Μάλλον ως αποτυχία θα καταγραφεί η σύνοδος των Ευρωπαίων ηγετών στη Γρανάδα και αυτό γιατί μπορεί να μάζεψε πλήθος κόσμου, από ηγέτες χωρών – 49 το σύνολο – μέχρι βοηθούς και δημοσιογράφους αλλά δεν σημειώθηκε καμία σημαντική πρόοδος στην επίλυση συγκρούσεων ή σε κάποιο άλλο σημαντικό περιφερειακό ζήτημα που αφορά τη Γηραιά Ήπειρο.
Σίγουρα συζητήσεις έγιναν, τόσο για την Ουκρανία, όσο και για τις προοπτικές διεύρυνσης της Ένωσης – η κρίση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ήταν επίσης στην ατζέντα – ωστόσο δεν υπήρξε ούτε κοινό ανακοινωθέν, ούτε και συνέντευξη Τύπου.
Η τρίτη έκδοση της ιδέας που προωθεί ο Εμανουέλ Μακρόν, την Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα, χαρακτηρίστηκε από συμβούλους ως ευκαιρία για τη διαμεσολάβηση της ειρήνης μεταξύ των εμπόλεμων Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, για την αποκλιμάκωση των εντάσεων στα Βαλκάνια και για μια στρατηγική συζήτηση για την ασφάλεια της ηπείρου.
Οι ηγέτες συσπειρώθηκαν γύρω από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος βρισκόταν στη Γρανάδα ελπίζοντας στην υποστήριξη της Ευρώπης εν μέσω ανησυχιών για «κόψιμο» της αμερικανικής βοήθειας στην Ουκρανία. Αλλά δεν κατάφεραν να προχωρήσουν στα θέματα με τις άλλες συγκρούσεις, απουσία βασικών παραγόντων.
Επίσης, οι λαϊκιστές ηγέτες της Πολωνίας και της Ουγγαρίας αντιτάχθηκαν με σφοδρότητα σήμερα, στην άτυπη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ στη Γρανάδα, στη μεταρρύθμιση του μεταναστευτικού συστήματος, την οποία ωστόσο δεν μπορούν να μπλοκάρουν, δύο ημέρες μετά τη συμφωνία των Βρυξελλών, σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων, για τη διαχείριση κρίσεων στο μεταναστευτικό.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, που συνηθίζει να επιτίθεται στις Βρυξέλλες, έφτασε στο σημείο να μιλάει για “βιασμό” στις δηλώσεις που έκανε κατά την άφιξή του στη σύνοδο. “Πώς γίνεται να σας βιάσουν νόμιμα, να αναγκαστείτε να δεχτείτε κάτι που δεν σας αρέσει, πώς είναι δυνατόν να έχουμε συμβιβασμό, συμφωνία; Είναι αδύνατον”, τόνισε.
“Δεν φοβόμαστε τις διαταγές που προέρχονται από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο”, είπε από την πλευρά του ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι. Επανέλαβε επίσης ότι αρνείται να επιβληθεί στη χώρα του ένα σύστημα “εγκατάστασης παράνομων μεταναστών”, δέκα ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές στην Πολωνία.
Η ανθρωπιστική κρίση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ
Όπως επισημαίνει το Politico, οι ελπίδες των παρευρισκομένων για τη λήψη μέτρων για την επίλυση της ανθρωπιστικής κρίσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ διαψεύστηκαν όταν τόσο ο Ιλχάμ Αλίεφ του Αζερμπαϊτζάν όσο και ο Τούρκος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισαν να αποφύγουν τη συνάντηση. Οι ηγέτες ήλπιζαν να φιλοξενήσουν την πρώτη συνάντηση μεταξύ του Αλίεφ και του Νικολ Πασινιάν της Αρμενίας από τότε που το Αζερμπαϊτζάν έκανε την επίθεση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, προκαλώντας ροές 100.000 προσφύγων.
Το Αζερμπαϊτζάν κατηγόρησε τη Γαλλία για μεροληψία στις διαπραγματεύσεις και τελικά συμφώνησε να συνομιλήσει, αλλά μόνο υπό την αιγίδα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με τον βοηθό του προέδρου Αλίεφ, Χικμέτ Χατζίεφ, όπως σημείωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι προσπάθειες εκτόνωσης των εντάσεων μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας ήταν μάταιες. Η πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι αρνήθηκε να συνομιλήσει με τον Σέρβο ομόλογό της Αλεξάνταρ Βούτσιτς, θέτοντας ως όρο να επιβληθούν κυρώσεις κατά του Βελιγραδίου, μετά τη σερβική εισβολή στο Κοσσυφοπέδιο.
Η αίσθηση της αποτυχίας της Συνόδου στη Γρανάδα κορυφώθηκε όταν η διοργανώτρια χώρα, η Ισπανία, ακύρωσε την προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου την τελευταία στιγμή. Ήταν 700 δημοσιογράφοι που παρακολουθούσαν τις εργασίες της Συνόδου. Κανονικά, θα περιελάμβανε δηλώσεις και θα σηματοδοτούσε επισήμως την παράδοση της διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας από την Ισπανία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τα σημάδια από την πρώτη ημέρα
Η έλλειψη «ενθουσιασμού» από τους ηγέτες για τη Σύνοδο Κορυφής ήταν εμφανής από την αρχή της ημέρας, όταν πολλοί προσκεκλημένοι δεν μπόρεσαν να μπουν ούτε στον κόπο να σταματήσουν και να μοιραστούν μερικές σκέψεις τους με τους δημοσιογράφους. Ενδεικτικά, η Τζόρτζια Μελόνι από την Ιταλία, τους προσπέρασε, μιλώντας στο κινητό της τηλέφωνο.
Ούτε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ούτε ο Ρίσι Σουνάκ του Ηνωμένου Βασιλείου έκαναν δηλώσεις στον Τύπο. Ο Εμανουέλ Μακρόν – η ιδέα του οποίου ήταν να δημιουργήσει την Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα (EPC) – δεν είχε τίποτα να πει προσερχόμενος στη συνάντηση.
Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου, περί το τέλος της ημέρας, ο Γάλλος πρόεδρος προσπάθησε να δώσει έμφαση στα γεγονότα της ημέρας. Εκτός από την ενίσχυση της συνεργασίας για την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο μεταξύ των 47 μελών του EPC, υποστήριξε τις συνομιλίες για την Αρμενία – που διεξήχθησαν απουσία του κύριου ανταγωνιστή, του Αζερμπαϊτζάν – θέλοντας να υποστηρίξει πόσο χρήσιμη ήταν η συνάντηση.
Ερωτηθείς σχετικά με την αναστολή της βοήθειας προς την Ουκρανία από τις ΗΠΑ, ο Γάλλος πρόεδρος χαρακτήρισε τη στήριξη δισεκατομμυρίων δολαρίων ως «υπέροχο συμπλήρωμα» στη συνεισφορά της ΕΕ, αλλά προειδοποίησε ότι «δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ευρωπαϊκή κινητοποίηση». Αλλά ο Γάλλος πρόεδρος, ο οποίος βρίσκεται πίσω από την αρχική ιδέα για το EPC, επέλεξε να δεχτεί λιγότερες ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους απ’ ό,τι συνήθως.
Η ακύρωση της συνέντευξης Τύπου
Η ισπανική προεδρία αρνήθηκε να εξηγήσει γιατί ακυρώθηκε η κύρια συνέντευξη Τύπου. Σύμφωνα με έναν διπλωμάτη της ΕΕ, ενώ δεν υπήρχαν «θεμελιώδη ζητήματα», δεν υπήρχε σχεδόν καμία ανάγκη για δηλώσεις στον Τύπο.
«Είναι ένας μίνι-ΟΗΕ, είναι μια «αγορά» όπου οι ηγέτες μπορούν να κινούνται και να συναλλάσσονται», σημείωσε ο διπλωμάτης, ο οποίος μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας στο Politico.
Όταν ο Μακρόν ξεκίνησε να υποστηρίζει την ιδέα της EPC στον απόηχο της επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας τον Μάιο του 2022, έτρεφε υψηλές φιλοδοξίες για να δημιουργήσει «έναν νέο χώρο συνεργασίας» και να συμβάλει στην ειρήνη και την ασφάλεια και όχι να λειτουργεί σαν ένα «απλό Νταβός» για ηγέτες.
Τελικά, σημειώθηκε μικρή πρόοδος όσον αφορά στην επίλυση των συγκρούσεων και οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν στη μετανάστευση, ένα καυτό θέμα για τον Βρετανό Ρίτσι Σούνακ, του οποίου πλέον η χώρα πλέον έχει λίγες ευκαιρίες για να συζητήσει με τις ευρωπαϊκές χώρες μετά το Brexit.
Σύμφωνα με τον Μακρόν, μια παράπλευρη εκδήλωση μεταξύ Σούνακ, Μελόνι και του πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα, απέφερε ορισμένες δεσμεύσεις για περαιτέρω συνεργασία στην ανταλλαγή πληροφοριών και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων σε χώρες διέλευσης και αναχώρησης.
