Η ομόφωνη απόφαση της ΕΕ να εξεταστούν τα ελληνοτουρκικά σε συνάρτηση με την πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων σε ειδική σύνοδο τον Σεπτέμβριον θέτει στην Αγκυρα ένα πολύ συγκεκριμένο δίλημμα: Είτε θα αναθεωρήσει την επιθετική της στάση και δεν θα προκαλέσει θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο ή την ανατολική Μεσόγειο στη διάρκεια του καλοκαιριού, είτε στις αρχές του φθινοπώρου θα αντιμετωπίσει βαρύτατες κυρώσεις.
Σύμφωνα με την ανάλυση παραγόντων της ελληνικής διπλωματίας που γνωρίζουν σε βάθος τα ελληνοτουρκικά και τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, η απόφαση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ χθες είναι “έξυπνα αυστηρή” έναντι της Αγκυρας. Μπορεί να μην έκαναν κάτι ευθέως τιμωρητικό, όμως έθεσαν μια ανελαστική προθεσμία εντός της οποίας ο Ρ.Τ.Ερντογάν πρέπει να δείξει αν έχει τη βούληση να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας του και αυτό σημαίνει ότι δεν θα επιχειρήσει κλιμάκωση της έντασης έναντι της Ελλάδας. Διαφορετικά, θα υποστεί τις συνέπειες.
Οι κυρώσεις που υπάρχουν στο συρτάρι είναι κυρίως οικονομικές, ενώ παράλληλα σηματοδοτούν το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αγκυρα, την ώρα που ο σκεπτικισμός απέναντι στην αξία που έχει η ευρωτουρκική προσέγγιση διαρκώς διογκώνεται στο εσωτερικό της ΕΕ.
Διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι η απόφαση της ΕΕ είναι διπλής ανάγνωσης:
- Σε πρώτο επίπεδο φαίνεται ότι η Ελλάδα μένει μόνη της απέναντι στην Τουρκία μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.
- Σε δεύτερο επίπεδο, η Τουρκία μπαίνει σε διαδικασία αξιολόγησης της συμπεριφοράς της έναντι της Ελλάδας και οι κριτές είναι οι Ευρωπαίοι εταίροι.
Στην έναρξη της Συνόδου Κορυφής, την πρώτη εκ του σύνεγγυς, μετά από μήνες λόγω της κρίσης του κορωνοϊού, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, έθεσαν το θέμα των σχέσεων με την Τουρκία.
- Σύμφωνα με ενημέρωση κυβερνητικού αξιωματούχου, ο πρωθυπουργός ζήτησε στη Σύνοδο Κορυφής ξεκάθαρες επιλογές για αυστηρές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι δεν γίνεται η Τουρκία να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών-μελών και να μην υπάρχει ισχυρή αντίδραση. Επιπλέον, έθιξε το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, υπογραμμίζοντας ότι είναι ενδεικτικό για τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία αντιμετωπίζει τις διεθνείς συμφωνίες, τον αλληλοσεβασμό και τον διαθρησκειακό διάλογο.
Τέλος, ζήτησε να συζητηθεί αναλυτικά η σχέση ΕΕ – Τουρκίας στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, επεσήμανε ότι η ΕΕ πρέπει να απαντά συλλογικά κάθε φορά που η Τουρκία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
Ειδικότερα, με ένα tweet ο κ. Αναστασιάδης σημείωσε ότι «κάθε φορά που η Τουρκία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και υπονομεύει τα ζωτικά συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών-μελών της, η Ένωση πρέπει να ανταποκρίνεται συλλογικά και αποφασιστικά με συγκεκριμένους όρους».
