ώρα, το ΔΝΤ σημειώνει πως ορισμένοι κοινωνικοί εταίροι φοβούνται ότι οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό θα απλωθούν σε όλο το φάσμα των αμοιβών, απειλώντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Άλλοι, όμως, κοινωνικοί εταίροι –σύμφωνα πάντα με την έκθεση του ΔΝΤ- εκτιμούν πως χρειάζονται αυξήσεις στον κατώτατο μισθό προκειμένου να αντισταθμισθούν οι απώλειες στην αγοραστική δύναμη των πολιτών.
Σύνδεση με την παραγωγικότητα
Το ΔΝΤ επιμένει πως είναι καθοριστικής σημασίας η σύνδεση των μισθών με την παραγωγικότητα με στόχο να μη χαθεί ό,τι κερδήθηκε στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Έτσι το Ταμείο αποφεύγει να λάβει ανοιχτά θέση υπέρ η κατά της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Παράλληλα, όμως, το ΔΝΤ συνιστά ρητά την απλούστευση του πλαισίου που διέπει τον κατώτατο μισθό, με στόχο τη μείωση στις πριμοδοτήσεις που σχετίζονται με την παλαιότητα των εργαζομένων, δηλαδή τις τριετίες. Και αυτό γιατί οι πριμοδοτήσεις αυτές δημιουργούν πολλαπλούς κατώτατους μισθούς, κατά το Ταμείο.
Η επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων
Εξάλλου, το ΔΝΤ, όπως αναφέρεται στην εν λόγω έκθεση, επιμένει στην αναθεώρηση των αποφάσεων (οι οποίες προβλέπονται στο Μνημόνιο) για επαναφορά της αρχής της επεκτασιμότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, αλλά και της ευνοϊκότερης ρύθμισης (δηλ. της υπερίσχυσης των όρων των κλαδικών συμβάσεων έναντι των επιχειρησιακών, εφόσον οι όροι των πρώτων είναι ευνοϊκότεροι για τους εργαζομένους σε σχέση με τους όρους των δεύτερων).
Δεδομένου, όμως, ότι η κυβέρνηση επιμένει στην επαναφορά των δύο παραπάνω αρχών από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, το ΔΝΤ επισημαίνει πως πρέπει, τουλάχιστον, να μετριασθούν οι αρνητικές συνέπειες τους. Αυτό εξαρτάται από το πώς θα εφαρμοσθούν τα μέτρα, τα οποία θα συνοδεύσουν την επαναφορά της επεκτασιμότητας. Ο λόγος φυσικά γίνεται για το μηχανισμό ελέγχου της αντιπροσωπευτικότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, ο οποίος θα αξιολογεί το αν στην κλαδική εργοδοτική οργάνωση η οποία υπογράφει μία κλαδική συλλογική σύμβαση, απασχολείται το 51% των εργαζομένων του κλάδου.
