Θεαματικό ρυθμό ανάπτυξης, της τάξης του 5,5%, αναμένει φέτος – στο καλό σενάριο – το ΙΟΒΕ ανεβάζοντας τον πήχη των προβλέψεών του για την επίδοση της ελληνικής οικονομίας.

Προϋπόθεση για να υλοποιηθεί αυτό το καλό σενάριο είναι να μην υπάρξει ισχυρή έξαρση της πανδημίας και να αντέξει ο τουρισμός. Ακόμη όμως και στο δυσμενές σενάριο, και πάλι η εκτίμηση του ΙΟΒΕ δείχνει ανάπτυξη 3%, ποσοστό όχι πολύ μακριά από τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών για την τρέχουσα χρονιά.

“Παράθυρο ευκαιρίας”

Στην πράξη, αυτό που λέει το ΙΟΒΕ είναι ότι παρά τις όποιες ανησυχίες για τη μετάλλαξη «Δέλτα» και την απότομη άνοδο των τιμών, η ελληνική οικονομία έχει μπροστά της ένα τεράστιο παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο δεν πρέπει επουδενί να χαθεί. Σε βάθος πάντως 4-5 ετών, οι αναλυτές του ΙΟΒΕ βλέπουν ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις, ώστε η ελληνική οικονομία να τρέχει με ρυθμό 3% ή και περισσότερο.

Διαφορετικά και μετά από μια πρόσκαιρη ανάπτυξη ενός-δύο ετών, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, θα έχουμε ξανά πρόβλημα, γεγονός που δεν θα κάνει την Ελλάδα ελκυστικός τόπο για επενδυτικά κεφάλαια. «Κάποιοι στη Βόρεια Ευρώπη φοβούνται ότι αν τα ευρωπαϊκά κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης δεν πιάσουν τόπο στην περιφέρεια, τότε θα ενισχυθούν οι φωνές που έλεγαν πως τα χρήματα στο Νότο θα πάνε χαμένα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται», τόνισε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας.

Το βασικό σενάριο

Στο βασικό σενάριο του ΙΟΒΕ, εφόσον δεν σημειωθεί νέα έξαρση της πανδημίας, αντέξει ο τουρισμός, η σεζόν μετατοπισθεί προς το Σεπτέμβριο και τα έσοδα πιάσουν το 40% του 2019, πέσουν πολλά κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης στην οικονομία (8 δισ), μαζί με μια ταχεία ανάκαμψη της ευρωζώνης, τότε υπάρχει προοπτική για ανάπτυξη φέτος 5%-5,5%.

Στο δυσμενές σενάριο, όπου μια νέα ισχυρή έξαρση της πανδημίας θα πλήξει την παγκόσμια οικονομία, οι εισπράξεις του τουρισμού θα πέσουν στο 35% του 2019 και θα εκταμιευθούν λιγότεροι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης (5,5 δισ), η φετινή ανάπτυξη θα κλείσει μεταξύ 2,5%-3%.

“Κλειδιά” η πανδημία και ο τουρισμός

Το πώς ακριβώς θα εξελιχθεί τελικά η οικονομία θα εξαρτηθεί από την πορεία της πανδημίας, τα μέτρα στήριξης που πιθανώς να χρειαστούν, τις εξελίξεις στο εισόδημα και στον τουρισμό.

Συνολικά, πάντως, οι αναλυτές του ΙΟΒΕ βλέπουν ότι κατά την επόμενη 4ετία- 5ετία, οι ρυθμοί μεγέθυνσης της οικονομίας μπορεί να είναι ισχυροί, υπερβαίνοντας υπό προϋποθέσεις το 3%, κατά μέσο όρο. «Το να τρέξει μια οικονομία με 3,5% ετησίως δεν είναι περίεργο, εφόσον ξεκινάει από πολύ χαμηλή βάση (μετά από απώλεια 25% του ΑΕΠ στην δεκαετή κρίση), αν έχει εισροές πόρων από Ταμείο Ανάκαμψης και χαμηλό κόστος χρηματοδότησης», σύμφωνα με τον κ. Βέττα.

Οι προϋποθέσεις και οι κίνδυνοι

Υπάρχουν φυσικά κάποια ερωτήματα που μένει να απαντηθούν ώστε η ανάπτυξη της οικονομίας να μην κρατήσει ένα-δύο χρόνια, αλλά να συνεχιστεί και μετά την πρώτη περίοδο.

Αφορούν τις μεταρρυθμίσεις σε Δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και το να διορθωθούν όλα όσα δεν πάνε διαχρονικά καλά σε μια οικονομία με τις χαμηλότερες επενδύσεις στην Ευρώπη και την χαμηλότερη συμμετοχή του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας. Έτσι μόνο η χώρα θα εκμεταλλευθεί το κύμα ανάκαμψης μετά την πανδημία και δεν θα κυριαρχήσουν και πάλι τα υπόγεια ρεύματα της οικονομίας, που εκφράζονται από εσωστρεφή παραγωγή, αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση και χαμηλή ανταγωνιστικότητα.

Οι αβεβαιότητες

Σημαντικές παραμένουν και οι αβεβαιότητες. Ως βασικές εξ αυτών υποδεικνύονται:

• οι ανατιμήσεις που πυροδοτεί η τεράστια ζήτηση σε πρώτες ύλες, ενέργεια και στις κατασκευές
• η πρόοδος στα κόκκινα δάνεια των τραπεζικών ισολογισμών
• ο αριθμός των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που θα μπορέσουν να δανειστούν στο πλαίσιο και του Ταμείου Ανάκαμψης.

Στο μέτωπο των τιμών, η έκρηξή τους δημιουργεί ανησυχία, καθώς αυτό επιβαρύνει το κόστος διαβίωσης για νοικοκυριά και το κόστος για τις επιχειρήσεις. Εάν αυξηθεί ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, τότε αυτό θα αποτελέσει ζήτημα τόσο για τη βιωσιμότητα ελλείμματος και χρέους, κυρίως όμως για την τυχόν απώλεια ανταγωνιστικότητας έναντι άλλων οικονομιών. Στόχος είναι ο πληθωρισμός σε οικονομίες σαν τη δική μας να είναι χαμηλότερος από αυτόν του πυρήνα της Ευρωζώνης. Και εφόσον η ΕΚΤ διαπιστώσει ότι πρόκειται για δομικό πληθωρισμό, τότε το χρήμα θα γίνει ακριβότερο και για μια χώρα με υπερχρεωμένο Δημόσιο και επιχειρήσεις, αυτό δεν είναι θετικό.

Εφόσον πάλι επιβεβαιωθεί το δυσμενές σενάριο, τότε μια δευτερογενής κρίση θα εκτρέψει το θετικό σενάριο και αποτελεί ένα λόγο για τον οποίο θα πρέπει να μαζέψει γρήγορα η κυβέρνηση τα δημοσιονομικά. Και σε κάθε περίπτωση, η χώρα θα πρέπει να προσέχει τα υπόγεια ρεύματα, σύμφωνα με τον κ. Βέττα, δηλαδή τις κακές συνήθειες του παρελθόντος και να αναβαθμιστεί η «μηχανή» της οικονομίας. Σήμερα οι προοπτικές είναι ευοίωνες, όταν ωστόσο το παγκόσμιο κλίμα θα αρχίσει να γυρίζει και τα επιτόκια να ανεβαίνουν, εφόσον η Ελλάδα έχει φτιάξει τη μηχανή της, τότε θα μπορεί να «παίζει» με 3,5% στην 10ετία.