Μία μία οι μεγαλύτερες βιομηχανίες γυρίζουν την πλάτη τους στην ελληνική οικονομία, αμφισβητώντας στην πράξη άλλο ένα αφήγημα της κυβέρνησης, περί ανάπτυξης μέσα από τις επενδύσεις των μεγάλων βιομηχανιών, που καταρρέει από την πρώτη μέρα κιόλας που ολοκληρώθηκε το τρίτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής υποστήριξης από τον ESM.
Οι πιέσεις στα ομόλογα είναι συνεχείς, το Χ.Α. κλυδωνίζεται διαρκώς υπό το βάρος σεναρίων για τον κίνδυνο μιας νέας τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης και του σκανδάλου της Folli-Follie και η επενδυτική εμπιστοσύνη βάλλεται από τις παλινωδίες της κυβέρνησης που δεν θέλει να εφαρμόσει τα μέτρα που η ίδια ψήφισε, λόγω της προεκλογικής περιόδου που έχει ξεκινήσει.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αποχωρήσει από την Ελλάδα βιομηχανικοί κολοσσοί, αρχής γενομένης από τις Coca-Cola HBC και ΦΑΓΕ που αποφάσιζαν τη μεταφορά της έδρας τους στο εξωτερικό, με τελευταίο μεγάλο χτύπημα την απόφαση του ΤΙΤΑΝΑ, να μεταφέρει την έδρα του στις Βρυξέλλες.
Στο μεσοδιάστημα έχουν αποχωρήσει, μεταξύ άλλων, οι επίσης εμβληματικές ΒΙΟΧΑΛΚΟ και S&B (άλλοτε Αργυρομεταλλευμάτων & Βαρυτίνης). Η πρώτη με μεταφορά της έδρας της στις Βρυξέλλες και η δεύτερη με την πώλησή της στον γαλλικό όμιλο Imerys.
Το σοκ με την αποχώρηση του Τιτάνα, ωστόσο, είναι μεγαλύτερο. Και αυτό καθώς έρχεται σε μια περίοδο που η Ελλάδα αντί να υποδέχεται, όπως έχει ανάγκη, νέες επενδύσεις, βλέπει να φεύγει και το παλιό χρήμα, σε αναζήτηση καλύτερης πρόσβασης σε αγορές και χρηματοδότησης, μακριά από το ρίσκο, καθώς και σε ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς, αφού πλέον ο διεθνής ανταγωνισμός επιβάλλει μια πιο αναγνωρίσιμη επιχειρηματική ταυτότητα και συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Αποκαλυπτικά για το έλλειμμα επενδύσεων στη χώρα είναι τα τελευταία στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., σύμφωνα με τα οποία το σύνολο των επενδύσεων (ακαθάριστος σχηματισμός παγίων) το 2007 ήταν 60 δισ. και το 2016 μειώθηκε στα 21-22 δισ. ευρώ.
[more]
Η ΤΙΤΑΝ μπορεί ανεπίσημα να επικαλείται το κόστος χρήματος για την αποχώρηση από την Ελλάδα, αλλά επειδή το ίδιο και μεγαλύτερο κόστος χρηματοδότησης είχε και τα προηγούμενα χρόνια, η πραγματικότητα είναι ότι η άγρια φορολογία, οι έκτακτες εισφορές και οι εκτός οικονομικής πραγματικότητας ασφαλιστικές εισφορές έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον αντιεπιχειρηματικό και ασφυκτικό, όπου όποιος έχει τη δυνατότητα και μπορεί, φεύγει από τη χώρα.
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι οι ιστορικές ελληνικές εταιρείες φεύγουν γιατί δεν τις συμφέρει να παραμένουν επιχειρηματικά στην Ελλάδα. Οι μέτοχοι του Τιτάνα, οι οικογένειες Κανελλόπουλου και Παπαλεξόπουλου, δεν έκαναν κάτι διαφορετικό από τους Δαυίδ, που μετέφεραν την έδρα της πρώην Coca-Cola 3Ε στην Ελβετία. Ή την οικογένεια Στασινόπουλου που μετέφερε τη ΒΙΟΧΑΛΚΟ στις Βρυξέλλες ή την οικογένεια Φιλίππου που διάλεξε για τη ΦΑΓΕ το Λουξεμβούργο, ή την οικογένεια Κυριακόπουλου που προτίμησε να πουλήσει την πάλαι ποτέ Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης σε Γάλλους και να περιοριστεί σε ρόλο μετόχου σε έναν μεγαλύτερο ξένο όμιλο κ.ο.κ.
Η φυγή στο εξωτερικό, ωστόσο, δεν είναι μόνο επιλογή των εμβληματικών εταιρειών, αφού εκτιμάται ότι δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίες και μεσαίες επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια έχουν αποδημήσει σε γειτονικές χώρες, τα Βαλκάνια ή την Κύπρο, κυρίως για φορολογικούς λόγους. Επίσης, πολύ μεγαλύτερη είναι η φυγή από τη χώρα επιχειρηματιών και εφοπλιστών σε ατομική-φορολογική βάση, καθώς πληθώρα πλουσίων Ελλήνων μετακόμισε σε Λονδίνο, Μονακό, Ελβετία και Κύπρο!
Σε κάθε περίπτωση, όλο αυτό το «business drain» φαντάζει σήμερα μονόδρομος για την αναπτυξιακή προοπτική των μεγάλων πολυεθνικών της χώρας. Έναν δρόμο που δεν αποκλείεται να τον ακολουθήσουν και άλλες εταιρείες με έκθεση στον διεθνή ανταγωνισμό. Ταυτόχρονα όμως εμπεριέχει και έναν αρνητικό συμβολισμό για την ελληνική οικονομία και το αντιαναπτυξιακό περιβάλλον της χώρας που πρέπει να ηχήσει ως προειδοποιητικό καμπανάκι πρώτα απ’ όλα για τους πολιτικούς, ανεξαρτήτως παράταξης, και φυσικά για όλους όσοι εμπλέκονται στη χάραξη και εφαρμογή πολιτικών για την προσέλκυση και διατήρηση επενδύσεων. Άλλωστε, η απόφαση της ΤΙΤΑΝ, όπως και των περιπτώσεων που προηγήθηκαν, δείχνει ότι έμπειρες ομάδες management δεν έχουν την πεποίθηση ότι υπάρχουν στον ορίζοντα προοπτικές σημαντικών αλλαγών προς το καλύτερο, ανεξαρτήτως κυβέρνησης.
Από το newsroom του economico.gr με τη συνεργασία του newmoney.gr (ρεπορτάζ Στέλιου Μορφίδη)
Περισσότερα νέα, ρεπορτάζ και αναλύσεις:ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
[/more]
